Antalya Ticaret Borsası (ATB) yaş meyve ve sebze sektörünün nabzını tutmak için sezon öncesinde ‘Yaş Meyve ve Sebze Sektörü Sezona Başlarken’ başlıklı sektörel analiz toplantısı düzenledi. Online düzenlenen toplantının moderatörlüğünü ATB 3. Meslek Komitesi Başkanı Fevzi Atşan yaptı. Toplantıya, Antalya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Antalya Yaş Meyve ve Sebze Komisyoncuları Derneği Başkanı Hasan Ali Yılmaz, Antalya Ziraat Odası Başkanı Nazif Alp, Antalya Zirai Karantina Müdürü Ekrem Çetin, Kumluca Ticaret Borsası Meclis Başkanı Mehmet Özçetinkaya, Antalya Tarım ve Orman Müdürlüğü, ATSO, ANSİAD, MATSO, BAİB, ANTESE, BATEM’den temsilciler, market temsilcileri ile ATB 3. Meslek Komitesi üyeleri katıldı. COVİD-19’un yaş meyve ve sebze sektörüne etkilerinin değerlendirildiği toplantıda, güncel sorunlar, ihracatta yaşanan gelişmeler, talepler ve çözüm önerileri gündeme geldi.
Tek çare üretmek
ATB Başkanı Ali Çandır, her yıl sezon öncesinde sektörel analiz toplantısı düzenlediklerini belirterek, toplantının çıktılarının kamuoyu ve karar vericilerle paylaşılacağını söyledi. Yaş meyve ve sebzenin 3’te 1’, domatesin 4’te 1’inin hallerden geçtiğini söyleyen Çandır, “Son zamanlarda hale giren meyve ve sebze miktarının daha da azaldığı fiyatının ise artığını görüyoruz” dedi. ATB’nin her ayın 2’sinde açıklayacağı ve Ekim ayında ilkini paylaştığı Antalya Halleri Domates, Yaş Meyve Ve Sebze Endeksi ile ilgili katılımcılara bilgi veren Çandır, endeksin sektöre bakışı şeffaflaştıracağını söyledi. Çandır, “Enflasyon yüksek çıksa bunun sebebi yaş meyve sebze sektörüymüş gibi algı omuşturuluyor. Zaman zaman üreticimiz, zaman zaman komisyoncumuz, tüccarımız, perakendecimiz zan altında kalıyor ve itibarsızlaştırılıyor. Bunun bir çok nedeni var. Ama çözümü için komisyonculuğun kaldırılması, üretici birlikleri ya da kooperatif kurulması hatta devlet eliyle ticaretin yapılması gündeme geliyor” dedi. Dünyada hiçbir şeyin eskisi gibi olmadığını, yaş meyve sebze sektörü için de değişen koşullara göre ticareti geliştirecek, üretimi organize edecek sistemlerin geliştirilmesi gerektiğini kaydeden Çandır, “Ülke olarak üretmekten, çalışmaktan başka şansımız yok. Üretecinin hakkını hukukunu korumalıyız. Üretici yoksa komisyoncu da yok, tüccar da perakendeci de yok. Bu zincirin bütün halkaları birbirini destekler vaziyette. Düzenlemeler buna göre yapılmalı ” diye konuştu.
Devletin ticaret yapması
Antalya Yaş Meyve ve Sebze Komisyoncuları Derneği Başkanı Hasan Ali Yılmaz, devletin komisyoncuyu, tüccarı bertaraf ederek ticaret yapmasının yanlışlığına işaret ederek, bu yönde atılacak adımların yaş meyve ve sebze ticaretini zora sokacağını söyledi. Yılmaz, bir çok fabrika özelleştirilirken devletin yaş meyve sebze ticaretine el atmasının soru işareti oluşturduğunu vurguladı.
Rusya ile domates kotası krizi
ATB 3. Meslek Komitesi Üyesi Cüneyt Doğan, pandeminin başından beri Türkiye’yi ve dünyayı Antalya çiftçisinin beslediğini söylerken, bu yıl da yaş meyve ve sebze sektörü için iyi bir yıl olacağını, iyi bir ihracat dönemi beklediklerini dile getirdi. Rus pazarındaki domates kotasının hala önemli bir sorun olarak önlerinde durduğunu dile getiren Doğan, “Rusya’nın domates kotası dolmak üzere. Rusya’nın kotayı yılbaşına kadar yükseltmesini bekliyoruz. Bu konuda gerekli çalışmalar yapılmalı” dedi.
Tarımı yolda bırakmayalım
Ziraat Odası Başkanı Nazif Alp, pandemi döneminde tarımın öneminin 10 kat arttığını söylerken, buna karşın üreticinin alınterinin karşılığını alamadığını ifade etti. “Ülkenin kalkınmasının yolu tarımdan geçiyor” diyen Alp, “Biz üretmezsek nereye kadar ithal edeceğiz. Üreteceğiz önce kendi vatandaşımızı doyuracağız sonra ürünlerimizi ihraç edip para kazanacağız. Bu nedenle ihracat pazarımızın önünün açılıp desteklenmesi gerek. Tarımı yolda bırakmayalım. Tarımda çiftçiyi küstürürsek bir daha toprağına dönmez” diye konuştu.
Yaş sebze meyve ihracatımız arttı
Antalya Karantina Müdürü Ekrem Çetin, ihracat rakamlarının bir önceki döneme göre yüzde 30 artış kaydettiğini belirterek, hastalık yönünden de sıkıntısının bir dönemin atlatıldığını bildirdi. Çetin, mücadelenin aynı şekilde devam etmesi halinde zararlı popülasyonunun kırılacağı ve daha iyi sonuçların alınacağını söyledi.
Hava taşımacılığında sıkıntı
Toplantıya ANSİAD adına katılan Lütfü Göbüş, yaş meyve ve sebze ile kesme çiçeğin hava yolu ticaretinde sıkıntı olduğunu söylerken, uçak kargo yüklemelerinde yaşan sarkmanın TIR yüklemelerinde yaşanmadığını, yaşanan sıkıntının ürünlerin raf ömrünü etkilediğini dile getirdi.
Türkiye’yi Antalya doyurdu
Perakende market temsilcisi Özgür Güneş, “Pandemide Türkiye’yi Antalya doyurdu. Ülkeye büyük katkınız oldu. Antalya çiftçisine ve komisyoncusuna çok teşekkür ediyorum. Geçen dönemden bazı dersler aldık. Ama zor bir dönem bizi bekliyor. Covid döneminde Avrupa’yı besleyecek miyiz, Rusya’ya mal gönderebilecek miyiz bunlara bakmak lazım” diye konuştu.
