Tüm Okurlarımıza Merhaba
Psikolojik Danışmanla Hasbihal köşemizde YKS süreci ile ilgili serimizin son yazısını yazıyoruz. Bu yazımızda ‘’Tercih Döneminde Sık Yapılan Hatalar’’ı konuşacağız. Özellikle gençlerin çok kaygılı olduğu, aynı anda bir çok konuyu değerlendirdikleri bu süreçte en sık yapılan hataları ve bu hatalara önerileri konuşuyor olacağız. Bu konu ile ilgili hasbihal edebilmek için sorularımı Türk PDR Derneği Samsun İl Temsilciliği İl Teşkilat Sekreteri Psk. Dan. Esra KATAR’a sordum.
Sevgili Esra Merhaba.. Bu dönemde tercih yapacak gençler ve aileleri bir çok soruya yanıt bulmaya çalışıyorlar. Bu sorulara yanıt bulurlarken bazen en basit hataları tekrarlayabiliyorlar. Dışarıdan bir gözle bakıldığında çok basit gibi gözüken bu hatalar; tercih süreci olarak değerlendirdiğimizde büyük bir önem taşıyor. Şöyle ki; Üniversite tercih dönemi, hayatımızın yönünü belirleyen en kritik süreçlerden birisi.. Ancak bu süreçte yapılan bazı hatalar, öğrencilerin yıllarını etkileyebilecek sonuçlara yol açabilir. Hedefe ulaşmak kadar, o hedefe giden yolda bilinçli adımlar atmak da önemlidir. Bu süreçteki gençlere hangi önerilerde bulunmak istersin?
‘’Merhaba Gülser. Bu süreç ifade ettiğin gibi alınan kararların hayatımızda kritik öneminin olduğu bir süreç.. Bireysel destek sunduğum deneyimlerimden de yola çıkarak; birkaç maddede konuyu özetlemek isterim.
1. Puanla Tercih Yapmak, İlgi Alanını Göz Ardı Etmek
2. ‘’Prestijli" Mesleklere Yönelme Baskısı
3. Sadece Üniversitenin İsmiyle Tercih Yapmak
4. Yetersiz Araştırma Yapmak
5. Sadece Tercih Listesiyle Yetinmek’’
Özetlediğin kısmına baktığımda tam olarak bu sürecin özeti olarak görüyorum. Eminim bir çok genç bugünlerde akıllarında bu sorularla geziyorlar. Peki bu konuları biraz daha detaylandırmanı istersem.. Hem gençlerin zihinlerinde konu biraz daha somutlaşsın, hem de akıllarındaki soruları yanıtlamış olalım. Her maddeyi biraz daha detaylandırır mısın?
‘Tabiki Gülser. Şöyle diyebilirim:
1. Puanla Tercih Yapmak, İlgi Alanını Göz Ardı Etmek:
Birçok öğrenci ve ebeveyn, öğrencinin ilgi alanına bakmaktansa aldığı puanla gidebileceği en iyi yeri seçmeye çalışıyor. Ancak bu seçimin sonucu çoğunlukla hüsran oluyor. Puan ziyan olmasın mentalitesi mutsuz doktorlar, öğretmenler, avukatlarla karşılaşmamıza sebep oluyor. Statüye verdiğimiz değer mutluluğa verdiğimiz değerden daha fazla olmamalı diye düşünüyorum. Çünkü başarı ve mutluluk, çoğu zaman sevilen bir alanda çalışmakla mümkün olur. Puanınız ne olursa olsun, sizi heyecanlandıran ve uzun vadede tatmin edecek meslekleri düşünmelisiniz.
2. "Prestijli" Mesleklere Yönelme Baskısı:
Aile, çevre ya da toplumun "iyi meslek" olarak gördüğü alanlara yönelmek, kişisel isteklerinizi gölgede bırakabilir. Tıp, hukuk ya da mühendislik gibi alanlar elbette saygın mesleklerdir, ancak her birey için uygun olmayabilir. Tercih sürecinde başkasının hayatını değil, kendi hayatınızı şekillendirdiğinizi unutmamalısınız. Öğrencilerde ebeveynlerini hayal kırıklığına uğratma korkusu, onların isteklerini yerine getirmeye ihtiyaç duyduklarını çok görüyorum. Ancak seçtiğiniz mesleği hayatı boyunca yapacak olan anne baba değil o çocuk. O meslekle haftanın her gününü geçirecek olan yine o çocuk. O yüzden ebeveynlerin çocuklara bu konuda baskı kurmamaları gerektiğini düşünüyorum.
