Merhaba kıymetli okuyucularım; bu dünyaya anlaşılmak için değil anlamak için geldik. Anlaşılmamanın üzüntüsünü duyacağımıza, bütün ruhumuzla başkalarını anlamaya çalışsak, hayat ne güzel olurdu. Peki, şapkanızı önünüze koyduğunuzda ne kadar sistemli düşünüp, doğru kararlar veriyorsunuz? 1980’lerin başında Edward De Bono, 6 şapka teorisini geliştirdi, onun fark ettiği şey şu ki; insanlar hiçbir aşamada düşünme yeteneklerini tam olarak kullanamıyor. Özellikle grup içerisinde 6 şapka teorisi, sorunlarımızı çözmek için nasıl düşünmemiz gerektiği konusunda bize yol gösterici rol oynamakta ve 6 farklı yaklaşımı tanımlamaktadır.

 BEYAZ ŞAPKA: Tarafsız şapkadır. Görüşülen konu ile ilgili net, kesin bilgi ve raporlar ortaya konur veya bu bilgilere nasıl ulaşılacağı konuşulur. KIRMIZI ŞAPKA: Duygusal şapkadır. Görüşülen konu ile ilgili olarak, kişilere hiçbir dayanağı olmadan, sezgi, fikir ve öfke, korku, şüphe, kızgınlık gibi duygularını ifade etme fırsatı verilir.

SARI ŞAPKA: İyimser şapkadır. O işin avantajları ortaya konulur. Övgü, olumlu görüşler ortaya konulması istenir.

SİYAH ŞAPKA: Kötümser şapkadır. Eleştiri, olumsuz görüşler ile görüşülen konunun riskleri, gelecekte doğuracağı problemleri ortaya çıkarmayı amaçlar.

YEŞİL ŞAPKA: Yenilikçi şapkadır. Konuyla ilgili alternatifler ve yeni yaklaşımların ortaya konulması istenir.  

MAVİ ŞAPKA: Serinkanlı şapkadır. Düşüncelerimizin sistemli olarak ortaya konulmasıdır. Büyük resmin ortaya çıkarılması, idareci şapkası ne düşündüğümüzü açıklamak ve bu çalışmanın sonunda ne elde etmeyi hedeflediğimizi açıklayan şapkadır.

 ŞAPKALARI NASIL KULLANACAĞIZ? YALNIZKEN: Çözüm bulmanız gereken bir konuda karar vermek için, ilk şapkayı takın ve şapka kafanızdayken beyin fırtınası (brain – storming) yapın, yani kısaca aklınıza o durumdayken gelen her fikri yazın. Her şapka için tek tek beyin fırtınasına devam edin. Bunu yaparken doğal şapkanızı yani genelde hangi şapka ile dolaştığınızın da farkına varırsınız, bu sistemi zaman içerisinde uyguladıkça ve şapkalarınızı değiştirdikçe, farklı düşünce kalıpları geliştirmeniz kolaylaşacaktır.  Bir grup içerisinde: Burada 2 seçenek olabilir.

BİRİNCİSİ; herkes aynı anda aynı şapkayı giyer. Herkeste beyaz şapka olur, beyin fırtınası yapılır sonra şapkalar değiştirilir.

DİĞER SEÇENEK; herkes farklı şapkalar takar, sonra şapkalar değiştirilir amaç herkesin her renkteki şapkayı toplantı sonuna kadar en az bir kere takmış olmasıdır. Mesela uzun zamandır çözümlenmemiş bir problem için şapkaları taktığınızda: Kırmızı – Gruptakilerin şu andaki duygularını görmenizi sağlayacaktır- bunları listeleyin Sarı – Yararlarını listeleyin Siyah – Dezavantajlarını listeleyin Yeşil – Alternatif çözümler üretin -listeleyin Beyaz – Objektif veriler ortaya çıkacaktır Mavi – Durumu özetleyin, karar aşamasına getirecek notlar alın... Sonuç olarak; yeni renkli şapkalarınızla düşünmeye, daha verimli toplantılar yaparak şaşırtıcı sonuçlar almaya hazır mısınız? İnsanın ilim ve edebi, en büyük varlığıdır. Eskimez, çürümez, kaybolmaz.( Mevlana)  Düşündürebilmek, gelecek için üretilecek ürünün ana kapısıdır. ( Kazım İLHAN) Bu sözün ne kadar önemli olduğunu konular işlendikçe fark edeceğimizden eminim. Toplumun ve ailenin en büyük ilacı doğru iletişimdir. ( Kazım İLHAN ) Birlikte siz, biz demeden, sıcak, sevecen ve mutlu birlikteliklerin bir arada olduğu sağlıklı neşeli yarınlar dilerim... Hoşça kalın...

KAZIM İLHAN
SOSYOLOG VE AİLE DANIŞMANI