KARADENİZ’İN SESSİZ YÜZÜ: YAKAKENT VE ALAÇAM’DA GÜNLÜK HAYAT
Karadeniz’in doğallığını en saf haliyle koruyan yerlerden biri, Samsun’un kuzeyinde yer alan Yakakent ve Alaçam’dır. Bu iki kıyı ilçesi, hem balıkçılıkla hem de küçük ölçekli zanaat ve gıda üretimiyle öne çıkar. Gün, denize açılan teknelerin uğultusuyla başlar; akşamları fırınlardan gelen sıcak ekmek kokusuyla biter.
Yakakent ve Alaçam halkı için deniz yalnızca bir geçim kaynağı değil, aynı zamanda yaşamın merkezidir. Mevsimlere göre değişen balık bolluğu, kasaba ekonomisinin nabzını tutar. Bunun yanında, geleneksel taş fırınlarda yapılan ekmekler ve ev üretimi yiyecekler, bu yaşamın huzurlu ritmini tamamlar.
Samsun İl Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine göre, her iki ilçede de aktif olarak 150’nin üzerinde küçük balıkçı teknesi faaliyet göstermektedir. Bu, yerel ekonominin hâlâ denizle güçlü bağını koruduğunu gösterir.
YAKAKENT’TE BALIKÇILIĞIN RİTMİ
Yakakent, Samsun’un en batısında yer alan, kıyı kültürünü koruyan nadir balıkçı kasabalarından biridir. İlçe halkının büyük bölümü geçimini balıkçılıktan sağlar. Sabahın erken saatlerinde denize açılan tekneler, gün doğumunda ağlarını çeker.
Sonbahar aylarında hamsi, ilkbaharda istavrit ve mezgit Yakakent limanında en çok avlanan türlerdir. Mevsimine göre barbun, kefal ve palamut da tezgâhlarda yerini alır. Balık sezonu boyunca ilçe sahilinde kurulan balık pazarları, sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyal buluşma noktalarıdır.
Yakakent Balıkçı Kooperatifi, hem sürdürülebilir avcılığı hem de deniz ekosisteminin korunmasını hedefleyen bir anlayışla faaliyet gösterir. Bu sayede, bölgedeki balıkçılık kültürü modernleşirken geleneksel değerler de yaşatılmaktadır.
ALAÇAM’DA KASABA YAŞAMI VE FIRIN GELENEĞİ
Alaçam, Karadeniz kıyısında huzurlu atmosferiyle öne çıkan bir kasaba. Balıkçılığın yanı sıra tarım ve gıda üretimi de günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası. Özellikle kasaba merkezindeki taş fırınlar, sabahın ilk ışıklarıyla çalışmaya başlar.
Fırınlarda pişen mısır ekmeği, haşhaşlı çörek ve simitler, Alaçam mutfağının vazgeçilmezleri arasındadır. Balıkla birlikte servis edilen mısır ekmeği, Karadeniz sofrasının en sade ama en lezzetli öğelerinden biridir. Ayrıca kasaba kadınları, ev yapımı erişte, reçel ve tarhana gibi ürünleri pazar yerlerinde satışa sunar.
Alaçam Belediyesi Kültür Müdürlüğü kayıtlarına göre, ilçe merkezinde 20’ye yakın geleneksel taş fırın hâlen aktif olarak çalışmaktadır. Bu sayı, Alaçam’ın üretim geleneğini sürdürme konusundaki kararlılığını gösterir.
DENİZİN VE EMEĞİN BULUŞTUĞU KIYI KÜLTÜRÜ
Yakakent ve Alaçam kıyıları, yalnızca ekonomik bir yaşam alanı değil, aynı zamanda kültürel bir mirasın da temsilcisidir. Balıkçılıkla uğraşan ailelerin bir kısmı, nesilden nesile denizle iç içe yaşamlarını sürdürür.
Kıyı kasabalarında, yaz aylarında düzenlenen “Balık Festivalleri” yerel halkı ve ziyaretçileri bir araya getirir. Bu etkinliklerde taze balıklar pişirilir, yöresel müzikler çalınır, sahil boyunca sosyal bir dayanışma havası hâkim olur.
Ayrıca, kadınların el emeğiyle hazırladığı ağ tamirleri, file dokumaları ve deniz kabuklarından yapılan süs eşyaları, kıyı yaşamının incelikli bir parçasıdır. Bu üretimler, Yakakent ve Alaçam’ın sahil kültürünü koruma konusundaki örnek çabasını gözler önüne serer.
YAKAKENT VE ALAÇAM’IN GÜNLÜK YAŞAM TAKVİMİ
Faaliyet Mevsim Öne Çıkan Ürün / Etkinlik
Balık avı sezonu Eylül–Nisan Hamsi, mezgit, barbun
Fırın üretimi Yıl boyu Mısır ekmeği, çörek, simit
Tarım ürünleri Mayıs–Ağustos Sebze, reçel, bal
Kıyı festivalleri Temmuz Balık Festivali, Halk Pazarı
Kadın üretici pazarı Her ay El yapımı ürünler
Bu tablo, Yakakent ve Alaçam’ın ekonomik faaliyetlerinin yıl içindeki sürekliliğini ve çeşitliliğini gösterir.
SSS: YAKAKENT VE ALAÇAM KIYI YAŞAMI HAKKINDA
1. Yakakent’te balıkçılık hangi aylarda yoğunlaşır?
Balıkçılık sezonu genellikle eylül ayında başlar ve nisan ayına kadar sürer. Hamsi, barbun ve mezgit bu dönemde en çok avlanan türlerdir.
2. Alaçam fırın ürünleri nerede satılır?
Kasaba merkezindeki yerel fırınlarda ve haftalık pazarlarda satılır. Bazı ürünler kadın kooperatifleri aracılığıyla çevre ilçelere de ulaştırılır.
3. Ziyaretçiler için en uygun dönem ne zamandır?
Yaz ayları, hem deniz aktiviteleri hem de kültürel etkinlikler açısından en canlı dönemdir. Ancak sonbahar aylarında taze balık sezonu da ayrı bir deneyim sunar.
SONUÇ: DENİZİN KOKUSU, EKMEĞİN SICAKLIĞI
Yakakent ve Alaçam kıyıları, Karadeniz’in hem doğallığını hem de emeğe dayalı yaşam kültürünü koruyan iki özel ilçedir. Balıkçılıkla geçinen aileler, sabahın erken saatlerinde denizle buluşurken; kasaba fırınlarında yükselen duman, toprağın ve emeğin sıcaklığını yansıtır.
Bu iki sahil yerleşimi, modern yaşamın hızından uzak, sade ama anlamlı bir yaşam biçimini temsil eder. Ziyaretçiler için burası, denizin tuzlu esintisiyle birlikte geçmişin ve doğallığın kokusunu hissettiren bir duraktır.
DAHA FAZLA SAMSUN HABERİ İÇİN TIKLAYINIZ
