Diş Hekimi Manolya İlhanlı'nın konuk olduğu Kanal S ekranlarında yayınlanan Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Opr. Dr. Volkan Kınaş'ın moderatörlüğünde Samsun'dan Dünyaya Sağlık programında, Ağız ve Diş sağlığı hakkında merak edilen sorular yanıt buldu. İşte programdan satır başları AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞININ HAYATIMIZDAKİ ÖNEMİ NEDİR ? Burada 3 tmel kavram karşımıza çıkıyor aslında; fonksiyon, fonasyon ve estetik. Fonksiyon dediğimiz çiğnemeyi ifade ediyor bize. Sindirim ağızdan başlıyor, gıdaların öğütülmesiyle mideye daha az iş düşüyor. Fonasyon da diş bazı seslerin ortaya çıkması için artikülatör organ görevi görüyorlar. Dişler düzgün sıralandığında ve esksiksiz olduğunda harflerin, seslerin ve konuşmanın daha düzgün olduğunu görüyoruz. Estetik zatern herkesin ilgi alanı, güzel dişler mutlu gülüşler doğuruyor. Kişin toplum içinde, sosyal ortamlarda, birbirleriyle ilişkilerinde kendine güveni arttıran, rahat gülümsemesini sağlayan organlar dişler. DİŞ HEKİMİNE NE SIKLIKLA GİTMELİYİZ ? Her birey ayrı bir vaka, herksin genetiği ayrı.Herkesin alışkanlığı farklı beslenme, diş fırçalama gibi. Baktığımızda bir bireyin oral hijyeni iyiyse herhangi bir dental problemi yok ise kendisinin de bnir şikeyi yok ise biz yılda 1 kes görmeyi uygun görüyoruz. Ama tam tersi ise bu sıklık 3-4aya kadar düşebiliyor. Ama genel olarak bakacak olursak 6 ay ila 1 yıl arasında rutin kontrollerin yapılmasını öneriyoruz. ÇOCUKLAR İÇİNDE AYNISINI SÖYLEYEBİLİR MİYİZ ? Evet bazı çoçuklarda çürük aktiflik olabiliyor, biberon çürüklerinden dolayı olabiliyor. Parmka emmeden dolayı diş yapısında bozulmalar olabilir. Bu tür durumlarda daha sık gidilebilir ama yine çocuğun bir şikayeti yok ise 6 ay ile 1 yıl arasında diyebiliriz. Diş ilk çıkmaya başladığı zaman ebeveynlerin kontrolü ile diş temizliği yapılabilir daha sonra çocuk kendi diş temizliğini yapabilecek duruma geldiğinde çocuklar için özel üretilmiş diş fırçalrı ve macunlarla temizliğini yapabiliyor. Biz daha çok yutulabilir macunları öneriyoruz. HASTALAR EN SIK HANGİ PROBLEMLERLE GELİYOR ? En sık diş ağrısı ve diş çürüğü ile geliyorlar. Bunun haricinde ergenlik döneminde diş çapraşıklıkları nedeniyle gelebiliyorlar. Diş sıkmaya bağlı olarak çene eklem rahatsızlıkları ile gelebiliyorlar. Ve yine estetik nedenlerle geliyorlar. GÜNLÜK AĞIZ BAKIMINDA NEYE DİKKAT ETMEMİZ GEREKİYOR ? Günde 2 defa diş fırçalamak yeterli diyoruz ama yemeklerden sonra özellikle tatlı yedikten sonra gün içerisinde fırçalamayı uygun görüyoruz. Gece yatmadan önce de fırçalamak çok önemli çünkü biz uyuyoruz ama ağız içerisindeki mikroorganizmalar uyumuyor, orda besin artığı, gıda bulduğu zaman üreöeye devam ediyor. Akşam yatmadan fırçalıyor birey sabah kalkıp bir şey yemeden yeniden fırçalıyor