Romatem Hastanesi Fizyoterapist Turgay Şahin Kanal S ekranlarında "Manuel terapi nedir?", "Kayropratik ile fizyoterapi arasındaki farklar nelerdir?", "Yaş sınırı var mıdır?" "Hangi şikayetlerde ne kadar süre gerekiyor?" sorularını yanıtladı MANUEL TERAPİ NEDİR? Üst başlık olarak veriyorum ama son zamanlarda herkesin merakla videolarını izlediği kayropraksi uygulamalar. Hastalarımda doğrudan kayropraksi uygulamanız var mı? Tarzında sorularla ve böyle taleplerle geldikleri için bu konuyu birazcık açmak ve bigilendirmek istedik ama bunun üst başlığı yada kayropraksi nedir? Dediğimizde öncelikle ailenin en büyüğünü işin en tepesinde olan konuyu belirlemek gerekiyor manuel terapidir. Manuel aslında el demek. Manuel terapi ise özel teknikler kullanarak, elle yapılan bir tedavi şeklidir. Gene bu özel teknikleri kullanarak bizim peşine düştüğümüz şey ağrı. Ağrının kaynağını bulmaya çalışma yöntemi ve tedavi şeklidir. Tamamlayıcı bir tıp uygulamasıdır. Dolayısıyla biz manuel terapi uygulamaları yaparken, majör ana tedavilerin dışına zaten çıkmıyoruz. Adında da anlaşılacağı gibi fizik tedavi uygulamaları bu ister cihazlarla tedavi olsun, ister istirahatle olsun, ister fizik tedavi uzmanlarının vermiş olduğu ilaç tedavisi olsun. Seçilen uzman tarafından tercih edilen tedavilerin etkinliğini ve başarısını, arttırabilmek adına tamamlayıcı tedavi olarak adlandırabiliriz. Gelelim karopraksiye osteopatiye ise bu manuel terapi tedavinin yöntem şekilleridir. Kayropraksi gene elle yapılan özellikle lokomotor sistem dediğimiz kas iskelet sistemine, fizik tedavi hastalıklarının büyük ölçüde ağrıya sebebiyet veren kısmı kas iskelet sisteminden kaynaklanmaktadır. Bunun dışında tabi kalan romatizmal hastalıklar ya da farklı dahili problemler ya da taravmatik problemler olmakla birlikte ama bizim ana konumuz lokomotor sistemin fonksiyon dediğimiz latince adıyla karşılığını verecek olursak fonksiyon bozuklukları nedir fonksiyon bozuklukları? Geceleğin yattık sabahleyin uyandık boynumuz tutuldu, ben boynumu sağa ve sola tam açısında çeviremiyorsam bu bir fonksiyon bozukluğudur. Biz manuel terapi yöntemiyle bu fonksiyon bozukluğunun kaynağını ya da orada ne yaptığını bulmaya çalışıyoruz. Şikayetleriyle hasta bize geldiğinde manuel terapide uyguladığımız özel bir takım test yöntemleri ve tekniklerle bu sorunun eklemsel, bağsal ya da kassal bir sorun olup olmadığını tespite çalışıyoruz. Eğer bu sorun eklemi ilgilendiren sorunsa yani boynumdaki omurların oluşturmuş olduğu ekleme bağlı bir sorunsa, biz ekleme bağlı fasetbloğu diyoruz. Bazen kitlenme olarak da adlandırılır. Her bir eklemin yapması gereken dönüşleri yada yuvarlanmaları, yapamamasından her hangi bir zincirin orada yapamamasından kaynaklanan bir bloklanma ortaya çıkar. Bu bloğu açmanın en kolay yolu da kayropraksik yöntemdir yani kaba tabirle kıtlatmadır. Zararlı mıdır? Buna direk zararlıdır dersemde, zararı yok dersem de yanlış olur. Kayropraksik yöntemlerle şunu yapıyoruz. Boynumuzda 7 tane omur var. Bu 7 omurun her bir tanesi 3 tane eklem yapıyor, komşusuyla ve bu 7 omur 3 eklem kabul ettiğinizde 21 eklem demektir. Kayropraksik yöntem de bu 21 eklemden sadece 1 tanesine bazen 2 tanesine uygulama yapılır. Bizler öncelikle tutulan eklemin tespitini yapıyoruz. Kişilerin kendi yaptığı kütlatma hareketi belki tek seferde yaralayıcı olmamakla birlikte yaralanmaya sebebiyet verebilir. Boynumuzun omurlarının yanlarından, beynimizi besleyen arterler geçmekte ve aynı zamanda çokta önemlisi boyun omurlarımızın ortasında bir