Otomotiv piyasasında dengeleri değiştirecek yeni karar Resmî Gazete’de ilan edildi. Türkiye, bir yandan Çin’den ithal edilen otomobillere ek vergi yükümlülüğü getirirken, diğer yandan ABD’den ithal edilen otomobillere uzun süredir uygulanan yüzde 60’lık ek vergiyi sona erdirdi.
ÇİN’DEN GELEN ARAÇLARDA VERGİ ARTIŞI
Son yıllarda sürekli yükselen ek vergiler, Çinli otomobil markalarını yeniden hedef aldı. 2023 yılında elektrikli araçlara yüzde 40 ek gümrük vergisi uygulanmıştı. 2024 itibarıyla bu oran tüm yakıt türlerini kapsayacak şekilde genişletildi. Yılbaşından itibaren içten yanmalı motorlu Çin araçlarına yüzde 50, elektrikli ve hibrit araçlara yüzde 40 ek vergi uygulanıyordu. Bugün açıklanan yeni düzenleme ise söz konusu oranların üzerine ek mali yük getirdi. Yani Çin’den ithal edilen araçlar için ödenecek vergiler önemli ölçüde artacak.
Buna göre, konvansiyonel ve hibrit (plug-in hariç) otomobillerde yüzde 25 veya en az 6 bin dolar, plug-in hibritlerde yüzde 30 veya en az 7 bin dolar, elektrikli araçlarda ise yüzde 30 veya en az 8 bin 500 dolar ek vergi uygulanacak.
VERGİ ARTIŞINDAN ETKİLENECEK MARKALAR
Yeni düzenlemeyle otomobil ithalatındaki ek vergi uygulamaları, özellikle Japon menşeli araçları doğrudan etkileyecek. Hibrit ve elektrikli modellerdeki vergi artışı, liste fiyatlarının yükselmesine yol açacak. Türkiye’de yoğun ilgi gören Honda, Toyota, Subaru ve Nissan gibi markaların araçlarının fiyatlarında artış bekleniyor.
ABD ÜRETİMLERİNE YÜZDE 60 EK VERGİ KALDIRILDI
2018’den bu yana uygulanan yüzde 60 ek gümrük vergisi kaldırıldı. Böylece ABD menşeli otomobillerin Türkiye pazarına dönmesinin önü açılmış oldu. Özellikle Alman markalarının ABD’de ürettiği ve uzun süredir Türkiye’ye getirmediği modellerin yeniden satışa sunulması öngörülüyor.
BMW’nin ABD’de üretilen SUV modelleri, Jeep’in uzun süredir Türkiye’de bulunmayan ürünleri ve Volvo’nun bazı araçlarının tekrar satışa çıkması bekleniyor.
TESLA MODEL S’TE 500 BİN TL’Yİ AŞAN AVANTAJ
Tesla Model S’in vergisiz fiyatı 1 milyon 254 bin 901 TL. Önceki uygulamada araç, yüzde 70’lik (yüzde 10 + yüzde 60) gümrük vergisine tabiydi ve ÖTV ile KDV dahil toplam maliyet 3 milyon 199 bin 997 TL’ye ulaşıyordu. Yeni düzenlemeyle ABD’den ithal edilen elektrikli araçların vergisi yüzde 40’a (yüzde 10 + yüzde 30) düşürüldü. Bu değişiklik sonrası Tesla Model S’in ÖTV, KDV ve gümrük vergisi dahil toplam fiyatı 2 milyon 635 bin 292 TL’ye geriledi. Böylece araçta yaklaşık 565 bin TL’lik fiyat avantajı ortaya çıktı. Tesla Model Y ise Almanya’da üretildiği için ve Türkiye’nin AB ile gümrük birliği anlaşması olduğu için bu indirim kapsamına girmiyor.
60 GÜNLÜK GEÇİŞ SÜRESİ
Yeni karar, Resmî Gazete’de yayımlandığı tarihten itibaren 60 gün sonra yürürlüğe girecek. Bu süre, ithalat işlemleri devam eden araçlar için geçiş kolaylığı sağlamak amacıyla belirlendi.
SEKTÖRÜN TEPKİSİ
Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) Başkanı Ali Haydar Bozkurt, kararın sektörde belirsizlik yarattığını vurguladı.
Bozkurt, “Otomotiv sektörü, uzun vadeli öngörü, planlama ve sipariş zamanlamasına ihtiyaç duyan bir alan. Ancak ani alınan bu tür kararlar öngörülebilirliği zorlaştırıyor” dedi.
Bozkurt, 60 günlük uyum süresinin yetersiz olduğuna dikkat çekerek şöyle devam etti:
“Siparişlerin revize edilmesi, üretim ve lojistik planlarının yeniden düzenlenmesi en az üç ay gerektirir. Markalar, küresel pazarda önceden belirlenmiş üretim ve dağıtım kotaları üzerinden hareket ediyor. Sürekli değişen vergi politikaları, global otomotiv sektörünün bir parçası olan markaların ticaretini ve rekabet gücünü olumsuz etkiliyor” ifadelerini kullandı.
