KASTAMONU (AA) - İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Şen, ilkbaharın gelişiyle ısınma kaynaklı hava kirliliğinin ortadan kalkacağını, yaz aylarında da trafik yoğunluğunun azalacağını belirterek, "Dolayısıyla bu, havamızı değiştirebilmemiz için önemli fırsat. En azından bundan sonraki senelerde daha temiz atmosferde yaşamamız için kalıcı tedbirler alınmasına ihtiyacımız var" dedi.
Şen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, hava kirliliğinin kalitesiz kömürlerin yakıldığı bölgelerde, trafiğin yoğun olduğu şehirlerde ve sanayileşmenin geliştiği kentlerde görüldüğünü söyledi.
Havadaki zararlı kimyasalların solunum yoluyla vücuda girerek kansere yol açabildiğine dikkati çeken Şen, şöyle konuştu:
"Bugün birçok büyük şehirde ve yerleşim yerinde düşük kalorili kömür kullanılıyor. Bunun en büyük sebebi ise maliyetinin daha düşük olması. Kalitesiz kömürün yakıt olarak kullanılması sonucu kükürtdioksit ve birtakım zararlı madde havaya ulaşıyor, dolayısıyla kirlilik artıyor. Bu maddeler, akciğerdeki hücrelerin üzerini kapatarak, kanser oluşumuna neden oluyor. Araç trafiğinin yoğun olduğu kentlerde de ulaşımdan kaynaklı hava kirliliğinden söz etmek mümkün. Motorlu taşıtlar, rölanti halinde trafikte beklediği anda yani trafiğin sıkışık olduğu durumlarda çok daha fazla karbonmonoksit, azot oksit, hidrokarbon gibi kirleticiler havaya karışır."
"Sabah saatlerinde trafiğin yoğun olduğu büyük şehirlerde güneşin doğuşuyla 'fotokimyasal sis' adı verilen kirlilik meydana gelir" diyen Şen, "Bu kirlilik sonunda insan sağlığını tehlikeye sokan zehirli bileşikler, soluduğumuz havada oluşabiliyor, dolayısıyla insanlar yoğunluğun olduğu yerde dolaşmaktan kaçınmalıdır. Ayrıca, trafiğin rahatlatılması için birtakım tedbirler alınmalı ki hava kirliliği en aza indirgensin" değerlendirmesinde bulundu.
- İthal kömürde kalori uyarısı
Şen, ısınma ve enerji amaçlı kullanılan yakıtların kontrol altına alınması gerektiğine dikkati çekerek, standart harici kömürler yanıcı maddelerle birleştiğinde havadaki kirliliğin artış gösterdiğini dile getirdi.
"Kömürle kullanılan yanıcı maddelerin hepsi birer hava kirliliği nedeni" ifadesini kullanan Şen, şunları kaydetti:
"Kentlerde yakıt olarak ithal kömür kullanılacaksa 6 bin 500, yerli üretimde ise 5 bin 500 kaloriden az olanlara izin verilmemesi gerekiyor. Genellikle bu şartlar büyük şehirlerde var ve bazı kentlerde il mahalli çevre kurullarınca zorunlu kılınıyor fakat her yerde bu standartlara uyulması lazım. Şimdi ilkbahar geldi, ısınma kaynaklı hava kirliliği ortadan kalacak, yaz sezonunda da trafik yoğunluğunda azalma yaşanacak. Dolayısıyla bu, havamızı değiştirebilmemiz için önemli fırsat.
En azından bundan sonraki senelerde daha temiz atmosferde yaşamamız, hava kirliliğinin azaltılması için kalıcı tedbir alınmasına ihtiyacımız var."
- Doğalgaz kullanımının teşvik edilmesi
Şen, temiz hava sahası için doğalgaz kullanımının teşvik edilmesi gerektiğini vurguladı.
Doğalgazda dışa bağımlı olunduğu için fiyatların birçok vatandaşa yüksek geldiğini anlatan Şen, sözlerini şöyle tamamladı:
"Sağlıklı hava solumak için doğalgazın teşvik edilmesi, makul fiyattan tüketiciye ulaştırılması lazım. Kalorifer ve sobanın yakılma saatlerinin meteorolojik şartlara göre düzenlenmesi, uygun standartlara sahip kömür kullanımının zorunlu hale getirilmesi ve trafik yoğunluklarının alternatif güzergahlarla rahatlatılması da son derece önemlidir."
