Taner Yener - Serhan Türk / İstanbul, 13 Kasım () - Türkiye'nin en büyük holdinglerinin üst yöneticileri, art arda yaşanan seçimlerle geçen zorlu bir yılı geride bırakırken, 2016 yılı için ekonomide ve hukuk reformu ile enerji sektöründe liberalizasyonu beklediklerine dikkat çektiler.
Vodafone Türkiye’nin ana sponsorluğunda, Capital ve Ekonomist dergilerinin öncülüğünde The Ritz-Carlton Hoteli Balo Salonu düzenlenen “CEO Ajanda 2016” paneline Türkiye’nin 6 büyük holdingin CEO’ları (Üst Yönetici) konuşmacı olarak katıldı.
Capital ve Ekonomist Dergileri Yayın Direktörü Rauf Ateş, Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Engin Aksoy ve Torunlar GYO Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Torun’un açılış konuşmalarıyla başlayan panelin moderatörlüğünü Akkök Holding CEO’su Ahmet Dördüncü yaptı. Borusan Holding CEO’su Agah Uğur, Doğuş Grubu CEO’su Hüsnü Akhan, Zorlu Holding CEO’su Ömer Yüngül, Kibar Holding CEO’su Tamer Saka, Doğan Holding CEO’su Yahya Üzdiyen ve Sabancı Holding CEO’su Zafer Kurtul panelde önce 2015 yılını
değerlendirdiler daha zonra 2016 yılındaki beklentileri anlattılar.
Doğuş / Akhan: İstihdamımızı yılsonunda 48 binlere taşıyacağız
Doğuş Grubu Üst Yöneticisi (CEO) Hüsnü Akhan, marinacılıkta yıl bitmeden çok önemli bir yurt dışı yatırımına imza atacaklarını, yatırımlarını daha uzun vadeli bir strateji ile sürdürdüklerini belirten Akhan, bu sene banka hariç total cirolarını yaklaşık 15 milyar lira civarında tamamlayacaklarını, bunun geçen seneye göre yüzde 35'lik bir artış ifade ettiğini ifade etti. Akhan, "Bu tabi sadece organik büyüme ile değil inorganik büyümeyle, satın almalarımızla da oluşan artışın hızı. Buna paralel olarak istihdamımızı yılsonunda 48 binlere taşıyacağız" dedi.
Özellikle turizm, perakende ve yeme-içme sektörlerinde faaliyet gösterdiklerini söyleyen Akhan, turizm konusundaki yatırımlarının önümüzdeki dönemde de devam edeceğini dile getirdi. Otomotivde yurt içi satışların bu yılı 930 bin ile tamamlayacağını, üretimin ise 1.2 milyon adet olabileceğini tahmin eden Akhan, “Doğuş Otomotiv olarak bizim de pazar payımız yüzde 22'lere yakın gerçekleşiyor bu yıl" dedi ve ekledi:
"Yat bağlama kapasitesi açısından Doğu Akdeniz'in en büyük marinacılık grubuyuz"
"Turizm sektöründe şu anda yurt içi yurt dışı toplam 15 otelimiz işletme altında ve 5 yeni otel de inşaat halinde veya alım sürecinde. Türkiye açısından turizm sektöründe her ne kadar gelen turist sayısında bir azalma olmasa da, turizm geliri açısından yüzde 9'luk kayıp görünüyor. Marinacılık alanındaki faaliyetlerimizi 4 ülkede 11 marina ile gösteriyoruz. Yat bağlama kapasitesi açısından Doğu Akdeniz'in en büyük marinacılık grubuyuz. Bu konuda yeni imkanlar, yeni fırsatlar içinde faaliyetlerimiz devam ediyor. Tahmin ediyorum yıl bitmeden bu konuda çok önemli bir yurt dışı yatırımına imza atmış olacağız. Şu anda görüşmelerimiz devam ediyor. Turizmde otel bir bacağı ama marinacılık, özellikle turizm gelirleri sağlama açısından, kişi başı turistik harcama açısından otel ile kıyaslandığında yaklaşık 7 ile 10 katı daha yüksek gelir grubuna hitap eden bir alan."
