Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yaklaşık 800 bin dekar arazi üzerinde 210 bin üretici tarafından yapılan çay tarımı bu yıl aşırı sıcaklardan etkilendi. Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yılda ortalama 1 milyon 200 bin ton yaş çay üretimi gerçekleştirilirken bu yıl olumsuz hava şartlarından dolayı bu oranın yüzde 10 ila yüzde 20 arasında gerilemesi bekleniyor. Rekolte düşüşüne neden olarak 2. sürgünde çayın filizlendiği dönem hava sıcaklıklarının aşırı yüksek olması ve taze filizlerin yanması gösteriliyor. Yaklaşık 2 bin üreticinin etkilendiği tahmin edilirken Rize Tarım Hayvanlılık ve Köy İşleri İl Müdürlüğü’ne konu ile ilgili olarak 100 üretici resmi başvuru yaparak inceleme talebinde bulundu.
ÖNÜMÜZDEKİ YIL ÇAY YETMEYEBİLİR
Konu ile ilgili açıklama yapan Rize Ziraat Odası Başkanı Nevzat Paliç, bu şekilde üretilen kuru çayın önümüzdeki sezona kadar tüketimi karşılamaya bileceğini belirtti. Paliç, yaptığı açıklamada rekolte düşüşünün yüzde 10 ile yüzde 20 arasında tahmin edildiğini ifade ederek “Bölgemizde ortalama yaş çay üretimi 1 milyon 200 bin tondur. Ancak geçtiğimiz yıl bu rakam 1 milyon 143 bin ton’a geriledi. Bu yıl 2. sürgünde bazı çay bahçelerinde gözlenen yanma ile bu yıl üretim miktarının 1 milyon ton’a kadar gerileyeceğini tahmin ediyoruz. Ülkemizde yılda ortalama 210 bin ton kuru çay imal edilmektedir. Tüketim ise 250 bin ton civarlarındadır. Aradaki 40 bin ton resmi yollarla ve kaçak olarak yurt dışından gelmekteydi. Çabalar ile bu yıl kaçak çay girişi önceki yıllara oranla azaltıldı. Rekolte düşüşü beklediğimiz oranda olursa önümüzdeki sezona kadar üretilen kuru çay tüketimi karşılamayabilir” dedi.
ÖZEL SEKTÖR DÜŞÜK FİYATLA ÇAY ALMASIN
Paliç, rekolte düşüşünün çayın değerini arttıracağını belirterek, “Özel sektör işletmeleri üreticilerden düşük fiyatla çay alıp, düşük fiyatla kuru çay satmaları hem kendilerini hem de üreticiyi zarara sokmuştur. Özel sektörün de Çaykur için belirlenen taban fiyata yakın fiyatlar üzerinden çay alarak ürettiği kuru çayı gerçek değeri ile satması gerekiyor. Bunu sağlamak için ille de yasaya gerek yok. Çaykur 1. 2 veya 3. aylarda birinci sürgün alımlarında günlük işleme kapasitesini 8 bin ton’a çıkartacağını duyurup kotası ile dönüm başına 400 kiloya çıkartırsa özel sektör işletmeleri birinci sürgünde yaş çay alabilmek için kış aylarından tedbirlerini almaya başlar. Çaykur bunu sağlarsa özel sektör işletmeleri yaş çay alabilmek için önceden gerçek değeri ile üreticiler ile anlaşmak zorunda kalacaktır. Bunun neticesinde hem çay hak ettiği değeri bulacak, Çaykur’un yükü hafifleyecek, taze alınacak çay ile çöp oranı azalıp kalite yükselecek. ÇAYKUR da, özel sektör işletmeleri de ve en önemlisi üretici de kar edecek” diye konuştu.
