Saadet Partisi Samsun Milletvekili Mehmet Karaman, Anayasa’nın 10. ve 61. maddeleri ile Türkiye’nin taraf olduğu BM Engelli Hakları Sözleşmesi’nin engellilere eşit haklar, erişilebilirlik ve sosyal yaşama katılım hakkı sağladığını hatırlattı. Uygulamada ise ciddi aksaklıkların yaşandığını belirten Karaman, “Engellilerimizin sorunları yalnızca onların değil, toplumun tamamının sorunudur” ifadelerini kullandı.
SOSYAL GÜVENCE VE EMEKLİLİK TALEBİ
Raporun ilk bölümünde engellilere sürekli bakım sağlayan yakınların sosyal güvence eksikliği yaşadığını öne süren Karaman, bu kişilerin emeklilik haklarından yoksun olduğunu söyledi. Mağduriyetin giderilmesi için primlerin devlet tarafından ödenmesi ve uzun süreli bakım verenlere emeklilik hakkı tanınması gerektiğini vurguladı.
RAPORLARDA HAK KAYIPLARI
Engelli raporlarındaki oranların keyfi şekilde düşürüldüğünü iddia eden Karaman, bunun maaş, ÖTV muafiyeti ve sosyal yardımlarda hak kayıplarına yol açtığını ifade etti. Karaman, raporların hazırlanmasında objektif kriterlerin esas alınması gerektiğini söyledi.
ORTEZ VE PROTEZ DESTEĞİ
Ortopedik engellilerin yaşamlarını sürdürebilmek için ihtiyaç duyduğu ortez ve protezlerin yüksek maliyetine dikkat çeken Karaman, bu cihazların devlet tarafından ücretsiz sağlanması gerektiğini belirtti. Ayrıca kaliteli ve dayanıklı ürünlere erişimin güvence altına alınmasını önerdi.
OTİZMLİ BİREYLER İÇİN DÜZENLEME
Karaman, otizmli çocuk ve gençlerin kalabalık ortamlarda kriz yaşayabildiğini ve ailelerin bu durum karşısında yalnız bırakıldığını ifade ederek, kamuya açık alanlarda “duyusal rahatlama odaları” oluşturulması gerektiğini dile getirdi. Kamu görevlilerine otizm farkındalığı eğitimi verilmesi gerektiğini de ekledi.
ÖTV MUAFİYETİNDE MAĞDURİYET
ÖTV muafiyetli araç alım süresinin 10 yıla çıkarılmasının geriye dönük uygulanmasının birçok engelli vatandaşın hak kaybına yol açtığını hatırlatan Karaman, düzenlemenin sadece ileriye dönük uygulanmasını ve mevcut mağduriyetlerin telafi edilmesini talep etti. Kabartma ekran, konuşma destek cihazı, işitme cihazı gibi özel eğitim araçlarının yüksek maliyetine değinen Karaman, bu araçların kamu tarafından ücretsiz sağlanması gerektiğini vurguladı. Ayrıca okul ve üniversitelerde erişilebilir materyal desteğinin zorunlu hale getirilmesini önerdi.
İSTİHDAM VE KOTA ARTIŞI
Engelli istihdam oranlarının yetersiz olduğuna dikkat çeken Karaman, kamu kurumlarındaki yüzde 3’lük kotanın yüzde 4’e, özel sektördeki yüzde 2’lik kotanın ise yüzde 3’e yükseltilmesi gerektiğini söyledi. Boş kalan kadroları doldurmayan kurum ve şirketler için caydırıcı yaptırımlar uygulanmasını önerdi.
GELİR KRİTERİ MAĞDURİYETİ
Engelli ve evde bakım aylıklarında hane halkı gelir kriteri uygulanmasının ciddi mağduriyetler doğurduğunu belirten Karaman, kriterin yalnızca engellinin mali durumuna göre belirlenmesi gerektiğini ifade etti.
BAKANLIKLAR ARASI KOORDİNASYON
Engellilere yönelik politikaların parçalı bir şekilde yürütüldüğünü belirten Karaman, Aile ve Sosyal Hizmetler, Milli Eğitim, Çalışma ve İçişleri Bakanlıkları arasında daha güçlü koordinasyon sağlanması gerektiğini söyledi. Bu kapsamda “Ulusal Engelli Hakları Eylem Planı” hazırlanmasını önerdi.
TAKİPÇİSİ OLUNACAK
Karaman, raporun sonunda şu değerlendirmeyi yaptı: “Bir toplumun medeniyet seviyesi, en zayıfına gösterdiği muameleyle ölçülür. Engelli vatandaşlarımızın yaşam kalitesini artıracak her adımın destekçisi, hak kaybına yol açan düzenlemelerin ise takipçisi olacağız.”
