Uluslararası haber ajanslarının dar sokaklarla kaplı Eski Şehir'in içinden geçtiği fotoğraflarda, çok sayıda terörist cesedi dikkat çekiyor. Irak askerleri, üstleri yorgan ve battaniyelerle örtülen cesetlerin yanından burunlarını kapatarak geçebildi.

Türkiye, yayınladığı resmi açıklamayla Musul zaferini kutladı. Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, Ankara'nın kentin yeniden imarı için katkıda bulunmaya hazır olduğu belirtildi.

Irak'ın en büyük ikinci kenti Musul, kanlı terör örgütü IŞİD'den 265 gün süren bir operasyonla kurtarıldı. Haziran 2014'te şehri işgal eden terör örgütünün kökünün kazınması, tüm Irak'ta gösterilerle kutlandı.

Başkent Bağdat, Basra ve Musul'da sokaklara çıkan kalabalıklar, ellerinde Irak bayraklarıyla sloganlar atıp dans etti. Bağdat'ta araç konvoyları oluşturulurken, eller zafer işaretleriyle gökyüzüne kalktı.

Uluslararası haber ajanslarının geri alınması haftalar süren dar sokaklarla kaplı Eski Şehir'in içinden geçtiği fotoğraflarda, çok sayıda terörist cesedi dikkat çekiyor. Irak askerleri, üstleri yorgan ve battaniyelerle örtülen cesetlerin yanından burunlarını kapatarak geçebildi. Yerel kaynaklar, sokaklara saçılan cesetlerin kokusunun birkaç yüz metre ileriden hissedildiğini aktarıyor.

Aynı yerde zafer pozu

Musul'dan geçilen bir başka fotoğraf ise, terör örgütüne yanıt niteliğinde. IŞİD kenti işgal ettikten sonra, bir militan elinde siyah bayrak ve silahla poz vermişti.

Dün aynı noktada benzer pozu, bu kez elinde Irak bayrağı tutan bir Musullu zafer işareti yaparak verdi.

Yeni hedef Telafer

Musul'da bulunan BBC savunma muhabiri Jonathan Beale, zafer ilanını Irak için çok önemli bir an olarak tanımlıyor. Teröristlerin kentten çıkarılmasının dokuz ay sürdüğünü belirten Beale, Musul'daki yenilginin IŞİD'in Irak'taki varlığının sona ermesi anlamına gelmediğini hatırlatıyor.

Zira, Musul'un batısındaki Türkmen kenti Telafer, Kerkük'ün batısındaki Havice ile ülkenin Suriye sınırındaki geniş bir alan halen IŞİD'in kontrolünde. Yeni hedef, teröristlerin söz konusu noktalardan temizlenmesi.

1 milyar doları aşabilir

Birleşmiş Milletler, Şubat ayından bu yana operasyonun sürdüğü kentin batı yakasındaki altı mahallenin tamamen enkaza döndüğünü bildiriyor. Batı yakasındaki 44 mahalleden 22'si ise kısmen tahrip oldu.

Musul'un temel altyapısının yeniden kurulması bile yüz milyonlarca doları bulması bekleniyor. Tahminler, kentin imar edilmesinin 1 milyar doları aşacağı yönünde.

Uluslararası yardım kuruluşları, savaş öncesi 1,8 milyon olan nüfusu barındıran Musul'da yaşayanların yaklaşık yarısı 2014'ten bu yana evlerini terk etmek zorunda kaldı. Halihazırda yüzbinlerce Musullu ya göçmen kamplarında ya da akrabalarının yanında yaşıyor.

Türkiye'den kutlama

Dışişleri Bakanlığı, Musul zaferini yayınladığı resmi açıklamayla kutladı:

"Irak'ın en büyük ikinci kenti olan ve Haziran 2014'ten bu yana DEAŞ terör örgütünün işgali altında bulunan Musul'un kurtarılması için Ekim 2016'dan bu yana sürdürülen askeri operasyonun başarıyla sonuçlanmış olmasından memnuniyet duyuyoruz.

Bu vesileyle, vahşi terör eylemleriyle ülkemizi de hedef alan DEAŞ'ın Irak'taki mezaliminin en büyük kurbanları arasında yer alan ve farklı dini, mezhebi ve etnik gruplardan müteşekkil Musul halkının acılarını paylaştığımızı belirtiyoruz.

Türkiye'nin geçmişte olduğu gibi DEAŞ sonrası dönemde de Musul halkının yanında olacağını vurguluyoruz. Bundan sonraki süreçte, DEAŞ ve diğer radikal örgütlerin ortaya çıkmasına zemin hazırlayan olumsuzlukların bertaraf edilmesine ve Musul'un yeniden imarına yönelik faaliyetlere katkıda bulunmaya hazır olduğumuzu ifade ediyoruz."

GÜN GÜN OPERASYON

- Büyük operasyon, ABD'nin başını çektiği uluslararası koalisyonun desteğiyle 17 Ekim'de başladı.