Doğuş İnşaat'ta mevcut projelere ilave 2 büyük projeye daha başlamayı planladıklarını ifade eden Akhan, “Dolayısıyla 2015 çok çalkantılı bir yıldı ama, hepimiz için de çok da beklediğimiz olumsuzlukta geçmeyen bir yıl oldu. Ama 2016'nın 2015'e göre çok daha iyi bir yıl olacağına inanıyorum."
Borusan / Uğur: Lira bazında büyüme bizi pek ilgilendirmiyor
Borusan Holding CEO'su Agah Uğur ise bu yıl dolar bazında yüzde 4 civarında küçüleceklerini belirterek, "Bu lira bazında yüzde 20 civarında büyümeye de denk geliyor ama bizi çok ilgilendirmiyor açıkçası" dedi ve ekledi:
"Karlılığımız da geçmişe göre biraz daha azalacak gibi görünüyor. Bu yılı bu kadar felaket şartlar altında ucuz atlattık, çok şükür diyeceğiz. 2016'da bunun tersi olabilir. Yani riskli bir sene, yine stabil, büyümenin küçük olacağı bir sene olacak ama yukarı yönlü potansiyelimiz var diye düşünüyorum. Özellikle ekonomi yönetiminin kimlerin elinde olacağı, sonra ciddi bir reform paketinin açıklanması bizi ülke olarak şu riskli 5 gelişmekte olan ülkeden çıkartabilirse, ki çıkartma ihmalini görüyorum."
"Bu sene onu yüzde 7-8 büyütmek istiyoruz, ana hedefimiz o"
Grup olarak 4.4 milyar dolarla kapattıklarını anımsatan Uğur, "3 yıldır dolar bazında büyüyemiyoruz. TL bazında yüzde 21 büyüdük ama işlerimiz dolar ve avro olunca TL'yi kullanmak bana uygun gelmiyor" dedi ve şöyle devam etti:
"Bu sene onu yüzde 7-8 büyütmek istiyoruz, ana hedefimiz o. Yatırımlarımızın çoğunu son 3 yılda yaptık. Tam kapasite çalıştığımız yassı çelik işimiz var, onun yatırımına başlamak lazım. Türkiye'deki otomotiv ve beyaz eşyanın çeliğinin yüzde 50'sini biz veriyoruz ve bu pazarı kaybedemeyiz. Onun için müşteri kapasite artırım hedefimiz var. Yüksek vasıflı bir yatırım olacak. Enerjide 350 megavat yatırım yapılabilir aşamada projemiz var, onlara devam edeceğiz. 2019'a kadar mevcut işler dışında yeni bir alana girme niyetimiz yok."
Doğan / Üzdiyen: Bizim de hiç de fena olmayan bir yılımız oldu
Doğan Holding Üst Yöneticisi (CEO) Yahya Üzdiyen, Enerji sektöründe bir vurgun yediklerini belirterek, "Ancak çok umutsuz olacak bir sektör değil. Birkaç yıl dayanabilirsek hepimiz para kazanacağız diye düşünüyorum" dedi. Yapılan iki farklı seçimin ve bu sırada yaşanan belirsizliklerin de yılın kötü geçmesini etkilediğini söyleyen
Üzdiyen, şöyle konuştu:
"Bizim de hiç de fena olmayan bir yılımız oldu rakamlara baktığımızda. İki yıl önceki toplantıda organik ve inorganik büyümeyle, Doğan Holding olarak gelecek beş yıl içinde ciromuzuiki katına; EBITDA kârlılığımızı yüzde 10’lar seviyesine taşıyacağımızı ve ayrıca, medyanın toplam ciromuz içindeki payını yüzde 50’nin altına çekeceğimizi ifade etmiştim. Bu üç hedeften; medyanın ciromuz içindeki payını yüzde 50’nin altına çekme
hedefimizi şu anda gerçekleştirmiş bulunuyoruz. Ciromuzu iki katına çıkarma hedefimizi birkaç ay içinde; EBITDA hedefimizi ise gelecek yıl içinde gerçekleştirebileceğimizi görüyorum."
"22.7 milyon tekil ziyaretçiyle Türkiye'de Google ve Facebook olarak en çok ziyaret edilen grubuz"
Üzdiyen, "Kurlar bu seviyede veya biraz daha aşağıya doğru giderse, ben bekliyorum, sene sonunda kura rağmen karlı bir bilanço açıklayabileceğimizi düşünüyorum. Bu anlamda olumlu bir yıl olduğunu söyleyebilirim" dedi.
