SAMSUN'DA MAHALLİ ÇEVRE KURULU TOPLANTISI GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Samsun Valisi Orhan Tavlı’nın başkanlığında, kurul üyelerinin katılımıyla İl Mahalli Çevre Kurulu Toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıda Samsun’da hava kalitesinin izlenmesi ile ilgili olarak Orta Karadeniz Temiz Hava Merkezi Müdürlüğünce yürütülen çalışmalar ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, Büyükşehir Belediyesi, ilçe belediyeleri, kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, OSB'ler ve STK'lar ile iş birliği içerisinde yapılacak çalışmalar (Temiz Hava Eylem Planı), 2025 Yılı Isı Yakıt Programı, İl Mahalli Çevre Kurulu'nca alınan 19 Ocak 2024 tarihli ve 2024/45 nolu karar kapsamında 2025 yılında Samsun’da uygulanacak tıbbi atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti ile herhangi bir kimyasalla kontamine olmuş patolojik atıkların toplama, taşıma ve bertaraf ücreti, İl Mahalli Çevre Kurulu'nda alınan 2025 yılı ‘Çevre’ temalı kararlar doğrultusunda ilgili kurumların ana yürütücülüğünde uygulamaya konulan 12 adet çevre projesi kapsamında yürütülen çalışmalar ve mevcut durum görüşüldü.
TOPLANTININ AMACI VE HEDEFLERİ
Toplantıdaki görüşmeler çevresel sürdürülebilirliği, kaynakların etkin kullanılmasını, karbondioksit salınımının azaltılmasını, çevresel etkilerin asgariye indirilmesini, kullanıcıların yaşam standardının iyileştirilmesini, yeni planlamalarla ulaşım, iletişim, sağlık, güvenlik, enerji verimliliği, su kullanımı, atık yönetimi gibi pek çok alanda ortak sorunlara çözüm önerileri getirilmesini, hava kalitesi hedefleri sağlanarak hava kirliliğinin çevre ve insan sağlığı üzerinde olabilecek zararlı etkilerini iş birliği içerisinde önlemeyi veya azaltmayı hedefliyor.
ISINMADAN KAYNAKLI HAVA KİRLİLİĞİ VE ALINACAK TEDBİRLER
Samsun Valiliği'nden toplantıyla ilgili yapılan açıklamada, "Isınmadan kaynaklı hava kirliliği için eylem adımları; merkezi sistem ile katı yakıt ile ısınan binalarda kademeli olarak doğalgaza geçiş teşvik edilmelidir. Bu konuda Sıfır Atık Projesi kapsamında belediyelerimizce doğalgaz dönüşüm projeleri geliştirilip ısınmada doğalgaza geçiş teşvik edilmelidir. Katı yakıtların kalitesinin kontrolü amacıyla katı yakıt satıcılarının yetki devri kapsamında Büyükşehir Belediyesi tarafından denetimleri yapılacaktır.
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından dağıtılan kömürlerin analiz sonuçları uygun çıkmadan dağıtımının yapılmaması sağlanacaktır. Binalara ruhsat verilmesi aşamasında, bacaların uygunluğu, baca yüksekliği, çekiş hızı ve uzunluğu dikkate alınacaktır.
İl merkezinde riskli bölgelerin belirlenmesi ve belirlenen alanlarda kalitesiz katı yakıt kullanımının önlenmesi için denetim planlaması yapılacaktır. Kaçak akaryakıt konusunda denetimler artırılacaktır. Kombi, soba kullanan sistemlerde rutin baca temizliği, kombilerde ise brülör bakımının yaptırılması gerekmektedir.
Yakma teknikleri konusunda özellikle kış sezonu başlamadan kaloriferci/ateşçilere kurs, seminer, eğitim vb. verilecektir.
ULAŞIM VE SANAYİ KAYNAKLI HAVA KİRLİLİĞİ
Ulaşım kaynaklı hava kirliliği için egzoz gazı denetimleri ile toplu taşıma araçlarında 10 numara yağ denetimleri, şehir içi trafiğin düzenlenmesi ve servis ve toplu taşıma araçlarının güzergahlarının gözden geçirilmesi, toplu taşıma ve servis araçlarında yaş sınırlaması çalışması yapılabilir.
