Mesud Barzani liderliğindeki Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY), ‘bağımsızlık referandumu’ yapma kararına sert tepki gösteren Türkiye, “Bunun vahim bir hata teşkil edeceğini düşünüyoruz. Irak’ın toprak bütünlüğünün ve siyasi birliğinin muhafaza edilmesi Türkiye’nin Irak politikasının temel ilkelerinden biridir. Bu ilke bölgede kalıcı istikrar, barış, güvenlik ve refahın önkoşulları arasındadır” açıklaması yaptı.

Barzani yönetiminin referandum kararının ardından dün Dışişleri Bakanlığı’ndan yazılı açıklama yapıldı. 

Açıklamada, “IKBY’nin bir süredir planlamakta olduğu bağımsızlık referandumu hakkındaki görüş ve endişelerimizi Irak hükümeti ve IKBY ile uluslararası toplumun önde gelen üyeleriyle paylaşmıştık. Referandumun IKBY başta olmak üzere Irak’ın çıkarına olmayacağını, bölgede kritik gelişmelerin meydana geldiği mevcut dönemde söz konusu tasarrufun istikrarsızlığı artıracak olumsuz sonuçlar doğuracağını vurgulamıştık” denildi.

‘Temel ilkemiz’

Açıklamada, şu ifadeler yer aldı:

“IKBY liderliğinin bu yöndeki tavsiye ve uyarılarımız hilafına, 25 Eylül’de bağımsızlık konusunda referandum düzenleyeceği yönünde açıkladığı kararını da yukarıda belirtilen çerçevede değerlendiriyor ve bunun vahim bir hata teşkil edeceğini düşünüyoruz. Irak’ın toprak bütünlüğünün ve siyasi birliğinin muhafaza edilmesi Türkiye’nin Irak politikasının temel ilkelerinden biridir. Bu ilke bölgede kalıcı istikrar, barış, güvenlik ve refahın önkoşulları arasındadır. 

Ayrıca, Irak halkının içinde bulunduğu bu olağandışı koşullarda, üstelik statüsü tartışmalı bölgeleri de içerecek şekilde yapılacak bir referandumun halkın iradesini yansıtmaktan uzak kalacağı açıktır.”

Bunun adı ihanettir’

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli resmi Twitter hesabından gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) 25 Eylül’de bağımsızlık referandumu yapma planına ilişkin olarak Bahçeli, “Barzani çetesi bağımsızlık referandumu yapacakmış. Bunun adı rezalet, melanet, ihanettir. Irak’ın toprak bütünlüğünün bozulmasının en ağır yankısı Türkiye’den hissedilecektir. Buna izin verilemez, buna göz yumulamaz” ifadelerine yer verdi. 

Bahçeli, “Adalet ve beka karnelerindeki kırık dökükler alarm vericidir. Her aydınlığı yangın sanıp söndürmeye koşmak zaaflık, zavallılık, zayıflıktır. Uyarıyorum; adalet sönerse, beka yıkılırsa geriye üzerinde ağlaya ağlaya bile olsa telafi ve ikame edemeyeceğimiz bir harabe kalacaktır. Karanlık bir ormanda meşale gibidir adalet. Üzerinde yaşadığımız çetin Vatan coğrafyasında hayat ve varlık ülkümüzdür beka” dedi. l Ankara Milliyet

‘Sorumsuzca verilmiş bir karar’

Başbakan Binali Yıldırım, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) 25 Eylül’de bağımsızlık referandumu yapma planına ilişkin olarak, “Bütün Iraklıların bir arada, bir devlet olarak yaşamasını istiyoruz. Bu kararın da sorumsuzca verilmiş bir karar olduğunu düşünüyoruz” değerlendirmesini yaptı.

Cuma namazı sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Yıldırım, “IKBY’nin 25 Eylül’de bağımsızlık için referandum yapma kararını nasıl değerlendiriyorsunuz” sorusu üzerine Yıldırım, “Bizim görüşümüz çok açık ve nettir. Biz, Irak’ın toprak bütünlüğünü istiyoruz. Bütün Iraklıların bir arada, bir devlet olarak yaşamasını istiyoruz. Dolayısıyla bölgemizde yeterince sorun var, yeni bir sorun alanı oluşturulmasının doğru olmadığını düşünüyoruz. Bu kararın da sorumsuzca verilmiş bir karar olduğunu düşünüyoruz” diye konuştu.

