BEREKETLİ TOPRAKLARIN HİKAYESİ: TERME OVASI
Samsun’un doğusunda yer alan Terme Ovası, Karadeniz’in en verimli tarım alanlarından biridir. Yeşilırmak’ın kollarıyla beslenen bu geniş düzlük, binlerce yıldır tarımın merkezi olarak bilinir. Ilıman iklimi, zengin su kaynakları ve alüvyonlu toprak yapısı sayesinde birçok ürün çeşidinin yetişmesine imkân tanır.
Özellikle pirinç ve mısır üretimi, Terme ekonomisinde başı çeker. Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre ova, her yıl binlerce tonluk üretim kapasitesiyle Samsun’un tarımsal ihracatında önemli pay sahibidir. Geleneksel üretim kültürüyle modern tarım teknikleri, Terme’de uyum içinde sürdürülmektedir.
PİRİNÇ ÜRETİMİNİN BAŞKENTİ: TERME OVASI
Terme Ovası, Türkiye’nin önde gelen pirinç üretim merkezlerinden biridir. Ovanın doğal sulama kanalları ve yıl boyunca süren nemli iklimi, pirinç yetiştiriciliği için ideal koşullar sağlar. Özellikle Terme Çayı çevresinde kurulan sulama sistemleri, yüzyıllardır bölge halkının geçim kaynağı olmuştur.
Tarım ve Orman Samsun İl Müdürlüğü verilerine göre, Terme Ovası’nda yıllık ortalama 25.000 tonun üzerinde pirinç üretimi yapılmaktadır. Bu miktar, Samsun genelindeki toplam pirinç üretiminin yaklaşık üçte birini oluşturur.
Pirincin ekim süreci nisan ayının sonlarında başlar ve hasat genellikle eylül ayında yapılır. Yerli çeşitlerin yanı sıra yüksek verimli hibrit tohumlar da kullanılmaktadır. Terme pirinci, tane kalitesi ve aromasıyla bölgesel bir marka değerine sahiptir.
Pirincin yalnızca ekonomik değil, kültürel bir değeri de vardır. Bölgede yapılan “pirinç pilavı şenlikleri” ve köy festivalleri, hem üreticiyi onurlandırır hem de ziyaretçileri tarım turizmine çeker.
MISIR TARIMI VE KIRSAL GEÇİMİN DİNAMİĞİ
Terme’de mısır, pirinçten sonra en çok yetiştirilen tarım ürünüdür. Mısır, hem insan gıdası hem de hayvancılıkta yem kaynağı olarak büyük öneme sahiptir. Yaz aylarında geniş mısır tarlalarıyla kaplanan ova, bölgeye özgü kırsal manzaralar sunar.
Mısır üretimi, özellikle kırsal mahallelerdeki küçük üreticiler için vazgeçilmez bir gelir kapısıdır. Tarım Kredi Kooperatifleri’nin destek programları ve Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin kırsal kalkınma projeleri sayesinde, son yıllarda üretim verimliliği artış göstermiştir.
2024 yılı itibarıyla, Terme ilçesinde yıllık yaklaşık 18.000 ton mısır üretimi yapılmaktadır. Bu rakam, bölgenin tarımsal gelirinin önemli bir kısmını oluşturur. Mısırdan elde edilen ürünler arasında mısır unu, yemlik mısır ve geleneksel mısır ekmeği öne çıkar.
Mısır üretimi, ayrıca kadın emeğinin yoğun olduğu bir tarım alanıdır. Tarlada fide dikiminden hasada kadar kadın üreticilerin aktif rol aldığı bu süreç, Terme’nin kırsal yaşam kültürünü güçlendirmektedir.
TERME EKONOMİSİNDE TARIMIN PAYI
Terme Ovası, yalnızca yerel değil bölgesel ölçekte de ekonomik bir merkez konumundadır. İlçenin nüfusunun büyük bir bölümü doğrudan veya dolaylı olarak tarımla geçimini sağlar. Tarım dışında kalan küçük sanayi, gıda işleme ve ticaret sektörleri de büyük ölçüde bu üretime dayalıdır.
Aşağıdaki tablo, Terme Ovası’nda öne çıkan tarım ürünlerinin üretim miktarlarını ve ekonomik katkılarını göstermektedir:
| Ürün Türü | Yıllık Ortalama Üretim (ton) | Ekonomik Katkı (yerel ölçekte) | Üretim Alanı (hektar) |
|---|---|---|---|
| Pirinç | 25.000+ | Yüksek | 3.200 |
| Mısır | 18.000 | Orta-Yüksek | 2.700 |
| Fındık | 3.500 | Orta | 1.200 |
| Soya | 1.000 | Düşük | 800 |
| Sebze-Meyve | 2.500 | Düşük | 1.000 |
Bu tabloya göre, Terme tarımında çeşitlilik giderek artmakta; özellikle soya ve sebze üretiminde modern tekniklerle verimlilik sağlanmaktadır. Ancak pirinç ve mısır, hâlâ en güçlü iki ekonomik sütun olarak öne çıkmaktadır.
SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE YENİ NESİL ÜRETİM MODELİ
Son yıllarda Terme’de sürdürülebilir tarım anlayışı yaygınlaşmaktadır. Samsun İl Tarım Müdürlüğü’nün ve Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün (KTAE) katkılarıyla, toprak analizi, damla sulama sistemleri ve ekolojik dengeye uygun üretim modelleri uygulanmaktadır.
Pirinç üretiminde kullanılan su miktarını azaltmak amacıyla modern sulama sistemlerine geçiş teşvik edilmektedir. Ayrıca çiftçilere yönelik “Toprak Verimliliği Eğitimleri” ve “Genç Çiftçi Destek Programları” sayesinde, genç nüfusun tarıma ilgisi yeniden artmaya başlamıştır.
Tarımın dijitalleşmesi de Terme’de yavaş yavaş etkisini göstermektedir. Akıllı sulama sistemleri, dron destekli ilaçlama ve üretim izleme yazılımları, ovadaki verimliliği artırmakta ve çevre dostu üretime katkı sağlamaktadır.
TERME OVASI TARIMI HAKKINDA MERAK EDİLENLER
1. Terme Ovası’nda en çok hangi ürün yetiştiriliyor?
En fazla üretimi yapılan ürün pirinçtir. Ardından mısır, fındık ve sebze-meyve üretimi gelir. Ovanın nemli iklimi ve sulama imkanları pirinç tarımını öne çıkarır.
2. Terme pirinci neden bu kadar ünlüdür?
Terme pirinci, tanelerinin beyazlığı, pişirme dayanıklılığı ve doğal sulama sistemiyle öne çıkar. Bölge toprağının mineral zenginliği, pirince kendine özgü bir aroma kazandırır.
3. Terme’de tarım turizmi yapılıyor mu?
Evet, son yıllarda Terme Ovası çevresinde tarım turizmi projeleri geliştirilmektedir. Ziyaretçiler hasat dönemlerinde köy etkinliklerine ve tarla turlarına katılabilmektedir.
