Keneler, doğada sık karşılaşılan, kanla beslenen küçük parazit canlılardır. Genellikle otlaklarda, çalılıklarda, ormanlık alanlarda ve hayvanların yoğun olarak bulunduğu bölgelerde yaşarlar. Türkiye’de özellikle Karadeniz, Doğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde daha sık rastlanır.
Doğada yürüyüş yaparken ya da hayvanlarla temas halindeyken, çimenlerden ya da hayvanların tüylerinden insan vücuduna geçebilirler. Açık hava etkinliklerinde bulunurken uzun kıyafet giymek ve vücudu koruyacak önlemler almak bu riski azaltabilir.
KENE NASIL FARK EDİLİR?
Kene ısırığı genellikle ağrıya yol açmadığı için fark edilmesi zordur. Keneler çoğunlukla koltuk altı, kulak arkası, diz arkası ve kasık gibi vücudun nemli ve korunaklı bölgelerine tutunur. Bu nedenle doğa gezilerinden sonra tüm vücut dikkatlice kontrol edilmeli, tercihen açık renkli kıyafetler giyilerek kene fark edilme şansı artırılmalıdır.
KENE ISIRIRSA NE YAPMAK GEREKİR?
Kene vücuda tutunmuşsa, çıplak elle dokunmadan, ince uçlu bir cımbız yardımıyla deriye yakın yerden yavaşça çekilerek çıkarılmalıdır. Ancak en güvenli yol, bir sağlık kuruluşuna başvurarak profesyonel yardım almaktır.
Isırık sonrasında özellikle ilk 10 gün içerisinde ateş, kas ağrısı, halsizlik, baş ağrısı gibi belirtiler gelişirse vakit kaybetmeden sağlık birimine başvurulmalıdır.
KENE KAYNAKLI HASTALIKLAR NELERDİR?
1. Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA)
En tehlikeli kene kaynaklı hastalıklardan biri olan KKKA, Hyalomma türü keneler aracılığıyla bulaşır ve Nairovirüs’ün neden olduğu ölümcül bir enfeksiyondur. Aniden yükselen ateş, mide bulantısı, baş ve kas ağrıları, ağır durumlarda iç kanama gibi belirtilerle ortaya çıkar.
2024 yılında Türkiye’de 180 KKKA vakası kaydedilmiş, bunların 18’i ölümle sonuçlanmıştır. Henüz koruyucu bir aşısı bulunmasa da erken müdahale ile tedavi şansı önemli ölçüde artmaktadır.
2. Lyme Hastalığı
Borrelia burgdorferi isimli bakterinin neden olduğu Lyme hastalığı, genellikle kene ısırığının ardından ortaya çıkan "boğa gözü" şeklinde cilt lezyonuyla fark edilir. Zamanla ateş, halsizlik, baş ve eklem ağrıları gibi semptomlarla ilerler.
Tedavi edilmediğinde sinir sistemi, kalp ve eklemlerde kalıcı hasarlara yol açabilir. Ancak erken dönemde uygulanan antibiyotik tedavisi ile tamamen iyileşmek mümkündür. Özellikle Karadeniz’in ormanlık bölgelerinde vaka sayılarında artış görülmektedir.
3. Ehrlichiosis, Babesiosis ve Akdeniz Benekli Ateşi
Bu hastalıklar da kene yoluyla bulaşır.
Ehrlichiosis, ateş, baş ve kas ağrısıyla kendini gösterir.
Babesiosis, sıtma benzeri titreme, ateş ve kansızlıkla ilerler.
Akdeniz Benekli Ateşi ise ciltte döküntü oluşturan Rickettsia bakterisi kaynaklı bir enfeksiyondur.
Bu hastalıkların tümü erken tanıyla tedavi edilebilmektedir. Uzmanlar, kene teması sonrası ortaya çıkabilecek her türlü semptomda zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmasını önermektedir.