3. Sadece Üniversitenin İsmiyle Tercih Yapmak:
Bazı öğrenciler, sadece üniversitenin adından etkilenerek bölüm seçimi yapar. Oysa ki aynı üniversitedeki farklı bölümler arasında eğitim kalitesi, akademik kadro ya da olanaklar bakımından büyük farklar olabilir. Üniversite seçiminin yanında bölümün içeriğine, ders programına ve staj/uygulama imkânlarına da mutlaka bakılmalıdır. Ancak bunun yanında artık en önemlisi sen kendine ne katıyorsun, diğerlerine ne fark atıyorsun? Bu çok önemli bir soru ve bunun cevabı sadece okuduğun üniversitenin ismi yeterli olmuyor.
4. Yetersiz Araştırma Yapmak:
Hem öğrencilerde ciddi bir panik hali olabiliyor. Bir an önce tutunacak bir dal arayışı yanlış tercihlere sebep olabiliyor. Bunun yerine acele etmemek, uzmanlara danışmak, fikir almak iyi bir araştırma yapmak en güzel tercihleri yapmalarını sağlar. Tercih edeceğiniz bölümün iş olanaklarını, mezuniyet sonrası kariyer yollarını, yurtdışı imkânlarını ve üniversitenin bulunduğu şehri araştırmak büyük önem taşır. Bu konular içinde bir psikolojik danışmandan Tercih Danışmanlığı hizmeti alabilirsiniz.
5. Sadece Tercih Listesiyle Yetinmek:
Bazı öğrenciler, yalnızca ÖSYM’ye verilecek tercih listesine odaklanır. Ancak aynı zamanda özel üniversiteler, burs olanakları, çift anadal ve yandal fırsatları gibi alternatifleri de değerlendirmek gerekir. Rehber öğretmenlerle ya da uzman danışmanlarla görüşmek, farklı seçenekleri görmenize yardımcı olabilir.’’
Bir çok farklı değişkeni bir potada eritip geleceğinin en kıymetli kararlarından birini verecek olan gençlere güzel bir rehber olduğunu düşünüyorum. Gençler için açıp açıp bakmalık bir liste oldu.. peki tüm süreci birkaç cümle ile ifade etsek; tüm bu detayları nasıl özetlersin?
"Öneriler senin de ifade ettiğin gibi dönüp dönüp bakacakları bir rehber niteliğinde.. özetleyecek de olursam şunu ifade edebilirim: tercih dönemi sadece bir liste oluşturmak değil, aynı zamanda kendini tanımak, geleceğini planlamak ve en doğru adımı atmak sürecidir. Hatalardan kaçınmak için acele etmeden, bilinçli ve sakin bir şekilde karar vermek en doğrusudur. Unutma: Bu senin hayatın, seçim de senin hakkın.’’
YKS Tercih Danışmanlığındaki son hasbihalimiz tüm sürecin özeti gibi oldu; aktardığın bilgiler için çok teşekkür ediyorum Esra.
‘Ben teşekkür ederim Gülser. Üniversite tercihi yaparken benim de kafa karışıklığı yaşadığım durumlardı.. Bugün gençlerle bunları paylaşmak benim için de çok kıymetliydi..’’
Psikolojik Danışmanla Hasbihal köşemizde okumayı dileğiniz konuları bizlere derneğimizin sosyal medya hesaplarından iletebilirsiniz.
Bir sonraki hasbihalde bambaşka bir konuda başka bir meslektaşımla sizlerle bulaşacak olmanın heyecanıyla hoşçakalın diyorum.
Gülser ÇELEBİ BAŞ
Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği
Samsun İl Temsilciliği İl Başkanı