Kaplıca alanında 3 adet konaklama tesisi bulunmaktadır. Ayrıca önceki tarihlerde yapılmış olan Aslanağzı-Kızgözü ve Maarif Hamamları ile birlikte 1986 yılından sonra yapılmış olan Modern Türk Hamamı, Lokman Hekim kaplıcaları da kaplıca alanı içinde bulunmaktadır. Bu otellerin yanı sıra ilçe merkezinde de konaklayabileceğiniz oteller bulunmaktadır.
Büyük Hamam (Kızgözü-Aslanağzı):
Çeşitli eserlerden hamamın Romalılar tarafından yapılmış olduğu anlaşılmış, yapılış tarzı bakımından (Yalkız Darz Mimarisi) Selçuklu eserlerine benzemektedir. Vakıf kayıtlarına göre hicri 655 (m.1256) yılında Selçuklu sultanı II. Mesut tarafından inşa edildiği yazılıdır. Hamamın Şadi Paşa tarafından vakfedildiği bilinmektedir. Dış ve iç yapısı bakımından çok gösterişli ve zarif olmayan hamamın üstünde bir büyük kubbe ve iki küçük kubbe mevcut olup, içinde altı köşeli büyük, dört köşeli küçük bir havuz bulunmakta, altı kurna ve halvetten meydana gelmektedir. Hamamın Aslanağzı denilen büyük kurnasının sağında bir sütun bulunmakta, buraya Kız Gözü denilmektedir. Hikâyesi şöyle rivayet olunmaktadır;
Zamanında üç güzel genç kız hamamda yıkanırken zorbalar tarafından baskın yapılır. Bu kötü niyetli insanlar karşısında çaresiz kalan kızlar, feryat ederek Allah'a yalvarırlar:
-Yarabbi bizi ya kuş yap ya da taş... bu insanlara teslim etme.
Duaları kabul olur ve iki kız, kuş olup uçar, diğeri ise taş kesilir banyonun köşesinde yaşlı bir heykel gibi kalır. Sütun üzerindeki oluğa, kızın gözleri olarak kabul edilen oyuklardan akan su damlacıkları bu kızcağızın göz yaşları diye nitelendirilmektedir. Günümüzde halen damlamaya devam etmekte olan bu su damlacıklarının oluşumu ise, toplanan su buharının özel bir sistemle su haline dönüştürülerek köşelerden banyoya damlaması şeklinde yorumlanmaktadır.
Küçük Hamam:
Büyük hamamın bitişiğinde bulunur. Büyük hamama yapı bakımından hiç benzemez. 1429 ylında Yörgüç (Yangıç) Paşazade Mustafa Bey tarafından erkeklerin yıkanması için yaptırılmış ve 1436 tarihinde vakfedilmiştir.
Maarif Hamamı:
1890 tarihinde II. Abdülhamid'in son Dahiliye Nazırı Mazmun Paşazade Memduh Paşa Sivas valisi iken hamamı inşa ettirmiştir.
Nasıl Gidilir?
Havza İlçesi, Samsun-Ankara devlet karayolu üzerinde kurulmuş olduğundan dolayı ulaşım problemi yaşanmamaktadır. Aynı zamanda Sivas-Samsun demiryolu güzergahında bulunmaktadır.
Suyun Özellikleri
Suyun sıcaklığı : Kaplıcanın suyu 56 derecedir.
Kimyasal özellikleri bakımından : Arsenik,çelik,silis,sodyum,sülfat,kısmen kalsiyum bikarbonatlı termal sular radyoaktif özelliğe sahiptir.
Fiziksel özellikler bakımından : Renksiz,berrak ve kokusuzdur.
Toplam Mineralizasyon : 629,285 mg/lt.
Kaplıcanın sıcak suyu daha önce kaynaklar boyunca çıkarken şimdi yalnız açılan sondajlardan çıkarılmaktadır.
