ÇORUM (AA) - GAZİ NOGAY - Çorum'un Ortaköy ilçesindeki İncesu Kanyonu'nda bulunan ve eski çağlarda "tanrıların anası" olarak bilinen üç metre boyundaki yaklaşık 2 bin 200 yıllık Kybele kabartması, define avcılarının hedefi haline geldi.
Hitit medeniyetine ev sahipliği yapan Çorum'un yanı sıra Anadolu'nun az bilinen doğal güzelliklerinden biri olarak keşfedilmeyi bekleyen Ortaköy ilçesindeki İncesu Kanyonu, her iki tarafını çevreleyen sarp kayalıklar arasında bulunuyor.
Yaklaşık 12 kilometre uzunluğundaki kanyonla ilgili yapılan araştırmalarda, bölgede Hititlerin yanı sıra 8 farklı medeniyetin yaşadığı tespit edilirken, değişik dönemlere ait yüzlerce mağara ve anıtın bulunduğu kanyona önem katan tarihi değerlerin başında Kybele kabartması geliyor.
Kanyonun girişinden yaklaşık 1,5 kilometre uzaklıktaki kabartmanın, 1985 yılında odun toplayan köylüler tarafından keşfedilmesinin ardından yapılan araştırmalarda yaklaşık 2 bin 200 yıllık olduğu tahmin ediliyor. Uzunluğu 3 metreden fazla olan Kybele kabartması, bir taht üzerinde oturan ve sol elinde bir aslan yavrusunu tutan "ana tanrıça"yı tasvir ediyor.
Medeniyetin başlangıcına ev sahipliği yapan, birçok uygarlığın birleşim yeri olan Anadolu topluluklarında bir dini inanışa ait olduğu bilinen kabartma, içinde ve çevresinde altın olabileceğini düşünen define avcılarının hedefi haline geldi.
Dış yüzeyi tamamen tahrip edilen, yüzü, karnı ve ayakları parçalanan kabartmanın alt tarafı ve çevresindeki toprağın kazıldığı, kabartmanın yakınında bulunan tanıtım levhasının üzerine yazılar yazılıp, silahla ateş edildiği belirlendi.
Ziyaretçilerin Kybele kabartmasına rahatça ulaşılabilmesi için yapılan bin 700 kilometrelik Türkiye'nin en uzun ahşap yürüyüş platformunun bir bölümü de düşen kayalar nedeniyle parçalandı.
- "Güvenlik kameraları yerleştirilebilir"
Kültür ve Turizm İl Müdürü Ali Özüdoğru, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tarihi kabartmanın daha fazla tahribata uğramaması için bölgeye güvenlik kameraları yerleştirilebileceğini söyledi.
Kanyonun turizme kazandırılması amacıyla birkaç yıl içerisinde yürüyüş yolu, kır konağı, çocuk oyun grupları, kamelya, otopark ve piknik alanlarının yapıldığını anımsatan Özüdoğru, kanyonun akşam saatlerinde de ziyaret edilebilmesi amacıyla Ortaköy Kaymakamlığı tarafından aydınlatma sistemi kurulması için çalışma yürütüldüğünü ifade etti.
Özüdoğru, Kybele'nin yer aldığı bölgede kaçak kazılar yapıldığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Elimizden geldiği kadar tahribatı önlemek için çaba gösteriyoruz. Gelen ihbarları anında güvenlik güçlerine bildiriyoruz. Ancak kanyonun büyük ve ıssız olması özellikle gece saatlerinde de kimsenin girememesi bizler açısından dezavantaj. Bölgedeki aydınlatma çalışmalarına paralel olarak Kybele'nin bulunduğu alana güvenlik kameraları yerleştirilebilir. Bu konuda yöre halkının da daha bilinçli ve duyarlı davranmasını temenni ediyoruz."
- "Turistten daha çok define avcıları geliyor"
Ukrayna'dan gelen arkadaşlarına kanyonu gezdiren Kemal Ceylan ise kanyonu çok beğendiğini ancak Kybele kabartmasındaki tahribatı görünce üzüldüğünü anlattı.
Bölgeyi daha önce de gezdiğini, kabartmadaki tahribatın sürekli arttığını öne süren Ceylan, "Burası gerçekten çok güzel bir yer ama turistten daha çok define avcıları geliyor. Kabartmanın halini görünce üzüldüm. Kybele, verilen zararla tanınmayacak hale gelmiş. Midesinde altın olduğunu düşünüp heykeli parçalayanların, çevresini kazanların olduğunu biliyoruz. Bunlar bizim tarihimiz, mirasımız. Bunlara sahip çıkmalıyız" dedi.
