Bitlis Halk Sağlığı Müdürlüğünde görevli Diyetisyen Bilge Alış, insan vücudunda önemli rol oynayan böbreklerin korunması ile ilgili bilgiler verdi.
Diyetisyen Alış, böbrek sağlığı ve korunmasıyla ilgili bilgiler vererek, "Böbreklerimiz, vücudumuzda en önemli olan ve sağlık için faydalı olan organlardan biri olmaktadır. Şekli fasulyeye benzemektedir ve boşaltım işlemi görmektedir. Normal ve sağlıklı bir insanda böbrek 2 tane olmaktadır. Böbreğimiz tam olarak karın bölgesinin arka kısmında olmaktadır. Böbreklerin işlemini sürdürmemesi nedeniyle birçok insan diyaliz makinesine bağlı olarak yaşamını sürdürmektedir. Böbrek kanda bulunan üre gibi atıkları süzerek su ile birlikte idrar olarak boşaltılır. Böbreklerin boyları 10-12 santimetre olmaktadır. Böbreklerin bir boşaltım sistemi olduğu bilinmekle beraber bazı önemli görevleri oldukları da bilinmektedir" dedi.
Metabolizmanın atık ürünleri olan kreaitinin, ürik asit, ilaç ve toksinlerin vücuttan atılmasını sağladığını ifade eden Alış, "Vücudun asit baz dengesini düzene sokmaktadır. Vücudumuzun sıvı elektrolit dengesini düzenlemektedir. Kan basıncını ve kan hacmini düzenler ve ayarlar. Kemiklere sert yapısını veren kalsiyum fosfor isimli maddeler gıdayla alındıktan sonra bağırsaktan emilir ve kemiklere yerleştirilir. Bu işleri ayarlayan D vitamini yapmak, fazla gelen kalsiyumu ve fosforu da dışarı atmak işlerinin hepsi böbreklerimizin görevidir. Böbreklerin idrar oluşturmak dışında başka önemli görevleri de vardır. Böbrekler, kemik iliğindeki kan hücrelerini olgunlaştıran eritropoetin adlı bir hormonun yapımından sorumludur. Bu sayede vücudu kansızlığa karşı korur. Buna ek olarak, D vitamininin sentez edilmesine katkıda bulunarak kalsiyum ve fosfor dengesini düzenler. Bu da kemiklerimizin dirençli olmasını sağlar. Tüm bu sayılan işlevlere ek olarak böbreklerimiz, bazı hormonların kan seviyelerini düzenler” ifadelerini kullandı.
Diyetisyen Alış, böbrekleri korumak için dikkat edilmesi gereken önemli hususların olduğunu belirterek, konuşmasına şöyle devam etti:
"Hareket edin, düzenli olarak yürüyüş, hafif koşu, bisiklete binmek gibi egzersizler yapın ki dinç bir bedene sahip olun ve fazla kilolarınızdan da kurtulun. Böylece diyabet, hipertansiyon gibi hastalıkların böbreklerde yol açabileceği hasarı önleyebilir veya azaltabilirsiniz. Kan şekerinizi düzenli kontrol edin. Diyabet, kronik böbrek rahatsızlığına neden olan hastalıklar içinde ilk sırada yer alıyor. Uygun ilaç tedavisi, diyet ve egzersiz programı ile kan şekeri düzeyi ve kan basıncı normal sınırlarda tutularak, böbrekler diyabetin olumsuz etkilerinden korunabilir. Diyabet gelişimi riskine sahipseniz, kilo fazlalığı olan, az hareket eden, ailesinde diyabet bulunan yılda bir kez kan şekeri ölçümü yaptırması gerekir. Kan basıncınıza dikkat edin. Diyabetik hastalarda sadece kan şekerinin yüksek olması değil, aynı zamanda hastaların hemen hepsinde var olan tansiyon yüksekliği hipertansiyon ve böbreklerin hasarlanmasında önemli rol oynar. Tuz kısıtlaması, fazla kilolardan kurtulma, egzersiz ve uygun ilaç tedavisi ile kan basıncı normal sınırlara gelen hastalarda hem böbrek hasarı gelişimi önlenebilir hem de varsa böbrek hastalığının ilerlemesi yavaşlatılabilir. Sağlıklı beslenme, kronik böbrek hastalığının ilerlemesini önleyebiliyor. Sağlıklı beslenebilmek için de en başta günlük tuz tüketiminizi azaltın. Özellikle taze yiyecekleri tercih edin, konserveleri ise sudan geçirmeden tüketmeyin. Hekiminiz farklı bir şey önermedikçe günlük 1,5 - 2 litre su tüketimi kronik böbrek hastalığı gelişimi riskini azaltır. Sigara içilmesi böbrek kan akımında azalmaya neden olur. Böbreğin kan akımı azalması sonucu yeterince süzme yapamaz ve atık maddeler vücutta birikir. Ayrıca sigara içen kişilerde böbrek kanseri gelişme riski yüzde 50 artıyor. Yılda bir kez böbrek fonksiyonlarınızı kontrol ettirin. Diyabetik, hipertansif, kilo fazlalığı olan, ailesinde böbrek hastalığı bulunan kişiler, hekime giderek yılda bir kez böbrek fonksiyonlarını kontrol ettirmelidir" şeklinde konuştu.