sonra işe gidip orada bir poğaça yiyor ve sonrasında fırçalamıyor bu anlamda sabah fırçalamanın bir anlamı kalmıyor aslında. Bu aşamada doğru fırçalamada çok önemli yani etkin fırçalama dediğmiz. Alt çene, üst çene ayrı fırçalanmalı. Alt çene üste süpürülerek üst çene alta süpürülerek fırçalanmalı. En az 2 dakika sürmeli. Aynı zamanda diş ipi kullanımı da özellikle dolgu varsa ağızda o bölgelerin temizlenmesi doğabiliyor.Yine bazı bireylerde dil üzerinde papillaların belirgin olması sebebiyle araya gıda birikintileri olduğunda daha etkin bir diş fırçalama olmadığı için diş fırçalarıyla dilin bile temzilenmesi gerekiyor tabi ki. Kendi ağız yapısına uygun sert, yumuşak, orta sert gibi diş fırçası kullanması gerekir. Sert fırça çok önermediğimi de bir şey aslında, sert fırça zamanla dişe parlaklık veren diş minesinin aşınmasına sebep oluyor. Bu sefer alttaki dentin dediğimiz sarı tabaka ortaya çıkıyor, fizyolojik sararmaya doğru gidiyor. AĞIZ GARGARALARINI ÖNERİYOR MUSUNUZ ? Ağız gargaralarının ben çok önerilmesi gerektiğini düşünmüyorum. Hatta bazı çalışmalarada çok fazla kullanımının faydadan çok zarra getirebileciği yönünde bilgi almıştık hocalarımızdan. Eğer mesela diş eti kanaması ya da ağız kokusu problemi var hastanın bu gargaralar geçici bir dönem için kişiyi rahatlatabiliyor. Arada bir kullanılabilir ama rutin bir alışkanlık haline getirilmesi gerektiğini düşünmüyorum. Kanam problemlerinde karbonatlı su ya da tuzlu su bile kişyi çok rahatalatan yöntemler. HAMİLELERDE AĞIZ DİŞ SAĞLIĞINDA NEYE DİKKAT EDİLMELİ ? Mümkünse gebelikten önce tedavi edilmesi gereken dişler varsa yapılmasını öneriyoruz. Çünkü hem hamilelik esnasında tedavisi daha zor hem de bireyin kafa olarak daha rahat bir hamilelik geçirmesine mani oluyor. Ama çok fzla ratlıyoruz hamile olup dişim çok fazlan ğrıyor dayanamadım geldim, öncesinde yaptıracaktım yaptıramadım diye gelen çok hasta oluyor ona sen hamilesin şu an hiç bir şey yaptıramazsın iyemiyoruz tabi ki. Acil tedaviler dışındakileri erteliyoruz. Ama kişi diş ağrısı ile gelmişse on en zararsız yöntemleri uygulayarark bebğin ya da kendsisinin kötü etkilenmeyeceği şekilde acil tedavi neyse onun uygulamsını yapıyoruz. İlaç tedavisi gerekiyorsa kadın doğum hekimi ile konuşup kullanabileciği ilaç neyse onu da verebiliyoruz. Burada en sakındığımız şey röntgen çekimi özellikle ilk 3 ay organların oluşum safhasında kesinlikle röntgen çekilmesini önermiyoruz. Diş tedavileri açısından en güvenli dönem 2. trimester dediğimiz 4,5 ve 6. aylar. Zaten son 3 trimesterda hastanın karnının büyümesinden dolayı hasta koltukta rahat oturamıyor. Hamileliğin hangi aşamsında olduğuna göre, şikayetin şiddetine göre tedaviler değişebiliyor. DİŞ MUAYENESİNDE RÖNTGENİN ÖENMİ NEDİR ? Ağız, diş ve çene radyolojisi olarak bizim her şeyimiz