Bereketin Adı: Çarşamba Ovası
Samsun’un doğusunda yer alan Çarşamba Ovası, Yeşilırmak’ın taşıdığı verimli alüvyonlarla şekillenmiş, Türkiye’nin en zengin tarım alanlarından biridir. Bölge, sulak yapısı ve ılıman iklimi sayesinde yılın büyük bölümünde üretime elverişlidir. Bu özellikleriyle Çarşamba, Karadeniz Bölgesi’nin tarım ekonomisinde kilit bir konumda yer alır.
Ovanın en dikkat çekici özelliği, çok yönlü tarım yapısına sahip olmasıdır. Mısır, buğday, çeltik, fındık, sebze ve meyve üretimi, hem yerel tüketimi karşılar hem de Samsun’un ihracat potansiyeline katkı sağlar. Samsun İl Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine göre ovada her yıl binlerce ton ürün elde edilmektedir.
Tarih boyunca Hititlerden Osmanlı’ya kadar birçok uygarlığın ilgisini çeken bu bölge, bereketiyle “Karadeniz’in tahıl ambarı” olarak anılmıştır.
Yeşilırmak’ın Bereketi ve Tarımsal Zenginlik
Yeşilırmak Nehri, Çarşamba Ovası’nın yaşam damarını oluşturur. Nehir, Tokat ve Amasya’dan doğarak Samsun’a ulaşır ve burada delta oluşturarak Karadeniz’e dökülür. Bu su sistemi, ovanın her köşesine hayat verir.
Çarşamba’da tarımın başarısında doğal sulama sistemi ve toprağın mineral zenginliği büyük rol oynar. Özellikle çeltik tarımı, bölgeyle özdeşleşmiştir. Çarşamba pirinci, tane yapısı ve aromasıyla Türkiye genelinde bilinir. Bunun yanı sıra sebze üretimi (lahana, biber, domates) ve meyve bahçeleri de ekonomik çeşitliliği artırır.
Samsun Ticaret Borsası kayıtlarına göre bölgeden yılda ortalama 500 bin ton tarımsal ürün pazara sunulmaktadır. Bu miktar, Samsun’un toplam üretim kapasitesinin yaklaşık dörtte birini oluşturur.
Tarımsal Kültür ve Dayanışmanın Gücü
Çarşamba Ovası’nda tarım yalnızca ekonomik bir faaliyet değil, aynı zamanda kültürel bir yaşam biçimidir. Köylerde imece kültürü hâlâ canlıdır. Ekin zamanı geldiğinde komşular birbirine yardım eder, traktörler paylaşılır, tarlalar birlikte biçilir. Bu toplumsal dayanışma, üretimin sürdürülebilirliğini sağlar.
Kadınlar, tarımsal üretimin görünmeyen kahramanlarıdır. Tohum hazırlığından ürünlerin kurutulmasına kadar birçok aşamada aktif rol üstlenirler. Ayrıca yerel pazarlar, kadın üreticilerin el emeği ürünlerini doğrudan halka sunma alanıdır.
Çarşamba’da kırsal yaşamla tarımın bütünleşmesi, ekolojik dengeyi de destekler. Küçük ölçekli aile işletmeleri, doğal gübre ve geleneksel üretim yöntemleriyle çevre dostu bir tarım anlayışını sürdürmektedir.
Modern Tarım Uygulamaları ve Geleceğe Bakış
Son yıllarda Çarşamba Ovası’nda tarım, teknolojiyle buluşmaya başlamıştır. Samsun Büyükşehir Belediyesi ve Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, bölgede modern sulama sistemleri, verim analizleri ve organik üretim projelerini desteklemektedir.
Dronla gübreleme, sensör tabanlı sulama ve dijital tarım uygulamaları sayesinde üretim verimliliği artmaktadır. Ancak bu gelişmelerin yanında çiftçilerin iklim değişikliği ve su kaynaklarının azalması gibi risklere karşı bilinçlendirilmesi de büyük önem taşır.
Aşağıdaki tablo, Çarşamba Ovası’nda öne çıkan tarımsal faaliyetleri özetlemektedir:
Ürün Türü Üretim Dönemi Öne Çıkan Özellik Kullanılan Yöntem Ekonomik Katkı
Mısır Yaz Yüksek verim Modern sulama İhracata uygun
Pirinç (Çeltik) Yaz-Sonbahar Aromatik çeşitler Su kontrollü tarım Yerel marka
Buğday İlkbahar Geniş ekim alanı Mekanize ekim İç tüketim
Fındık Sonbahar Karadeniz ürünü Geleneksel hasat Yüksek gelir
Sebze-Meyve Yıl boyu Taze ürün bolluğu Sera tarımı Pazara katkı
Bu tablo, ovanın sadece bir ürünle değil, çeşitlilik odaklı tarımsal modelle güçlendiğini göstermektedir.
Çarşamba Ovası Hakkında Merak Edilenler
1. Çarşamba Ovası’nda hangi ürünler en çok yetiştiriliyor?
Mısır, pirinç, buğday ve fındık en fazla ekilen ürünlerdir. Ayrıca sebze ve meyve üretimi de yıl boyu devam etmektedir.
2. Çarşamba Ovası’nın verimli olmasının nedeni nedir?
Yeşilırmak’ın taşıdığı alüvyonlu topraklar, ılıman iklim ve bol su kaynakları ovanın yüksek verimliliğini sağlar. Bu doğal yapı, her mevsim üretime imkân verir.
3. Bölgede organik tarım yapılıyor mu?
Evet. Son yıllarda birçok üretici kimyasal gübre kullanımını azaltarak organik sertifikalı üretim modeline geçmiştir. Ayrıca belediyeler bu alanda eğitim ve teşvik sağlamaktadır.