kanal vardır bu kanaldan da beynimizden çıkan omurilik dediğimiz kaslarımıza fonksiyon görmesi için giden sinirimiz vardır. Bu yapılara zarar verme potansiyeli olduğu için biz bu bağlamda zararlıdır kelimesine daha yakınız. Ağrı beynin bizimle konuşma şeklidir. Bebeklik çağında çocukların her şikayet ve isteklerini ağlayarak belirtmesi gibidir. Bizler konunun uzmanları hangi bilim dalı tıp uzmanlığıysa çünkü batının, kalbin ağrısı farklı onunla ilgili uzmana gidecektir bizde kendimizler ilgili yani lokomotor sistemi ilgilendiren ağrı şikayetleri üzerinden sorunun adını koymaya çalışıyoruz. YAŞ SINIRI VAR MIDIR? Yaş sınırından öte kemiksel yapı, biz burada anatomik yapıların bütünlüklerinin bozulmamasını bekleriz 60-70 yaşındadır ama kemiklerinde çok fazla osteoporoz yoktur yani kemik erimesi yoktur. Eklem yüzeylerinde çok fazla bozulmuşluk yoktur, uygulayabilirsiniz. 15 yaşındadır, tam olmuş olduğu yerde metal implant vardır veya ileride sorun yaratabilme potansiyeli olan kemiksel ve eklemsel ilişkiler vardır yapmazsınız. Bu birazcık sorunun nerede olduğuyla ve gelen hastanın dediğim gibi vücut sistemlerinin fonksiyonlarının sağlam çalışmasıyla da doğrudan ilişkili dolayısıyla belli bir yaş sınırımızın olmadığını söyleyebilirim. Genel kurallar vardır. Osteoporozda, kanserde, enfeksiyonda yapılmaz tarzında zaten onları hiçbir fizik tedavi uygulaması da basit egzersiz haricinde yapılmaz. FITIK TEDAVİSİNDE TANIMLADIĞINIZ YÖNTEMLERİN BİR ETKİSİ VAR MI ? Doğru bilinen bir yanılgıdan bahsediyorsunuz. Son derece isabetli bir soru birçok hastamız o kıtlatma ya da manuel yöntemlerle fıtığının geçeceğini ve yerleşeceğini söylemektedirler. Aslında burada hatalı yargıya varan hastaları değil görsel mecralarda ve dijital ortamlarda böyle lanse edildiği için belki bir çokta doğru olmayan ticari pazarlama yöntemi de sayılabilir. Çokta suçlayıcı kullanmak istemiyorum doğrusunu da söylemek durumundayız. Manuel terapi yöntemlerinde hedf ağrının ve fonksiyon bozukluğunun ortadan kaldırılmasıdır. Yani yine bir benzetme verecek olursam ağlayan bebeğe bezi mi doldu, karnı mı aç, gazı mı var diye sormadan emzik vermek ya da sevmek gibidir. Ama şunu da söyleyeyim manuel terapi yöntemleriyle gerek kayropraktik yöntemler gerek osteopatik yöntemlerle ağrıyı keseriz ama bir yandan da ağrının kaynağını ortaya koyarak asıl sorunlu bölgeye de el atarız. El atarız derken neti kastediyoruz işte burada fizik tedavi uzmanının belirlemiş olduğu tedavi yöntemleri devreye girmekte. Hastanın bel fıtığı var nedir bel fıtığı omurlarının arasındaki diskin yerinden çıkarak ve oradaki anatomik bariyeri aşarak öndeki engeli omuriliğe doğru baskı yapmasıdır. Omuriliğine temas ettiği için ağrıu yapmıştır. Bu ağrı bazen bacağa doğru yayılan ağrı tarzında olacaktır bazen de belde kalacaktır. Bu ağrı iyice kronikleşmeye başladığında vücut ağrıdan kaçmak ister. Ağrıdan kaçarken de o bölgedeki kaslarda aşırı spazm yapar yani der ki beni hareket ettirme belimi çevirme, eğilme. Eğilmeye çalıştığınız zaman o spazm etkisiyle ağrınız artar. Bu spazmın devamında yandaki o eklemlerde bloklar meydana gelir. Manuel terapi uygulayacaksak bu hastaya biliriz ki bel fıtığına bağlı olarak şu şu kasta spazm var, şu şu eklemlerde bloklar var ve hastayı taedvi etmek adına önceliğimizi her zaman ağrıya vermek durumundayız çünkü artık tedavi konseptlerinde insanları hastanelere yatırarak uzun süre istirahatlerle tedavi etmek doğrusu çokta tercih edilen evet gerkli olduğunda doğru ama özellikle fizik tedavide çokta