İSTANBUL (AA) - AVM'lere proje&konsept geliştirme, kiralama ve yönetim hizmeti veren KDM Danışmanlık'ın araştırmasına göre, Türkiye'de 65 ilde toplam 434 AVM bulunurken, AVM'lerin pazar değeri 58 milyar dolara ulaştı.
KDM'nin araştırmasına göre, 2006-2015'te 278, 2016-2020'de 80 yeni AVM açıldı.
Tematik özellikleriyle yarı açık & yarı kapalı 4. nesil AVM döneminde, ülke geneli toplam AVM kiralanabilir alanı 13 milyon metrekareye ulaştı. Pandemi süreci ile birlikte AVM'lerin havalandırma sistemleri, açık hava alanları, hijyen özellikleriyle daha teknik detayları ön plana çıktı.
Araştırmaya göre, Eylül 2020 itibarıyla ülke genelinde 81 ilin 65'inde toplam 434 AVM bulurken, AVM'lerin pazar değeri 58 milyar dolara çıktı. AVM'ler, 520 bin kişiye istihdam sağlıyor.
Toplam kiralanabilir alan sıralamasında başı İstanbul çekerken, İstanbul'u, Ankara ve İzmir takip ediyor. 1.000 kişiye düşen metrekare listesinde ise sıralama Ankara, İstanbul ve Bolu olarak değişiyor.
İlçelere bakıldığında, 1.000 kişiye düşen kiralanabilir alanın en yüksek olduğu yerler ise İstanbul Bakırköy, İzmir Balçova, İstanbul Şişli olarak sıralandı.
Araştırmaya göre, 2019 yılında 1.000 kişiye Türkiye'de 155 metrekare, Avrupa'da 206 metrekare düşüyor.
- "Yeni yatırımlardan ziyade artık elimizdekilere odaklanmamız gerekiyor"
Açıklamada görüşlerine yer verilen KDM Kurucusu Murat İzci, AVM yatırımlarıyla ilgili durup bir nefeslenmek gerektiğini belirtti.
AVM'lerin modern perakendenin gelişimine, istihdama, kayıtlı ekonomiye ve sosyalleşmeye büyük faydası olduğuna işaret eden İzci, "Biz sektör temsilcileriyle aramızda yaptığımız konuşmalarda hep gidilecek yol olduğundan bahsettik. Kendimize karşılaştırma olarak Avrupa'yı alırdık. Şu anda metrekare bazında aramızdaki fark çok azaldı. Ama kişi başı gelir noktasında onlardan neredeyse 4 kat gerideyiz. Yeni yatırımlardan ziyade artık elimizdekini nasıl ayakta tutarız, buna odaklanmamız gerekiyor." ifadelerini kullandı.
Pandemi ile birlikte sektörün şu anda hasar tespit çalışması yaptığını belirten İzci, sektörün kriz konusunda deneyimli olduğunu, ikinci bir dalga olmadığı takdirde toparlanmanın başladığını ve yıl sonunda pandemi öncesi rakamlara çok yaklaşılacağını aktardı.
İzci, "Sektör için en önemli katkılardan biri ülkeye olan turist girişiydi. Ağırlıklı turiste bağımlı AVM'ler oldu son yıllarda. Neredeyse yüzde 30 alışverişi turistten geliyordu. Bizim takip ettiğimiz bilgilerde 1 turist 10 vatandaşımız kadar alışveriş yapıyordu. Bu da ortalamada perakendecilerin yüzde 10-15 cirosunun turistlerden geldiği anlamına geliyor. Bugün gerçekleştiremediğimiz turist cirosunu hariç tutarsanız ve salgın kontrol altına alınırsa geçen yılın cirolarını yıl sonunda görebileceğimiz umudunu taşıyorum." değerlendirmesinde bulundu.
İzci, normal şartlarda 2020 sonuna kadar 11, 2021 sonuna kadar da 26 AVM'nin açılışının planlandığını aktararak, "Ancak pandemi yüksek olasılıkla bu açılışları etkileyecek. Sadece yeni yatırımları değil, mevcut AVM'lerin önümüzdeki dönem işleyiş şekillerini de değiştirecek." ifadelerini kullandı.