Ağır vasıta araçlarının farklı bir güzergaha verilmesi, uzun vadeli planlarda trafik yoğunluğu dikkate alınarak hava kirliliğini azaltacak şekilde ışık, hız, yol genişliği, eğim ve yol malzemesi seçimlerine ilişkin plan yapılabilir. Bisiklet yollarının yaygınlaştırılması, mevcut hafif raylı sistem hatlarının genişletilmesi, toplu taşımada elektrikli araçların yaygınlaştırılması, belediye ve özel halk otobüsleri ile dolmuş ve taksilerde egzoz emisyon kontrollerinin artırılması.
Sanayi kaynaklı hava kirliliği için eylem adımları; hava kirliliğine neden olan sanayi tesislerinde hava emisyon konulu denetimleri artırılacak, çevre izin şartlarına uygunluklarının sürdürüldüğü denetlenecek ve uygunluk şartlarının devam edip etmediği kontrol edilecektir.
TARIM KAYNAKLI HAVA KİRLİLİĞİ
Tarım kaynaklı hava kirliliği için; yakma yerine toprak işleme ve toprak altı işlemler gibi alternatif uygulamalar ile ilgili farkındalık oluşturulacaktır. Tarımda kullanılacak gübrelerin daha az zararlı ve kontrollü kullanımı sağlanacaktır. Tarımsal atıkların geri kazanımı, gübreleme yöntemlerinin çevreye zarar vermeyecek şekilde uygulanması ve tarımsal faaliyetlerde karbon salınımını azaltacak projelerin geliştirilmesi teşvik edilecektir.
ATIK YÖNETİMİ VE GERİ DÖNÜŞÜM
Atık yönetimi ile ilgili olarak Sıfır Atık Projesi kapsamında evsel atıkların düzenli bir şekilde toplanması, ayrıştırılması ve geri dönüşüme kazandırılması sağlanacaktır. Elektronik atıklar ve tehlikeli atıkların bertarafı ile ilgili bilinçlendirme çalışmaları artırılacak, bu tür atıkların çevreye zarar vermeden bertaraf edilmesi için düzenlemeler yapılacaktır.
HAVA KİRLİLİĞİ İLE MÜCADELEDE İŞ BİRLİĞİ
Toplantıda alınan kararlar doğrultusunda, Samsun'da hava kirliliğinin önlenmesine yönelik olarak ilçe belediyeleri, kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, STK’lar ve ilgili diğer tüm paydaşlarla iş birliği içerisinde hareket edileceği belirtildi. Ayrıca halkın bilinçlendirilmesi için düzenli olarak eğitim ve bilgilendirme faaliyetleri yapılacak.
YENİLENEBİLİR ENERJİ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER
Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının artırılması ve çevre dostu teknolojilerin teşvik edilmesi konularında çeşitli öneriler de toplantıda gündeme geldi. Özellikle güneş enerjisi ve rüzgar enerjisi gibi temiz enerji kaynaklarının yaygınlaştırılması için projeler geliştirileceği ifade edildi.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE ADAPTE ÇALIŞMALARI
Samsun'un iklim değişikliğine adapte olabilmesi adına alınabilecek önlemler de tartışıldı. Sel, taşkın ve kuraklık gibi iklim değişikliği kaynaklı afetlere karşı hazırlık yapılması gerektiği vurgulandı. Bu kapsamda şehirdeki altyapının güçlendirilmesi ve risk yönetimi stratejilerinin geliştirilmesi kararlaştırıldı.
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Toplantının sonunda Samsun’un hava kalitesinin korunması ve çevreye duyarlı bir şehir haline getirilmesi için tüm paydaşların ortak sorumluluk üstlenmesi gerektiği vurgulandı. İl Mahalli Çevre Kurulu üyelerinin bu süreçte aktif bir şekilde çalışarak, alınan kararların hayata geçirilmesi için gerekli adımları atacağı ifade edildi.