Ne oldu da serbest piyasada 400 liraya kadar ulaşan fındık fiyatı kısa sürede 280-290 bandına düşürüldü?..
En son 24 Eylül'de bu köşede "Fındıkta alavere dalavere bitmez" başlığıyla yazdığım yazıda üreticiyi uyarmış, birilerinin fiyatları aşağıya çekebileceğini belirtmiştim...
Hem de Türkiye Tarım ve Kredi Kooperatifleri Birliği'nin 50 randıman fındığı 370 liradan alacağını açıkladığı günün ertesinde...
O birilerinin TTKKB'nin bu hamlesinden sonra düğmeye basacağı duyumlarını almıştım...
Tekelci firmanın "mübaya memuru" konumunda olan ve para gücü bulunmayan tüccarların piyasadan fındık almamaya başlaması bu sonucun işaretleriydi...
Arz-talep meselesi içinde alıcı olmayınca fiyat düşürüldü...
Hal böyle olunca, Türkiye Tarım ve Kredi Kooperatifleri Birliği de 370 liradan alım yaptığı ürünün fiyatını Giresun kalitede brüt 330 liraya, levant fındığı da 320 liraya çekti...
Zaten beklenti içinde olan piyasanın aktörleri fırsatı değerlendirip, fındık fiyatını 280-290 lira aralığında tuttu...
Fındık taban fiyatları açıklanmadan önce, 25 Mayıs tarihli "Fındıkta oyun" başlıklı yazımda, Uluslararası Sert Kabuklu Meyveler Konseyi'nin rekolteyi yüksek göstermeye çalıştığını, amaçlarının ise ürünü ucuza kapatmak olduğunu belirtmiştim...
Bilindiği gibi, Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği'nin de rekolte tahmini yüksekti...
Neredeyse her 10 yılda bir yaşanan zirai don olayı sonrası fiyatların yükseldiğini herkes biliyordu...
Nitekim öyle de oldu...
Ne var ki, tekel konumundaki firmalar bu fiyata fındık almayacak ya da piyasaya ürün sürecekti...
Bu kez plan, ürün almamak üzerine kurgulandı...
"Fındıkta alavere dalavere bitmez" başlıklı yazımı şöyle noktalamıştım:
"Fındık piyasasında şu anda 50 randıman ve üzeri fındığı 450-500 liradan alan bile var...
Bunlar üretici için güzel gelişmeler ama endişem de yok değil...
Birileri zaman kollayıp elindeki yüklü malı piyasaya sürerse, bu fiyatlar da burada kalmaz, çöker, diye düşünüyorum...
Geçmişte olmuştu...
Ve dikkatli biçimde, tekel konumundaki firmanın tavrını bekliyorum...
Yıllar içinde gördük ki, fındıkta alavere dalavere bitmiyor; şeytanın aklına gelmeyecek oyunlar tezgâhlanıyor...
O yüzden 'aman dikkat' diyorum..."
Bu yazıdan bir süre sonra fındık fiyatının 80-90 lira birden düşmesi, kendiliğinden mi oldu sanki?..
Adı "serbest" ama tekelci firmalar piyasanın elini kolunu bağlayınca, işin şekli değişiyor...
Bakalım, "Rekabet Kurumu" bu gidişatı incelemeye alacak mı?..