Koronavirüs nedeniyle milyonlarca insanın merak ettiği konulardan bir tanesi de kira konusu. Konut kiracıları kira ödemezse ne olur? Coronavirüsü sürecinde konutlar için kira ödemeleri nasıl olacak? Bu konuyla ilgili yasal düzenlemeler nedir? Konutta oturan kiracı hakları nelerdir?
KONUT KİRALARI
Herkes için mücbir sebep olan virüs, kiracılar için de mücbir sebep olabilir mi? Sokağa çıkmaları yasak olanlar, işyerleri kapandığı için işsiz kalanlar kiralarını ödeyemezlerse, ev sahibi onları tahliye edebilir mi, yoksa mücbir sebep dolayısıyla kira ödemeden evde oturmaya devam edebilirler mi?
YASAL DÜZENLEMELER NE DİYOR?
Kiralanan konutu, konut olarak kullanmaya devam ettiği sürece kira ödeme borcu ortadan kalkmaz. Hatta, kiralananı kullanmadığı, mesela uzun süre tatile çıktığı, askere gittiği dönemde dahi kirayı ödemeye devam edecektir.
Coronavirüs testi pozitif olan bir kiracı tedavi için hastaneye yatırılsa, hastanede olduğu sürece kiralık evi kullanmamasına rağmen kira ödeme borcu devam edecektir.
İşsiz kalmak, gelirinin kesilmesi, kira ödeme borcunu ortadan kaldıran sebeplerden değil. Coronavirüs her ne kadar birçok şey için mücbir sebep olsa da, konut kirası borçları için mücbir sebep olma ihtimali çok zayıf. kiracının aynı kira dönemi içinde iki kere kira bedelini ödememesi halinde, ev sahibinin kiracıyı tahliye etme hakkı doğuyor. Kiracının kirasını neden ödeyemediğinin, isterse koronavirüs mücbir sebebiyle ödeyememesinin maalesef bir önemi yok.
EV SAHİPLERİ CORONAVİRÜS NEDENİYLE KİRA ÖDEYEMEYENLERİ ÇIKARABİLİR Mİ?
Koronavirüs nedeniyle kira borcu sona ermese, kiracılar kira ödemeye devam etmek zorunda kalsalar da, işsiz kalan, işe gidemeyen kiracılardan kiralarını ödeyemeyecek olanlar mutlaka çıkacaktır. Ev sahipleri de kira gelirinden olacaklar.
KİRASINI ÖDEYEMEYEN CORONAVİRÜS MAĞDURLARI NE OLACAK?
Kiracının aynı kira dönemi içinde iki kere kira bedelini ödememesi halinde, ev sahibinin kiracıyı tahliye etme hakkı doğuyor. Kiracının kirasını neden ödeyemediğinin, isterse koronavirüs mücbir sebebiyle ödeyememesinin maalesef bir önemi yok.
Ama ev sahibinin de bu hakkını kullanabilmesi için, ödenmemiş iki kira için kiracısına iki kere ihtar çekmiş olması zorunlu. Sonra, kira süresinin ve bir yıldan uzun süreli kiralarda ihtarların yapıldığı kira yılının bitiminden başlayarak bir ay içinde, dava yoluyla kira sözleşmesini sona erdirebilir. Yani ev sahibi, iki ihtar çektiği kira yılı bittikten sonraki birinci ay içerisinde kira sözleşmesini sona erdirmezse, tahliye hakkını kaybeder.
Bu durumdaki koronavirüs mağduru kiracılar ile ev sahiplerinin görüşüp anlaşarak ortak bir çözüm yolu bulmaları gerekiyor. Ev sahibi ve kiracı karşılıklı fedakarlıkta bulunmadan çözüm bulmak zor.
İHTAR ÇEKMENİN PÜF NOKTASI
7226 sayılı Kanunun Geçici 1'inci maddesi ile, dava açma, itiraz, ihbar, bildirimlere, bir hakkın doğumu veya kaybına ilişkin süreler 13 Mart ile 30 Nisan 2020 arasında durmuş oluyorlar. Bu da şu anlama geliyor, eğer ev sahibinin iki haklı ihtar için veya dava açmak ihtiyaç duyduğu sürenin son günü, bu tarih aralığına denk geliyorsa, süre 30 Nisan 2020 tarihinden itibaren yeniden başlıyor.
HAK KAYBI YOK
Tabii ki yanlış anlaşılmasın, ihtarlar, ihbarlar bu tarih aralığından yapılmaz denmiyor, herhangi bir yasak getirilmiyor.Yani bir kimse notere gidip ihtar, ihbar veya protesto çekmek isterse, buna bir engel yok. Yeni yasa değişikliği, sadece süresinde ihtar ihbar protesto çekemeyenlerin, mesela sokağa çıkma yasağına tabi olduğu için, hak kaybına uğramayacaklarını hükme bağlıyor
TÜM BİNA KARANTİNAYA ALINDIYSA
Aklıma bir şey geldi İhsan Amca, mesela tüm bir bina karantina altına alınmış olsa, o tarihte başka bir ilde olan kiracıyı da yetkililer karantina süresince binaya, dolayısıyla evine sokmasalar, yine de kira öder mi, mücbir sebep olur mu? Bence bu istisnai durumda olur. En azından kiracı kira bedelinde indirim isteyebilir. Çünkü evine girememesi ne kiracının ne de ev sahibinin kusurundan kaynaklanıyor.
