Siyasette yaşanan baş döndürücü gelişmeler, 78 kişinin yaşamını yitirdiği Bolu otel yangını, teğmenlerin ordudan ihracı ve 6 şubat depreminin ikinci yıldönümünden ötürü emeklinin temel talepleri gündemde geriledi.
17 milyona yakın emekli, dul ve yetimin yaşadığı ekonomik sorunlar, belirli süre gündemden düşse bile maaş ve aylıkları yılın ilk ayında 727 TL ile 986 TL arasında eriten yüzde 5.03’lük TÜFE oranı ile yeniden öne geçti. Ocak ayı enflasyonu piyasa beklentilerinden yüksek çıkınca işçi, memur ve asgari ücretlinin aylıkları daha ilk ayda aşındı.
Salt emekli aylıklarında değil, asgari ücret ve memur maaşında da önemli tutarda kayıplar gerçekleşti. Aralık ayında net 22 bin 104 TL olarak saptanan asgari ücret, milyonlarca emekçinin 1. 111 TL tutarında kaybına yol açtı. 43 bin 700 TL’lik en düşük memur maaşında da daha ilk ayda yüzde 5.03’lük ocak enflasyonu karşısında 2 bin 200 TL tutarında kayıp oldu. Ortalama 55 bin TL düzeyindeki öğretmen ve polis maaşında ise 2 bin 766 TL’lik erime gerçekleşti.
2024 Aralık ayına ilişkin TÜFE oranı yüzde 1.03 olurken, Ocak 2025’te yüzde 5.03 oranında çıkması “kamu zamlarının sırf emekli ve memur yüksek zam almasın diye yeni yıla bırakıldığının” kanıtı aslında.
Yılbaşından geçerli aylıklarında yüzde 15.75 oranında artış olan SSK ve Bağ-Kur emeklisi ile maaşlarına yüzde 11.54 oranında zam yapılan memur emeklisi temmuz ayına dek hoşnut olmadıkları yetersiz artışlarla yetinmeye çalışacak. 4 milyona yakın SSK ve Bağ-Kur emeklisi 14 bin 469 TL tutarında en düşük aylık alırken, dul ve yetimlerin eline geçecek para, daha düşük olacak.
Kara kışın iyiden iyiye bastırdığı bugünlerde ağır yaşam koşullarını en derinden hisseden yaklaşık 17 milyonluk dev kitle, temmuza dek bir ölçüde soluklanmak için gözünü bayram ikramiyesi ile banka promosyonlarına dikti.
2018 yılından bu yana dini bayramlarda ödenen ve halen 3 bin TL olan ikramiyelerin en az 5 bin TL’ye yükseltilmesini talep ediyor milyonlarca gariban. Şeker Bayramı’na kısa süre olmasına karşın ikramiyelerin ne kadar zamlanacağı gizemini korurken, emekli bayramı neşe içinde geçirmek için hatırı sayılır zam bekliyor. Savlandığı gibi 500 TL artışla 3 bin 500 TL’ye çıkarılması öngörülen bayram ikramiyesi emeklide soğuk duş etkisi yaratır. En az 5 bin TL olmazsa olmazları.
Bankalar, aylık tutarlarına göre emekliye üç yıllık 5 bin TL ile 20 bin TL arasında promosyon ödüyor. Günümüz koşullarında hayli düşük olan promosyonların mutlaka güncellenmesi gerekiyor. SGK’nın her ay emekli aylıkları için bankalara 350 milyar TL’nin üzerinde para yatırdığı dikkate alınırsa, promosyonlara zam yapılmasının gerekliliği ortaya çıkıyor. Bu konuda kamu bankaları ile SGK arasında görüşmelere başlandığı medyaya yansımıştı. Lakin sonuçlanmaması kafaları karıştırıyor. Özel bankalar da kamu bankalarını bekliyor promosyon zammı için. Yeni tutarların belli olması ile kamu ve özel bankalar promosyon rekabetine girecek, kazanan az da olsa emekli olacak.
Emeklinin bir diğer baş ağrısı aldığı sağlık hizmetlerinden ötürü aylığından yapılan kesinti tutarının yüzde 542 oranında yükseltilmesi. SGK’nın tebliği uyarınca emekli, memur, işçi tedavi ve ilaç ücretlerinde daha fazla katılım payı ödeyecek, zaten kıt olan aylıkları iyiden iyiye pula dönecek. Evinin temel gereksinimlerini güçlükle karşılayabilen korunaksız emekli, dul ve yetime yetersiz zammın ardından şimdi de sağlık darbesi geldi.
Avrupalı emekli gönenç içinde yaşamını sürdürürken, maddi anlamda zorlanmadan yurt içi ve yurt dışı tatillerini yaparken, kesintisiz ve anında sağlık hizmeti alırken, bizim garibanlar “ Nasıl geçinebilirim, ayakta kalabilirim” in hesabını yapıyor, hastane randevusu için aylarca bekliyor...
Emeklinin asıl gündemi…
Şükrü Karaman
Yorumlar