tercih ettiğimiz bir yöntem değil çünkü hayatın olağan akışı devam ediyor. Kayropraktik uygulamalarla bel fıtığını yerine yerleştiremezsiniz sadece ağrıyı kesersiniz. HANGİ ŞİKAYETLERDE NE KADAR SÜREÇ GEREKİYOR ? Hastanın fizik tedavi uygulamalarını be egzersiz uygulamalarını gerçekleştiriyoruz. Hastamıza konulan tedavi seanslarının her bir seansı kayropraktik yöntemleri uygulamıyoruz. Bunun içerisinde miyofasyal gevşetme teknikleri ki bu da manuel terapi yöntemidir. Bununla beraber lenfatik drenaj, bununla beraber kayropraktik yöntemi, bununla beraber osteopatik yöntemlerden bir karma yapıyoruz. Ama daha iyi anlaşılır olmnasını istersek eğer kayropraktik yöntemler ideal olarak haftada iki ilk hafta, ikinci hafta ağrının durumuna göre haftada iki ilerleyen haftalarda haftada bir, bir ay sonrsında da yine hala sorun varsa ayda bir defa uygulanabilir. Yani 10 seanslık bir fizik tedavi bel fıtığına bağlı ya da kanala bağlı veya boyun fıtığına bağlı. 10 seanslık öngörülen uygulamanın içerisinde 3 ya da 4 defa kayropraktik uygulamaları yapıyorum. Bazen ama her gün miyofasyal gevşetme yapıyorum. Bazen şu da oluyor bel ağrısı deiğimiz çok geniş bir kavram, boyun ağrısı dediğimiz çok geniş bir kavram boyun ağrısı şikayeti, ağrısını kesiyorunuz ama bir bakıyorsunuz aşağıda kürek kemiğinin yanında belki de odak noktası olarak onun olduğunu farkediyoruz. Bu sefer tedavi alanını kürek kemiğine ya da sırta yaymak durumunda kalabiliyoruz veya tam tersi omuza doğru kaymak durumunda olabiliyoruz. Sadece adı boyun problemi, omuz problemi, sırt problemi, bel problemi, kalça problemi tamamen oraya odaklı ve sadece bu ise eğer manuel terapi uygulamaları ve adını saydığımız uygulamalar seans miktarını önemli ölçüde azaltmakta yani şöyle söyleyeyim size 3-4 seans veya 7 ila 10 seans arasında bu tedaviyi tamamlayabilmek mümkün. Dolayısıyla kısa süren ve hızlıca ağrısızlık sağlayabilen bir yöntem olduğu için hem biz uygulamayı seviyoruz hem de hastalarımız bunu talep ediyor ve taleplerinde son derece haklılar. Birçoğu diyor ki çok fazla vaktim yok, seyahate gideceğim, başka bir şey yapacağım, dersim var, okulum var, toplantım var gibi taleplerle geliyorlar ve biz o zaman onlara tabi tanısı uygunsa bu uygulamalrı gerçekleştiriyoruz. KAYROPRAKTİK İLE FİZYOTERAPİ ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR ? Her fizyoterpist bir kayropraktik değildir. Ama kayropraktik olabilmek için mutlaka okul sonrasında mezuniyet sonrası eğitim programlarıdır bunlar genelde yurtdışı kaynaklıdır. Ülkemizde son 10 yıldır talebe bağlı olarak gelişti. Fizik tedavi uygulamaları içinde olmakla birlikte özel eğitim, özel zaman ve özel birtakım bigiler gerektiren ve uzmanlar tarafından öğretilen bir birim yani bizler manuel terapi uygulayabilmek için ortalama 360 saat yüz yüze eğitim, 300 saat pratik eğitim gibi ya da osteopatik eğitimi 3 yıl ila 4 yıla yakın bir eğitim zamanını alıyor. Kayropraktik eğitimi 2 yıla yakın bir eğitim talep ediyor. Fizyoterapistlerimiz bende dahil olmak üzere okul bitirdikten sonra gerek yurtdışı özellikle örgün eğitim yurtdışında birçok ülkede özellikle avrupa ülkelerinde var. Ancak çok yoğun talep var bu talebe karşılanmadığı için ekstra bir bilgi ekstar bir çaba gerek var. TEDAVİ SONRASINDA KİŞİLER NEYE DİKKAT ETMELİ? Sadece egzersiz yapmalı eğer bu tedavi yöntemleri ile ağrısızlık kazandıktan sonra bizim ve hastamızın yapacağı en önemli şey fizyoterapistinin yönlendireceği doğrultuda yapılmalıdır. YAREN YALNIZ SAMSUN HABER İLE İLGİLİ İÇERİKLERE GÖZ ATIN.