‘Gereken yapılır’

“Halen görevde olan 12 valinin, Fetullahçı Terör Örgütü’nün şifreli mesajlaşma uygulaması ByLock’u kullandığı” iddiasına ilişkin soru üzerine ise Yıldırım, “İçişleri Bakanımız yanımızda, gereken neyse yapar. FETÖ ile mücadele konusunda hiç müsamaha, gevşeme yok. Konumu, gücü ne olursa olsun bu ülkenin birliğine, beraberliğine, kardeşliğine halel getirecek, yanlış işler içinde bulunan herkes hukuk, adalet karşısında gereken muameleyi görecek” dedi. 

l ANKARA Milliyet

Dünyadan destek bulamadı

ABD: Kaygılarımızı ilettik

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin yapmayı planladığı ‘bağımsızlık referandumu’ hakkında, “Birleşik, istikrarlı ve demokratik bir Irak’ı destekliyoruz” dedi. Konuyu “Irak’ın iç meselesi” olarak değerlendiren Nauert, “Kuzey’de de dostlarımız var, Irak hükümeti içerisinde de dostlarımız var, fakat ilk başta DEAŞ’ı yenilgiye uğratmalıyız. Bu gerçekleştirildikten sonra konuşulabilir” dedi. Nauert, şunları kaydetti: “Irak Kürt halkının meşru arzusunu anlıyor ve destekliyoruz. Bağlayıcı olmayacak bir referandumun bile yapılmasının bizi önceliklerimizden uzaklaştırması ile ilgili kaygılarımızı Kürdistan bölgesindeki yetkililere ilettik.” l WASHINGTON AA

Rusya: Diyalogla çözülmeli

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, Irak’ın birliğini ve toprak bütünlüğünü desteklerini söyledi. Zaharova, IKBY’nin “bağımsızlık referandumu”nun 25 Eylül’de yapmasının planlandığı yönündeki açıklamayı değerlendirirken, bu konunun “dün ortaya çıkmadığını”, oldukça uzun zamandır konuşulduğunu belirtti. Zaharova, “Bu vesileyle Rusya’nın Irak’ın birliği ve toprak bütünlüğünü desteklediğini biz kez daha belirtmek isterim. IKYB ile Bağdat yönetimi arasındaki mevcut sorunların yapıcı diyalog yoluyla çözülmesi gerektiğini düşünüyoruz” dedi. l MOSKOVA AA

Almanya: Sıkıntıyı arttırır

Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel, bağımsızlık referandumu yapacağını açıklayan Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ni (IKBY) uyardı. Bölgede sıkıntıları arttırabilecek tek taraflı adımlardan kaçınılması gerektiğini söyleyen Gabriel, “Irak’ın bütünlüğünü tehlikeye atmak, sınırları yeniden çizmeye kalkmak doğru bir yol değil ve bu Bağdat ve Erbil’de zaten var olan istikrarsız durumu daha da zorlaştırır” dedi. İhtilafların tahrik edilmemesi ve sorunların uzlaşı ile çözülmesi çağrısında bulunan Gabriel, Bağdat yönetimi ile Erbil arasında sorun teşkil edebilecek alanlarda diyalog tavsiyesinde bulundu. 

l AHMET YILDIRIM Dortmund DHA

Irak: Tek taraflı adımı reddederiz

Irak Hükümet Sözcüsü Saad el Haddithi, Kürtlerin bağımsızlık yönünde atacağı tek taraflı adımı reddetiklerini açıkladı. “Hiçbir parti, diğer partilerden izole olarak, kendi başına Irak’ın geleceğine karar veremez” diyen Haddithi, “Irak demokratik ve tam bağımsızlığa sahip federal bir ülkedir. Bir taraftan gelecek herhangi bir önlemin anayasayı temel alması lazım” dedi.

Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı ve Kerkük Milletvekili Erşet Salihi, “bağımsızlık referandumu” planına tepki göstererek, “Türkmenlerin yoğunlukla yaşadığı bölgenin bu referanduma katılmasını kesinlikle kabul etmeyeceğiz” dedi. 

Bu hassas süreçte böyle bir adımın atılmasını “tehlikeli” olarak değerlendiren Salihi, “Kürtler, uzun yıllardır verdikleri mücadele sonucunda elde ettikleri önemli kazanımları da bu riskli adımla kaybedebilirler. Yeni bir toplumsal çatışmadan endişe ediyoruz” dedi.