Üzdiyen, enerji sektörüne Aytemiz markasıyla yeniden girdiklerini, bu sektörde iyi işler yaptıklarını, iki ay sonra istasyon sayılarının 450'leri bulacağını vurguladı. Medyada yaşanan tüm sıkıntılara rağmen yazılı medyanın oldukça iyi gittiğini dile getiren Üzdiyen, oldukça karlı bir şekilde ilerlediklerini, geçmiş yıllarda dijitalleşmeye büyük yatırım yaptıklarını dile getirerek, "Doğan Holding olarak 22.7 milyon tekil ziyaretçiyle Türkiye'de Google ve Facebook olarak en çok ziyaret edilen grubuz. Reklam olarak da Google'dan sonra en fazla reklamı alıyoruz. Geçmiş yıllarda yaptığımız yatırımların dönüşümüdür" dedi.
Kamuyu aydınlatma ve şeffaflıkta yüksek puan
Üzdiyen, Türkiye'nin en büyüğü değil ama en çok konuşulan gruplarından biri olduklarını kaydederek, kamuyu aydınlatma ve şeffaflık konusunda puanlarının çok yüksek olduğunu vurgulayan Üzdiyen, 2016'yı nasıl gördüklerine ilişkin bir soru üzerine, "2016'da siyasi belirsizliğin ortadan kalmış olmasının dışında çok da pozitif bir şey görmüyorum. Bizim bakış açımızla iş dünyasının yeni dönemde en temel reform beklentisi hukuk üstünlüğünü sağlayacak şekilde hukuk reformu olmalıdır" dedi.
Asgari ücret artışına ilişkin tartışmalara da değinen Üzdiyen, "Özellikle alt sektörlerde hiç de küçümsenmeyecek miktarda bir yük getirecek. Bunun nasıl taşıyacağız açıkçası ben bilmiyorum. En az etkilenecek gruplardan biriyiz ama bunun da hesabını kitabını yapmamız gerekiyor. Bu, enflasyonu nasıl etkileyecek o da henüz belli değil" diye ekledi.
Zorlu / Yüngül: Her sene yüzde 3 büyüme için yüzde 15 kredi ihtiyacı var
Zorlu Holding Üst Yöneticisi (CEO) Ömer Yüngül de konuşmasında her sene yüzde 3 büyüme için yüzde 15 kredi ihtiyacı bulunduğunu belirtti. Özellikle devlet politikalarının çok daha önem kazanacağı yeni bir döneme girildiğini söyleyen Yüngül, teşviklerin biraz daha adrese yönelik, kasları en iyi çalıştıracak yerlere gitmesinin, reformların en temel unsur olacağını düşündüklerini vurguladı.
Vestel olarak ürettikleri telefona yeni bir yavru gelme olasılığı olduğuna işaret eden Yüngül, buradaki çalışmalarına devam ettiklerini, hem yeni ürünler, hem de telefonlarla ilgili yeni iş birimlerinin 2016'dan itibaren devreye gireceğini belirtti. Yüngül, panelin sonunda yapılan soru-cevap bölümünde bir katılımcının "Yeni hükumetin ekonomi yönetimi burada olsa 1 numaralı yapısal reform öneriniz ne olurdu?" sorusunu, "Her
sene yüzde 3 büyüme için yüzde 15 kredi ihtiyacı bulunuyor. Bu zor bir dönem, üretim ve kaynaklar çok önemli. Adrese, kişiye özel teşvikleri yönlendirmek önemli. Finansman güçlüğünden dolayı da kamu-özel ortaklıklarının çok hızlı bir şekilde hayata geçirilmesi önemli" diye yanıtladı.
Sabancı / Kurtul: Doğu Anadolu aslında müthiş bir büyüme katkısı yapabilir ülkeye
Sabancı Holding Üst Yöneticisi (CEO) Zafer Kurtul, Doğu ve Güneydoğu'da ve Suriye'de yaşanan olayları anımsatarak, "Doğu Anadolu aslında müthiş bir büyüme katkısı yapabilir ülkeye. Türkiye'nin büyümesine 1.5-2 katkı yapabilir. Bütün bunlarda maalesef gecikiyoruz. Bu politik durumlar neticesinde reformlar gecikiyor" dedi.
