Fındıkta neredeyse her 10 yılda bir yaşanan zirai don olayı sonrası rekolte düşmüş, fiyatlar da haliyle yükselmiştir...

Ekonominin bilinen kuralı bu elbette...

Önce rakamlara bakalım!..

Fındık üretiminin yoğun olduğu Samsun'dan Artvin'e kadar olan bölgede, 2003 yılında rekolte 310 bin ton iken, 2004 yılındaki zirai don sonrası üretim 100 bin 803 tona düştü...

2014 yılındaki zirai donda ise rekolte 188 bin 144 ton olarak gerçekleşti. Oysa bir yıl önce Doğu Karadeniz'de rekolte 415 bin 28 tondu...

Bu yıl mart-nisan aylarında meydana gelen zirai dona rağmen her zamanki gibi birileri yine rekolteyi yüksek göstermeye çalıştı...

Ne var ki, ağustos ayının başlarında bahçelere girilmeye başlandığında "kazın ayağının öyle olmadığı" ortaya çıktı...

Hem Tarım ve Orman Bakanlığı hem de TMO'nun rekolte rakamlarının daha gerçekçi olduğu anlaşıldı...

Tabii ki bu durum serbest piyasada da karşılık buldu ve TMO'nun 195 lira olarak açıkladığı levant fındık ilk günlerde 215 lira, Giresun kalite ise 225 liraya yükseldi...

Şimdilerde ise Fiskobirlik, levant fındığı ortaklarından 235 liradan, ortak dışı üreticilerden ise 230 liradan alıyor...

TMO'nun 200 lira olarak açıkladığı Giresun kalite ürün 245 liradan işlem görüyor...

Serbest piyasada da levant fındık 225-230 lira, Giresun kalite ise 235-245 lira arasında alıcı buluyor...

12 Temmuz'da bu köşede, "Sabreden kazanacak" diye yazmış, üreticinin ihtiyacı olan para kadar ürünü pazara indirmesini tavsiye etmiştim...

Hatta, levant fındığın kilosunun yıl sonuna kadar 250 lirayı bulacağını da belirtmiştim...

Şimdiden yanıldığımı söylemeliyim...

Çünkü, Samsun'un Çarşamba ilçesinde 50 randıman olan ve kokarca izi taşımayan levant fındığı kilosu 250 liradan alan da var...

Ordu'da da bir firma çıtayı yüksek tuttu ve "AA kalite fındığı" 350 liradan alacağını duyurdu...

"AA kalite fındık kriterleri" şöyle:
13.25 mm elek üstü oranı yüzde 65...

11 mm elek altı oranı yüzde 3, görünür çürük oranı yüzde 1, gizli çürük oranı yüzde 1, nem oranı yüzde 6.5...

Böyle kaliteye ulaşmak zor ama gerçekler de apaçık ortada...

Serbest piyasada fiyatlar böyleyken TMO'nun yeniden bir güncelleme yapması gerekmiyor mu?..

Yoksa, TMO'ya 195 liradan kim fındık verir?..

TMO'nun alım fiyatında güncelleme yapması aynı zamanda serbest piyasayı da üretici lehine olumlu etkileyecek; böylece spekülatif işlemlerin de önü kesilecektir!..

Bu sezon, zirai don ve kokarcadan etkilenmeyen üretici paraya para demeyecek!..