Diyarbakır’da çiftçiler ve buğday pazarı esnafı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından açıklanan buğday alım fiyatlarının beklentilerin altında kaldığını belirterek, mağdur olduklarını ve fiyatlandırmanın tekrar yapılmasını talep ettiklerini ifade etti.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından geçtiğimiz hafta açıklanan buğday alım fiyatları, çiftçi ve buğday pazarı esnafının beklentilerini karşılamadı. Bu fiyatlarla zarar ettiklerini kaydeden çiftçi ve esnaflar, taleplerinin ikinci bir fiyatlandırma olduğunu belirterek, bu şartlarda gelecek yıl çiftçilerin birçoğunun mesleği bırakacağını ifade etti. Yaklaşık 30 yıldır hem kendi tarlasını ekip biçtiğini hem de buğday pazarında alım satım yaptığını kaydeden Misbah Erkek, fiyatlandırmanın beklentilerin altında kaldığını ve taleplerinin çiftçi ve esnafın mağduriyetini gidermek adına ikinci bir fiyatlandırma yapılması olduğunu belirtti. Beklentileri doğrultusunda bir fiyat alamadıklarını vurgulayan Erkek, “O yüzden şimdi bütün çiftçi kardeşlerimizin buğdayları harmandadır. Kimi getirmiş dökmüştür satılmamıştır kimi ofise teslim etmiş fiyat alamamıştır. Gerçekten şuanda çiftçilerimiz büyük bir mağduriyet içindedir. Şuanda bizim fiyatlarımız yeterli değildir. Gübre bin 550 lira. Buğday gelmiş 80 kuruşa düşmüş. Buğday ile gübreyi kıyaslıyorsun bu değerler tutmuyor birbirini. Şuanda da biz hem çiftçi hem de esnaf büyük bir mağduriyetin içindedir. Bu taleplerimizi inşallah yetkili yerlere bildirirsiniz. Onlar da bizim bu talebimize bakıp bir değerlendirme yapar. Bu fiyat azdır. Sert buğdayda bin 50 lira, yumuşak buğdayda da 980 lira bekliyorduk. İkinci bir fiyat olsa çok önemlidir. Çok makbule geçer hem esnaf hem de çiftçiler için. Bu şekilde çiftçi borcunu ödeyemiyor. Çünkü çiftçi fiyatı az buluyor. Çok büyük bir mağduriyet var. Bir fiyat istiyoruz, fark istiyoruz. Tekrar bir değerlendirme yapılması lazım” dedi.

“Proteini 12 altı çıkarsa geri gönderiyorlar”

Bakanlık tarafından açıklanan fiyatın buğdayda maksimum fiyat olduğunu belirten Şeyhmus Yüksel ise buğdayın açıklandığı gibi 940 kuruş üzerinden işlem görmediğini, fiyatlandırmanın buğdayın protein değerine göre yapıldığını ve ofisteki fiyatların 88 kuruş bandında olduğunu kaydetti. Yüksel, “Birinci kalite ektoritesi dört dörtlük olan buğdayıma TMO’da 900 lira fiyat verildi. Kimse kimseyi kandırmasın. Diyarbakır’da bir kilo buğdaya 940 lira fiyat verildiyse hepimiz esnaflığı bırakalım. 880’den 900 liraya kadar fiyatlar. O da binde bir. Her yerde ranttır. Gidip o protein test makinesini kontrol etsinler Ticaret Borsasında 13 protein çıkan buğday Toprak Mahsulleri Ofisinde niye 10 protein çıkıyor? 10 kamyon gönderiyoruz 9 kamyonu geri gönderiyorlar proteinden dolayı. Bir kamyonun geri gönderilmesi bin TL’ye mal oluyor. Proteini 12’de çıksa geri gönderiyorlar. Diyarbakır’da öyle bir makine ayarlanmış ki hepsi de 12 altı. Millet şuanda buğdayı, arpayı, mercimeği bırakıp samanla uğraşıyor. Saman olmasa Güneydoğu halkı hepsi göç edecek” diye konuştu.

“Buğday proteini düşük diye harmanda kalıyor”

Mazot, gübre ve masraflarla birlikte buğdayın maliyetinin satış fiyatından çok daha fazla çıktığını belirten çiftçi Hasan Pervane ise, şunları kaydetti:

“Bir litre mazot şuanda 4,5 lira, buğday 80 kuruştur. Buğdayın maliyeti de 1,5 liradır. Vatandaş ne yapacak, çiftçi ne yapacak. 3-5 kişi ithal mal getiriyor. 5 yıllık malı getiriyor bu halka yediriyor. Bu tertemiz buğday da proteini düşüktür diye, sünelidir diye harmanda kalıyor.”