- 1 Kasım'da IŞİD mevzilerinde ilk gedik açıldı, Ordu birlikleri Musul'un doğusuna girdi. Terör örgütü lideri Ebubekir El Bağdadi, "Ölene kadar savaşın" çağrısını yaptı.

- Musul'un batısından ilerleyen güçler kuzeydeki Peşmergelerle 23 Kasım'da birleşti, tamamen kuşatılan kentin Rakka ile bağlantısı kesildi.

- 8 Ocak'ta ordu birlikleri kenti ikiye bölen Dicle Nehri'ne kadar ilerledi.

- Dicle Nehri'nin doğusunda kalan tüm mahalleler 18 Ocak'ta IŞİD'den temizlendi, terör örgütüne büyük bir darbe vuruldu.

- 19 Şubat'ta kentin batı yakasını IŞİD'den kurtarmak için ikinci operasyon başladı.

- Terör elebaşı Ebubekir el Bağdadi'nin hilafet ilan ettiği tarihi El Nuri Camii, 21 Haziran'da militanlar tarafından havaya uçuruldu.

- 29 Haziran'da Irak ordu birlikleri artık enkaza dönen El Nuri Camii külliyesini teröristlerden temizledi.

- 9 Temmuz'da Musul kurtarıldı, kanlı terör örgütünün kökü elinde tuttuğu en büyük kentten kazındı.

AB'den destek sözü

Avrupa Birliği (AB)'ne göre, Musul'un kurtarılması IŞİD'e karşı önemli bir etabın tamamlanması. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Irak halkının, yönetiminin ve zafer için hayatlarını feda eden askerlerin cesaretlerini takdir ettiklerini vurgulayarak, Musul'un yeniden ayağa kaldırılması için AB'nin destek vereceğini söyledi.

İran'dan kutlama

Musul zaferi, İran'da da yankı buldu. Tahran yönetimi, cesur Irak halkını ve hükümetini Musul'un terör milisinden kurtarılmasından dolayı tebrik etti. İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Twitter hesabından birlik olmaları halinde Iraklıların bütün hedeflerine ulaşabileceklerini dile getirdi.

Dönüm noktası

Musul, terör örgütünün elindeki en büyük kent konumundaydı. 17 Ekim'de başlayan büyük operasyonda son olarak Eski Şehir bölgesindeki El Nuri Camii Haziran ayı sonunda kurtarıldı. Bağdadi'nin 28 Haziran 2014'te yüzünü ilk ve son kez gösterdiği tarihi cami, 21 Haziran'da militanlarca havaya uçurulmuştu. Caminin geri alınmasıyla, operasyonun en önemli sembolik adımı atıldı.

Aylar sürdü

Büyük operasyona ordu birliklerinin yanı sıra Peşmerge, Şii milisler Haşdi Şabi ve Sünni aşiret güçlerinin de dahil olduğu 100 bin silahlı unsur katıldı.  ABD ise hava saldırılarıyla operasyona destek verdi.

Bugüne kadar Irak güçleri 800'den fazla kayıp verdi, 5 bine yakın asker ise yaralandı. Öldürülen teröristlerin sayısı 17 bini geçti. Bu rakam, başlangıçtaki tahminleri aşıyor. Zira, operasyondan önce Musul'da 6 bin kadar IŞİD'linin bulunduğu tahmin ediliyordu.

Kenti ikiye bölen Dicle Nehri'nin doğusundaki mahalleler Ocak 2017'de tamamen kurtarıldı. 19 Şubat'ta başlayan batı yakası operasyonu hızlı bir şekilde ilerlese de Eski Şehir'in kapısına dayanıldığında ilerleme neredeyse durdu. Ordu birlikleri, aylarca Eski Şehir'i kurtarmak için savaştı.

Topraklarının dörtte birini yitirdi

IŞİD, geçen yıl elindeki toprakların dörtte birini kaybetti. 2014'ten bu yana Irak'ta kaybettiği alan ise yüzde 65'in üstünde. Kanlı örgüt, geçen yıl Irak Felluce ve Libya Sirte gibi çok önemli kalelerini yitirdi. Örgütün Ortadoğu'nun batısındaki en büyük merkezi El Bab ise, Fırat Kalkanı Harekâtı'yla 23 Şubat tarihinde geri alındı.

5 kıta, 30'u aşkın ülke

IŞİD, Mayıs ayından bu yana İngiltere Manchester ve Londra, Filipinler Mindanao, Endonezya Cakarta, Fransa Paris ve İran Tahran'da saldırı düzenledi. bugüne kadar 30'dan fazla ülkeyi hedef alan ve sayıları 200'e yaklaşan saldırıların bazıları doğrudan örgüte üye teröristler tarafından yapıldı, bazılarında ise yerel militanlar kullanıldı.

Amerikan CNN International'ın Şubat ayında yaptığı derlemeye göre, beş kıtayı kana bulayan saldırılarda 2 binden fazla insan öldü. Irak ve Suriye'deki savaşta ölenlerin sayısı ise tam bilinmiyor. Örgütün katlettiği sivil veya askerlerin on binlerce olduğu tahmin ediliyor.