diyebilirim. Tedavi planlamasından çok kullanıyoruz. Röntegen olmadan bir şeyler eksik kalıyormuş gibi oluyor. Tespit etğimiz şeyler de faydalanıyoruz, tespit edemediğimiz vücuttaki bazı hastalıkalrın ağzıdaki belirtilerini röntgenle tespit ettiğimiz durumlarla da karşılaşıyoruz. Anatomik yapıları iyi bilmek rçntgeni yorumlamada çok işimize yarıyor. Hemen hemen her hastadan aldığımız bir radyografi var tüm çene ve dişlerin bir arada görüldüğü bir radyografi buna bakarak dişlerin birbiriyle olan ilişkileri, dişleri besleyen kanklla olan ilişkilerini değerlendiriyoruz. AĞIZ KOKUSUNUN NEDENLERİ NEDİR VE NASIL ÖNÜNE GEÇERİZ ? Eğer ağız içerisinde mevcut bir çürük varsa, diş eti problemi varsa, diş ve diş arasında yerleşmiş uyumsuz protez varsa bunlar kokuya neden olacaktır. Ama baktık ağzıda hiç bir şekilde kokuya sebep olacak bir şey yoksa bu sefer bademcik durumlarına bakıyoruz. Bir de yalancı ağız kokusuyla karşılaşıyoruz, birey geliyor sabahları kalktığımda ağzım çok kokuyor diyor ama bu koku gün içerisinde bir şeyler yiyip içtekten sonra geçiyorsa bu kaydadeğer bir ağızn kokusu değil. DİŞ KAYBININ NEDENİ NEDİR ? İhmale bağlı olabiliyor.Örneğin küçük bir çüürk oluyor kiş zaman bulamıyor ve hekime gidemiyor ya da çok umursamıyor. Bazen de diş eti sebbeyle diş kaybı oluyor, dişte hiç çürük olmamasına rağmen diş sallanır sallanarak düşer ve çekime gider. DİŞ EKSİKLİĞİNDE NE GİBİ TEDAVİLER UYGULANIR ? Günümüze implant çok tercih edilen tedavilerden. İmplantın haricinde sabit protezler kullanılıyor.Ağız içindeki boşluğu doldurmak çok önemlidir çünkü dişler hep bi boşluk doldurma eğilimindedirler. O boşluğu çok fazla bekletmeden protetik uygulamalar yapılmalıdır. İmplant mı yoksa sabit yada harekli protez mi olduğuna hastanın ağız diş yapısına bağlı olarak veya bazen de hastanın tercihine bağlı olarak karar verebiliyoruz. AYNI YERE TEKRAR İMPLANT YAPILABİLİR Mİ ? Yeniden bir kemik oluşmasını beklemek gerekiyor. Tabi bunun kararını implantı yapan kişinin bir sürü değerlendirme sonucu neticesinde verir. Kişi oral temizliğine dikkat etmiyorsa yeniden implant yapılması gereksiz olacaktır. DİŞ SIKMANIN NEDENLERİ NEDİR ? Diş sıkma bireylerin daha çok stres kökenli olarak dişlerini daha çok uyurken bazen de gündüz aynı zamanda sıktığı durumlar. Bazen farkında olamayabiliyorlar. Bu sefer bazı sorular yöneltiyoruz. Gece diş sıkıyor musunuz, bilmiyorum dediğinde bu sefer diyoruz ki sabah uyandığında çenende yaygın bir ağrı olduğunu hissediyor musun evet cevabını aldığımızda bu sefer muayeneyi biraz daha derinleştirerek buradaki çiğneme kaslarının diş sıktığını tahmin edebiliyoruz. Gece yatarken sıkıyorsa eğer hastanın dişlerinden bir ölçü alınır o ölçüye uygun bir plak hazırlanır hasta yatarken dişini değil o plağı sıkar. SAMSUN HABER İLE İLGİLİ İÇERİKLERE GÖZ ATIN.