SUYUN ŞİFA SAĞLADIĞI HASTALIKLAR
Kaplıca suyunda bulunan arseniğin faydaları :
Havza Kaplıcasının suyunun içerisinde litrede 0.00008742 gram arsenik bulunmaktadır. Bu oranla da kaplıcanın arsenikli su olduğu belirlenmiştir.Her çeşit kan (Fakrütdem) hastalıklarında
-Cilt hastalıklarında
-Sinir hastalıklarında
-Sıtma tedavisinde ve
-Bütün hastalıkların nekahet devrelerinde şifalı olma özelliğinden başarı ile yararlanılabilecek sular arasındadır.
Kaplıca suyunda bulunan çeliğin faydaları
Bir kaplıca suyunun litresinde en aşağı 0.01 gram demir emlahı bulunuyorsa buna “iyi çelikli bir su” adı verilir.Havza’da bu miktar Fe (HCO3)2 hesabı ile litrede 0.0150384 gramdır. Bu oranla da kaplıcanın iyi çelikli bir su olduğu belirlenmiştir.
-Kloroz tedavisinde
-Adale ağrılarının giderilmesinde
-Beden zafiyetlerinde
-Kadın Hastalıklarında (Kısırlık,Adet düzensizlikleri ve menopoza bağlı düzensizliklerde)
-Dalak şişliğinde
-Psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde
-Sindirim bozukluklarının tedavisinde
-Kronik Bronşit tedavisinde şifa etkisi kanıtlanmış sulardan biridir.
Kaplıca suyunda bulunan silisin faydaları
Havza Kaplıcasının suyunun içerisinde litrede 0.05192 gram silis bulunmaktadır. Bu oranla da kaplıcanın silisli su olduğu belirlenmiştir. İçerisinde silis bulunan kaplıca suları içilerek de faydalanıldığını gösteren özelliklerden birisidir.
Yaşlanmaktan ileri gelen Arterioskklerose ve diğer bazı yaşlılık hastalıklarına şifalı olmasını sağlar.
Kaplıca suyundabulunan Bikarbonatların faydaları
Havza Kaplıcasının suyunun içerisinde litrede 0.366 gram Natrium bikarbonat bulunmaktadır. Bu tür kaplıcalarda sulardan içme kürleri şeklinde faydalanılır.
-Fazla hazımsızlıktan gelen her çeşit mide hastalığında
-Mide iltihaplarında
-Sindirim bozukluklarında
-Safra taşı rahatsızlıklarına karşı şifalı olma özelliği vardır.
Kaplıca suyunda bulunan Radyoaktivitenin faydaları
Havza kaplıca suyu radyoaktivitesi bir litrede bir saat hesabı ile “6.2 Eman”dolayında olması nedeniyle bu etkin tedavi edici özelliklere sahip kaplıca suları arasına girer.
-Romatizma hastalıklarına
-Cilt hastalıklarına
-Kadın hastalıklarına (Üreme organı iltihaplarına)
-Solunum yolu nezlelerine
-Kırık-çıkık sekellerine
-Ortopedik ameliyat sonrası nekahet dönemlerinde
-İchias -Nikris (Gut)
-Diz,kalça,boyun ve bel kireçlenmelerine
-Şeker hastalığına
-Bağırsak ve Böbrek hastalıklarına
-Strese karşı şifalıdır.
-Su buharının solunması yönteminin faydaları
-Müzmin üst solunum yolu iltihapları
-Alerjik burun içi iltihapları
-Müzmin larenjit ve farenjit
-Nefes darlığı yapan Akciğer hastalıkları
-Bronş genişlemesi,Astım rahatsızlıklarına iyi gelmektedir.
-İçmece uygulamaları yönteminin faydaları
-Mide ve bağırsak hastalıkları ve hazımsızlık
-Safrakesesi tembelliği
-Müzmin kabızlık
-Kalın bağırsak spazmları
-İdrar yolunun müzmin iltihaplarının tedavisinde de etkili ve yararlıdır.