Geçtiğimiz hafta ve bu hafta başı; ülke ve vatandaş ekonomisi anlamında oldukça hareketli geçti. Dolar aldı başını gitti adeta... Öyle ki 20 liraya dayandı neredeyse...
Dolar arttıkça fiyatlar arttı, dolar yükseldikçe etiketler yükseldi... Vatandaş dün aldığı ürünü bugün aynı fiyata alamaz duruma geldi... Ve hükümetin aldığı tedbirle dolar fiyatları düştü, Türk lirası bir günde yüzde 30 değer kazandı... Dolardaki bu düşüşün ardından tüketici cephesinde fiyatlarda da bir düşüş beklentisi oluşmaya başladı. Doların 18 seviyelerinden 11 seviyelerine kadar düşmesi, akıllara tek bir soru getirdi: Dolar artınca fiyat artışına gidenler, şimdi fiyatları düşürecek mi?
Vatandaşlar, dolar yükselirken fiyatları yükseltenlerden kur düşerken de aynı hızda fiyatları indirmesini bekliyor. Son derece haklı bir bekleyiş...
Çünkü marketlerde özellikle gıdada yaşanan fiyat artışları vatandaşı zor duruma sokmuştu. Dolardaki düşüş sonrası doğal olarak gözler yine marketlere çevrildi. Ancak iş esnafta bitmiyor... Öncelikle esnafın, marketçinin ürün aldığı üretici, toptancı, tedarikçi kanadının esnafa fiyatı indirimli ulaştırması gerekiyor. Esnafa alış fiyatı yine aynı şekilde zamlı fiyattan geldiği sürece, bakkal Ahmet Amca'dan fiyat indirmesini beklemek hayalcilik olur. Dolar 18 lira iken mal alan perakendeci, yüksek fiyata aldığı elindeki mal bitmeden ve toptancıdan indirimli fiyattan yeni mal almadığı sürece dolardaki düşüşün fiyat indirimi anlamında vatandaşın cebine olumlu yansımasını nasıl bekleyebiliriz ki? Yani sözün özü kısa zamanda marketlerde indirimli fiyat beklemek, biraz gerçekçilikten uzak kalır. Dolara 'dur' diyen hükümetin fiyat indiriminin piyasaya yansıması için öncelikle marketlere değil, toptancılara ve ürünün ilk çıkış yaptığı fabrikalara el atması gerekmektedir. Yoksa toptancıdan hala yüksek fiyattan mal alan marketlerin etiket fiyatlarını vatandaşı memnun edecek düzeyde indirmesi, pek mümkün görünmemektedir. Bunu görmek için çok hesap kitap bilmeye gerek yok.
Siz olsanız dolar yüksek olduğu dönemde bakkalınıza, marketinize yüksek fiyattan aldığınız malı, dolar düşünce indirimli satar mısınız? Dolayısıyla fiyat indirimi çağrısı marketlere değil, marketlere malı yüksek fiyattan satanlara yapılmalıdır.
Kalın sağlıcakla...
