İlaca ödenen döviz kurunun artırılmaması, maliyetlerin yükselmesi, ödeme sistemindeki belirsizlikten ötürü 300’den fazla ilaç eczanelerde bulunamıyor.
Aralarında kalp damar, tansiyon, diyabet, kanser, göz gibi yaşamsal öneme sahip ilaçlar yaz ortasından bu yana piyasada yok. İlaca ödenen döviz kurunun artırılmasını bekleyen ilaç şirketleri ile depolar zam beklentisi ile piyasaya ilaç sürmüyor. Çok acil durumlarda eczaneler ancak bir kutu ilaç verebiliyor hastalara.
Tansiyon, şeker, kalp, kanser hastalıklarına karşı düzenli ilaç kullanan vatandaş, eczane eczane dolaşarak ilaç arıyor, lakin eli boş dönüyor. Eczaneler, depoların gönderdiği bir kutu ilacı hastalara verebiliyor. Tabii hekimin yazdığı reçete uyarınca dört kutu ilaç alması gereken vatandaş bir kutu ile yetinmek zorunda kalıyor. Eczanelerin çoğunluğunda da bir kutu ilaç bile yok.
Piyasada yaşanan sorunun temelinde ilaç fiyatlarının belirlenmesinde esas alan Avro’nun bir yıldır artırılmaması. Türkiye’de ilaç fiyatları 14 Şubat 2004’de yayınlanan ve her yıl yenilenen İlaç Fiyat Kararnamesi ile saptanıyor. Kararname uyarınca ilaç fiyatları bakanlığın yayınladığı sabit Avro kuru üzerinden hesaplanıyor. Avro bir yıl önce 21 TL 67 kuruş olarak güncellendi. Oysa halen Avro kuru 49 TL’ye dayandı. Aradaki bu farktan ötürü özellikle yurt dışından ilaç getiren şirket ve depolar zarar ettikleri gerekçesiyle piyasaya ilaç sürmüyor. Beklentileri Avro kurunun bu ay içinde güncellenmesi.
Eğer kur güncellenirse piyasaya bol şekilde ilaç sevk edileceği eczacılar tarafından belirtiliyor. Zaten daha önce yurt dışından gelen ilaçlar depolarda bekletiliyormuş. Firmaların tek derdi ilaç Avro kurunun yeniden belirlenmesi .
Eczacılardan edindiğimiz bilgiye göre, Sağlık Bakanlığı bu konuda bir çalışma yürütüyormuş. Ancak, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, buna şimdilik onay vermiyormuş, güncellemenin Şubat 2026’da yapılmasını istiyormuş. Mehmet Şimşek’in eczane eczane dolaşarak ilaç arayan, bulamadığında kahrolan hastanın yaşadığı sağlık sorunlarından haberi yok sanırım. Şubat 2026’ya dek Avro kuru güncellenmezse bulunamayan ilaç sayısı daha da artacak, insanlar sağlığını yitirmekle karşı karşıya kalacak. Şu anda 300’ü aşkın ilaç eczanelerde yok. Şimşek’in katı tutumu sürerse bu rakam yukarıya fırlayacak.
Özellikle kronik hastalıkların tedavisinde kullanılan ithal ilaçlarda ciddi sorun yaşanıyor. İlaç yokluk oranı son haftalarda yüzde 8’den yüzde 23’e yükselmiş durumda. Bu her dört ilaçtan birinin piyasada bulunmadığı anlamına geliyor. İlaçta krizi aşabilmek için Avro güncellemesinin yılda bir kez değil, üç dört kez yapılması gerektiğine vurgu yapıyor eczacılar. Ayrıca firmaların keyfi sevkıyat durdurmalarına karşın sıkı denetim ve yaptırımların getirilmesine dikkat çekiliyor.
Savlandığı gibi Mehmet Şimşek’in inadı kırılırsa mevcut ilaç Avro kuru yüzde 25 oranında artırılacakmış. Yani 21.67 TL’ye yüzde 25 zam yapılacak. Sağlık Bakanlığı elini tez tutarak yeni İlaç Fiyat Kararnamesi’ni bir an önce yayınlamalı. Hasta vatandaş eczane dolaşmaktan yoruldu, bir an önce ilacına, sağlığına kavuşmak istiyor.
Eczacıların vurguladığı gibi kur güncellemesi yılda bir kez yerine dört kez yenilenmeli . O vakit piyasada kriz yaşanmaz, hastalar ilacına her daim kavuşabilir. Artık kanıksanan bu olumsuzluğun kökten giderilmesi gerekiyor. Dünya kadar malın mülkün olsun, sağlıktan önemli hiç bir şey yok.