HAVZA’NIN TARİHİ VE TERMAL ZENGİNLİĞİ
Havza, Samsun’un iç kesimlerinde, termal su kaynakları ve tarihi önemiyle öne çıkan bir ilçedir. İlçenin adı, “havza” kelimesinden türemiştir; yani doğal su birikintilerinin bulunduğu bölge anlamına gelir. Bu isim bile ilçenin şifalı sularla ne kadar özdeşleştiğini gösterir.
Termal turizm açısından Türkiye’nin önemli merkezlerinden biri olan Havza’daki kaplıcaların geçmişi Roma dönemine kadar uzanır. Samsun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü verilerine göre ilçede 47–57°C sıcaklığa sahip şifalı termal kaynaklar bulunmaktadır. Bu sular; romatizma, cilt hastalıkları, kas ve eklem rahatsızlıklarına iyi gelmesiyle bilinir.
Tarihi dokusu ve termal zenginliğiyle Havza, her mevsim farklı bir güzelliğe sahiptir. Özellikle kış aylarında sıcak suların buharı arasında doğayla iç içe vakit geçirmek, ziyaretçilere eşsiz bir deneyim sunar.
ATATÜRK’ÜN İLK KONAKLADIĞI EV: HAVZA ATATÜRK EVİ MÜZESİ
Mustafa Kemal Atatürk, 25 Mayıs 1919’da Bandırma Vapuru ile Samsun’a çıktıktan sonra ilk olarak Havza’ya gelmiştir. Burada 25 Mayıs–12 Haziran tarihleri arasında konaklamış, Milli Mücadele’nin ilk örgütlenme adımlarını atmıştır.
Atatürk’ün Havza’daki konakladığı Mesudiye Oteli, günümüzde “Atatürk Evi Müzesi” olarak hizmet vermektedir. Müzede Atatürk’ün kişisel eşyaları, dönemin gazeteleri, fotoğraflar ve tarihi belgeler sergilenmektedir. Ziyaretçiler, bu müzede hem Cumhuriyet’in kuruluş sürecine dair izler bulur hem de Atatürk’ün Havza halkıyla kurduğu güçlü bağı hisseder.
Müze binası, özgün mimarisiyle de dikkat çeker. Ahşap detaylar ve döneme özgü oda düzeni, ziyaretçilere 1919 ruhunu yaşatır. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından koruma altına alınan yapı, her yıl binlerce yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edilmektedir.
ŞİFALI KAPLICALAR VE SAĞLIK TURİZMİ
Havza’daki kaplıca kültürü, yalnızca tedavi amaçlı değil, aynı zamanda sosyal bir yaşam biçimidir. İlçede hem belediye tarafından işletilen termal tesisler hem de özel oteller bulunur. Bu tesisler; havuz, hamam, sauna, masaj ve spa hizmetleriyle konuklarına sağlık ve huzur sunar.
Havza Kaplıcaları bölgesinde yer alan en bilinen tesislerden bazıları şunlardır:
Tesis Adı Su Sıcaklığı (°C) Özelliği Hizmet Türü
Belediye Kaplıcaları 48 Doğal kaynak suyu, aile banyoları Günlük kullanım
Termal Resort Otel 52 Spa ve fizik tedavi merkezi Konaklama
Eski Hamam 50 Osmanlı döneminden kalma taş yapı Tarihi hamam
Kadınlar Hamamı 47 Bayanlara özel alanlar Sağlık ve dinlenme
Yeni Termal Tesis 56 Modern havuz sistemi Otel ve spa hizmeti
Kaplıcaların çevresinde yürüyüş yolları, kafe ve restoranlar bulunur. Ziyaretçiler hem sıcak suyun rahatlatıcı etkisini hisseder hem de doğanın huzurlu atmosferinde zaman geçirir.
Türkiye Kaplıcalar Derneği verilerine göre Havza’daki termal kaynaklar, kimyasal bileşim açısından Balçova ve Afyon sularına benzer özellik taşımaktadır. Bu da ilçeyi sağlık turizminde öne çıkaran bir unsurdur.
TARİH, DOĞA VE LEZZETİN BULUŞTUĞU YER
Havza sadece kaplıcalarıyla değil, çevresindeki doğal ve tarihi alanlarla da dikkat çeker. İlçeye gelen ziyaretçiler, Havza Göleti çevresinde piknik yapabilir, doğa yürüyüşü rotalarını keşfedebilir. İlkbahar ve yaz aylarında gölet çevresi kuş gözlemciliği için de ideal bir alandır.
Yöresel lezzetler bakımından Havza mutfağı oldukça zengindir. Havza keşkegi, tirit, mısır çorbası ve baklalı yaprak sarması gibi yöresel yemekler, ilçenin otantik tatlarını yansıtır. Yerel pazar yerlerinde ev yapımı reçeller, cevizli sucuklar ve doğal tereyağları da bulunabilir.
Ziyaretçiler, hem tarihi bir yolculuğa çıkar hem de Anadolu’nun samimi lezzetleriyle buluşur. Böylece Havza’da geçirilen bir gün, sadece bir tatil değil; ruhu dinlendiren bir deneyim haline gelir.
SIKÇA SORULAN SORULAR
1. Havza Kaplıcaları yılın hangi döneminde ziyaret edilmeli?
Havza Kaplıcaları dört mevsim açıktır, ancak en yoğun dönem sonbahar ve kış aylarıdır. Bu dönemde termal suyun rahatlatıcı etkisi daha fazla hissedilir.
2. Atatürk Evi Müzesi giriş ücretli mi?
Hayır. Müze, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak ziyaretçilere açıktır. Haftanın her günü 09.00–17.00 saatleri arasında gezilebilir.
3. Havza’ya ulaşım nasıl sağlanır?
Havza, Samsun şehir merkezine yaklaşık 85 kilometre uzaklıktadır. Karayolu ulaşımı oldukça rahattır. Samsun–Ankara karayolu üzerinden özel araçla 1 saat 15 dakikada ilçeye ulaşmak mümkündür.
SONUÇ: TARİH VE ŞİFANIN BULUŞTUĞU ANADOLU KÖŞESİ
Havza, Anadolu’nun hem tarihine hem de doğasına tanıklık etmek isteyenler için benzersiz bir destinasyondur. Atatürk’ün milli mücadeleye yön veren kararlarını aldığı bu topraklarda geçmişle bugün iç içe yaşanır.
Şifalı kaplıcalarıyla sağlık turizmine, tarihi mirasıyla kültürel gezilere ev sahipliği yapan Havza, Samsun’un keşfedilmeyi hak eden nadide duraklarından biridir. Sessizliğin, huzurun ve tarihin iç içe geçtiği bu ilçede bir gün geçirmek bile insanı tazeler.