EV ALMAK VE SATMAK ARTIK DAHA ZOR! İSTENECEK YENİ ÖDEME AÇIKLANDI
Gayrimenkul alım-satım işlemlerinde geçerli olan rayiç bedellerde yapılan güncelleme, mülk sahipleri ve alıcılar için yeni mali tablolar ortaya koydu. Türkiye genelinde 2024’ün son çeyreğinde başlayan değer tespit güncellemeleri 2025 itibarıyla büyük şehirlerde etkisini göstermeye başladı. Tapu harcı ve emlak vergisi gibi yasal yükümlülüklerde ani yükseliş yaşanırken, bu durum konut piyasasını doğrudan etkiliyor. Alım-satım masraflarının artması, özellikle yatırımcılar ve birikimini konuta yönlendirmek isteyenler açısından yeni zorluklar anlamına geliyor. Gelişmeler, işlem hacminde yavaşlama ihtimalini de beraberinde getirdi.
YÜKSEK RAYİÇ DEĞERİ HARÇLARI UÇURDU
Türkiye'de tapu harcı hem satıcıdan hem de alıcıdan ayrı ayrı %2 olarak tahsil ediliyor. Toplam %4’lük oran, rayiç değerin artmasıyla birlikte ödenen tutarı katladı. Önceden 500 bin TL’lik bir taşınmaz için yaklaşık 20 bin TL harç ödenirken, güncel bedellere göre bu miktar 150 ila 200 bin TL seviyelerine ulaşabiliyor. Bu artış, konut sahibi olmak isteyenleri düşündürürken, satış yapmayı planlayan kişiler için de caydırıcı hâle geliyor. Özellikle büyükşehirlerde rayiç değerlerin piyasa değerine yaklaştırılması bu etkiyi daha da belirginleştiriyor.
VERGİ TUTARLARI DA GÖZLE GÖRÜLÜR ŞEKİLDE ARTTI
Rayiç bedel artışı yalnızca harçlara yansımıyor. Aynı zamanda yıllık olarak tahsil edilen emlak vergisi hesaplamaları da bu değerler üzerinden yapılmaya başlandı. Belediyeler, 2025 itibarıyla bu güncel rayiç değerleri baz alarak yeni tahakkukları düzenliyor. Merkezi bölgelerde yer alan mülkler için yıllık vergi yükü binlerce TL’ye ulaşabiliyor. Bu durum, özellikle sabit gelirli mülk sahiplerini uzun vadede zorlayabilir.
PİYASA DURGUNLAŞABİLİR Mİ?
Maliyetlerin artması, gayrimenkul hareketliliği üzerinde yavaşlatıcı bir etki oluşturabilir. Uzmanlar, alıcıların bekleme eğiliminde olduğunu, satıcıların ise yüksek tapu harcı nedeniyle işlemden çekilebildiğini ifade ediyor. Böyle bir ortamda konut talebinde daralma, fiyat dengelerinde dalgalanma gibi sonuçlar ortaya çıkabilir. Ayrıca yatırım amaçlı yapılan alımların azalması, kiralık konut piyasasında da dolaylı etkiler yaratabilir. Emlakçılar, yılın ikinci yarısında daha durağan bir pazar beklendiğini bildiriyor.
GERÇEK BEDEL DIŞI BEYAN CEZAYA YOL AÇIYOR
Bazı bireyler, tapu harcını daha az ödemek amacıyla rayiç bedeli düşük beyan etme yolunu deniyor. Ancak bu uygulama ciddi cezai sonuçlar doğurabiliyor. Gerçek satış bedeli ile beyan edilen tutar arasında fark olması hâlinde, fark oranında ceza ve gecikme faizi ile tahsilat yapılabiliyor. Bu nedenle mükelleflerin beyan işlemlerinde dikkatli davranmaları gerekiyor. Vergi idaresi son yıllarda bu farkları elektronik sistemler üzerinden daha kolay tespit edebiliyor.