Bayramiç'e bağlı Eviler Köyü'ne 18 kilometre uzaklıktaki Kazdağları'nın At Çukuru bölgesinin Güvercin Kaya Mevkii'nde, yanında bir şelalenin de bulunduğu mağarayı, 169 yıl önce İngiliz arkeolog Frank Calvert ve aile bireylerinin ziyaret ettiği ortaya çıktı. Bayram ziyareti için eşinin doğduğu Çırpılar Köyü'ne gelen 28 yaşındaki Cemil Darıcı, Kazdağları'nda gezintiye çıktı.
Şelale yakınında, bugün çevre halkının Çoban Paris Mağarası olarak andığı mağaraya girdi. İçinde su akan mağarayı gezen Darıcı, mağara içinde 60 metre ilerledikten sonra duvardaki yazıları fark etti. Yazının Troia Antik Kenti'nde, 1863 ve 1865 yıllarında ilk kazıyı yapan İngiliz arkeolog Frank Calvert ile aile bireylerinin isimlerinden oluştuğunu gördü. Yazıların yanına not düşülen 1846 ve 1848 tarihlerinden Calvert ailesinin mağarayı iki yıl arayla iki kez ziyaret ettiği anlaşıldı. Ancak, 1828 doğumlu olan Frank Calvert'in, mağarayı ziyaret ettikleri 1846 yılında henüz 18 yaşında bir delikanlı olduğu ve ziyareti ağabeyleriyle birlikte gerçekleştirdiği sanılıyor. Bazı yazılı kaynaklarda, ailenin 7 çocuğundan biri olan İngiliz Arkeolog Frank Calvert'in aile bireyleriyle birlikte hafta sonları Çanakkale çevresine geziler düzenlediği, Bayramiç İlçesi'ndeki Hadımoğlu Ağa ve Pınarbaşı Köyü'ndeki Mehmet Ağa ile birlikte Kazdağları'na avlanmaya gittikleri ve bu sırada mağarayı ziyaret etmiş olabileceği sanılıyor. Yazıyı bulan Darıcı, şöyle dedi:
"Mağaranın 60 metre derinliğinde, duvarlarında hala özelliğini koruyan yazılar var. Frank Calvert, 1846 yılında gelip burayı ziyaret etmiş. O anı perçinlemek üzere de isimlerini buraya kazımışlar."
FOTOĞRAFLI
