- İran, 16 Kasım 2025 13.03: Urmiye havzasında ilk bulut tohumlama yapıldı.
- İran Meteoroloji Kurumu yağışların yüzde 89 azaldığını resmen açıkladı.
- Uygulama Urmiye Gölü’nün kuraklık nedeniyle çekilen bölgesinde başlatıldı.
- Kuraklık vatandaş yaşamını etkilerken Tahran için kriz uyarıları yapılıyor.
- Yağış oluşmazsa tahliye planlarının gündeme gelebileceği belirtiliyor.
- Resmî kaynak IRNA; ayrıntılar Samsun Gazetesi’nde.
Son dönemlerin en şiddetli kuraklığıyla karşı karşıya kalan İran, yağış oluşturmak amacıyla bulut tohumlama hamlesine başladı. İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni “bulutlarımızı etkiliyorlar” diye suçlayan İran, ilk uygulamayı büyük ölçüde çekilerek tuz düzlüklerine dönüşen Urmiye Gölü çevresinde gerçekleştirdi.
İran Meteoroloji Kurumu, yağışların uzun dönem ortalamasına göre yüzde 89 oranında düştüğünü açıklayarak “son 50 yılın en kurak sonbaharı”nın yaşandığını belirtti. Başkent Tahran’da yağış seviyelerinin yüz yılın en düşük noktasına gerilediği, pek çok eyaletin aylar boyunca neredeyse hiç yağış almadığı ifade edildi.
URMİYE GÖLÜ BÖLGESİNDE İLK UYGULAMA
Resmî haber ajansı IRNA’nın bildirdiğine göre ilk bulut tohumlama müdahalesi, aşırı kuraklık nedeniyle neredeyse tamamen çekilerek tuz çölüne dönüşen Urmiye Gölü çevresinde yapıldı. İran’ın en büyük gölü olan Urmiye’de su seviyesini yükseltme çabalarının ülkenin diğer bölgelerinde de devam edeceği aktarıldı.
İRAN GEÇMİŞTE KARŞI ÇIKMIŞTI
Ortadoğu’da su kaynaklarının azalması ve iklim krizi, yapay yağış yöntemlerini ülkeler arası tartışma konusuna dönüştürüyor. İranlı yetkililer geçmişte İsrail ve BAE’yi bulut tohumlama operasyonlarıyla “yağış döngüsünü bozmakla” suçlamış, bu nedenle bulutların İran’a gelmeden yağış bıraktığını öne sürmüştü. Devrim Muhafızları’ndan Tuğgeneral Gholam Reza Jalali, 2018’de “İsrail ve başka bir ülke İran’da yağmur yağmaması için çaba gösteriyor” demiş; söz konusu diğer ülkenin BAE olduğu belirtilmişti.
BULUT TOHUMLAMA NEDİR?
Bulut tohumlama, uçaklarla bulutların içine gümüş iyodür veya tuz benzeri tanecikler püskürtülerek yağış oluşumunu hızlandırmayı amaçlayan bir teknik. İran geçtiğimiz yıl bu sistemi artık tamamen kendi altyapısıyla kullanabildiğini açıklamıştı.
Meteoroloji Kurumu, ülke çapındaki yağışların uzun dönem ortalamasına kıyasla yaklaşık yüzde 89 azaldığını vurgulayarak “Şu anda yarım yüzyılın en kurak sonbaharını yaşıyoruz” değerlendirmesinde bulundu. Tahran’ın yağış seviyeleri son yüzyılın dip noktasına inerken, birçok eyaletin aylardır tek damla yağmur almadığı ifade edildi.
Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ise bu ay yaptığı açıklamada, kış gelmesine rağmen yağışların başlamaması hâlinde Tahran’da tahliye seçeneklerinin gündeme gelebileceğini söyleyerek dikkat çeken bir uyarıda bulundu.