Olağanüstü hal (OHAL) kapsamında çıkarılan 690 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de (KHK), aile dostu dizilere teşvik verilmesinden, yurt dışından Türkiye'ye yönelik yayın yapan televizyon kanallarına ve arkadaş bulma programlarına kadar birçok alanda yapılan düzenlemelerle yeni bir dönem başladı.
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), KHK kapsamında medya hizmet sağlayıcılarına yönelik düzenlemelerin 29 Nisan Cumartesi günü Resmi Gazete'de yayınlanmasının ardından yapılan yayınları yeni düzenlemeleri dikkate alarak mercek altına almaya başladı. Söz konusu düzenlemeler, yayım tarihi itibarıyla geçerli olacak.
Düzenlemelerde en dikkat çekici uygulamalardan biri, uzun süredir tartışma konusu olan yurt dışından Türkiye'ye yönelik yayın yapan televizyon kanalları için gerçekleşecek.
Yurt dışından Türkiye'ye yönelik, büyük bölümü TÜRKSAT uyduları üzerinden yayın yapan ve RTÜK'ten lisans almayan televizyon kanallarının cinsel ilaçların pazarlanması, kumar oynatılması veya "0800"lü hatlar ile ilgili yayınlarına karşı harekete geçildi.
KHK'de yapılan düzenlemeyle uydu üzerinden yayın yapan bu tip kanallara, RTÜK'ten de lisans alma zorunluluğu getirildi. İzinsiz, ruhsatsız, lisanssız yayın yapan kanalların tamamı kapatılacak. Bu yayınları yapanlar hakkında suç duyurusunda bulunulacak.
Adresini gizleyene "lisans" iptali
KHK'de bazı yayıncı kuruluşların RTÜK cezalarından kaçmak, uygulanan yaptırımlardan sıyrılmak için sürekli adres değiştirmelerine son vermek amacıyla da düzenlemeye gidildi.
Yeni düzenlemeye göre, RTÜK'e olan borçlarından ve idari para borçlarından kaçarak faaliyet gösteren yayın kuruluşları, adres iletişim bilgilerini ve kayıtlı elektronik posta adreslerini bildirmezse lisansları iptal edilecek.
Çocukların saatinde o yayınlar yapılamayacak
"Evlilik programlarına yasak" olarak kamuoyunda büyük tartışmalara neden olan KHK düzenlemesi ise algılandığının aksine, çocuk ve gençlerin televizyon izlediği saatlerde yapılan ve onların zihinsel, fiziksel ve ahlaki gelişimini olumsuz yönde etkileyen tüm yayınlara yönelik genel bir yaptırımı içeriyor.
Daha önce "koruyucu sembol" kullanılarak, çocukların da TV izlediği saatlerde yapılan bu tip yayınlar, şimdi koruyucu sembol olsa bile söz konusu zaman dilimlerinde yapılamayacak.
Ayrıca evlilik programlarında da dönem dönem tespit edilen toplumun milli ve manevi değerlerine ve ailenin korunması ilkesine aykırı yayınlar ile ürün satma, pazarlama, "Ara kazan", "Bul kazan" isimleriyle vatandaşı dolandırıcı nitelikte yayın yapan programlar ile arkadaş bulma programlarına verilecek cezalar yüzde 1-3 aralığından yüzde 2-5 aralığına çıkarıldı. Ayrıca bu programlar için program durdurma ve belgesel yayın zorunluluğu getirildi.
Belgesel yayınlamak zorundalar
KHK ile getirilen yaptırımla kanallara, ihlallere devam eden programlar için 5 kereye kadar durdurma ve kapatma cezası da getirildi.
TV kanalları, program durdurma cezası alan yayınların bulunduğu saatte belgesel gibi programları yayınlamak zorunda olacak. Belgeseli yayınlamayan kanalların lisansı iptal edilebilecek.
Ayrıca yayını durdurulan programın sunucu ve yapımcıları, o saat aralığında başka bir TV kanalında yayın, program da yapamayacak.
Aile dostu dizilere teşvik
KHK ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca uzun süredir planlamaları yapılan aile dostu dizilere teşvik verilmesi de hayata geçirildi.
Düzenlemeye göre, ailenin ve çocukların korunması ilkesini gözeterek, ailenin bütünlüğü ve sürekliliği ile çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimlerini destekleyecek nitelikteki aile ve çocuk dostu yapım ve dizilere teşvik verilecek.
Teşvik, RTÜK tarafından bir önceki yılda uygulanan idari para cezalarının yüzde 20'sini aşmamak kaydıyla, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile belirlenecek usul ve esaslara göre gerçekleştirilecek.