Serbest piyasa ekonomisinin, Türkiye'de her sektörde hayata geçmesinin önemine değinen Kurtul, 2015'te kârlarının yüzde 16 arttığını, konsolide net karlarının 1.7 milyar lira olarak gerçekleştiğini ifade etti. Kurtul, "Banka harici baktığımızda yüzde 66 büyüdük. Bu, bizim için sevindirici. Banka ile harici tarafı dengelemeye, banka harici tarafta daha hızlı büyümeye çalışıyoruz. Banka harici karımız 750 milyon lira oldu" bilgisini verdi.
"Yeni hükümet kurulduktan sonra reformlara bir an önce devam etmesi kritik"
Şirketin hedeflerine dikkati çeken Kurtul, "Özsermaye karlılığı olarak baktığımızda aslında bu rakamlar oldukça düşük. Sabancı Holding'in özkaynakları 20 milyar. Yani biz yüzde 15 kazanmayı, yüzde 15 özsermaye getirisi hedefliyoruz. Hedef 3 milyar artı net kar olması hissedarlarımızın beklentisi" dedi. Kurtul, bankacılık sektörünün karlılık bakımından ciddi anlamda gerilediğini belirterek, "İyi haber belki, yine tek parti hükümeti... Umuyoruz ki bu reformlara devam edecek. Yeni hükümet kurulduktan sonra reformlara bir an önce devam etmesi kritik" dedi.
Enerjide geçen yıl kötü bir dönem geçirdiklerini, bu yılın ise düşük de olsa karlı geçtiğini anlatan Kurtul, 2015 yılında hiçbir yatırımlarını kesmediklerini, enerji sektöründe liberalizasyonu beklediklerini söyledi.
"Hükümetin enerji sektöründe reform yapabilmesi için çok iyi bir fırsat"
Kurtul, enerji sektöründe rekabetçi ve özgür bir piyasanın sektör ve ülke için önemli olduğunu, devletin ağırlığının ise regüle edilmesini beklediklerini belirtti. Elektrik fiyatının çok düşük olduğunu ifade eden Kurtul, "Bu iyi bir fırsat. Hükümetin enerji sektöründe reform yapabilmesi için çok iyi bir fırsat. Birçok verimli santral, düşük fiyatlardan dolayı çalışamıyor. Ancak birçok verimsiz santraller devletin alım garantisi nedeniyle çalışmaya
devam ediyor" diye konuştu.
Kurtul, 2016'yı Sabancı Holding için nasıl gördüklerine dair bir soru üzerine, gelecek yıl verimlilik, maliyetler, risk yönetiminin devam edeceğini söyledi. "Çünkü her ne kadar politik ortam daha iyi de olsa Fed'in faiz artırımı, gelişen piyasalar, Suriye meselesi, Türkiye'de volatilitenin süreceği bir yıl olabilir" diyen Kurtul, ancak bunun 2015 kadar olmayacağını söyledi. Kurtul, kur ve faiz riski alanlarına dikkat ettiklerini, emtia fiyatlarının düşük seyrinin devam edeceğini, doların daha da kuvvetleneceğini belirtti.
Kibar / Saka: Etrafında bu kadar çok şey yaşanmasına rağmen 2015 yılı iyi bir yıl oldu
Kibar Holding Üst Yöneticisi (CEO) Tamer Saka, 2015 yılının olması gerekenden daha iyi bir yıl olduğunu söyledi ve "Hem dışarda hem içerde, etrafında bu kadar çok şey yaşanmasına rağmen 2015 yılı iyi bir yıl oldu. Daha da iyi olabilirdi ama maalesef malum sebeplerden dolayı 2015'in belli bir kısmını kaybetmiş olduk" dedi.
Kibar Holding'in yeni iş alanlarını değerlendirdiğini, bu yıl Amerikalı bir ortakları ile yeni bir anlaşma yoluna gittiklerini ve atık yönetimi işine girdiklerini anlatan Saka, 2016'da bunu geliştireceklerini, bu yıl içinde bulundukları sektörlerde operasyonel karlılıklarını belli seviyelerde tutmayı başardıklarını, otomotivde yaptıkları yatırımların karşılığını bu yıl tam olarak aldıklarını aktardı.
Araç üretim kapasitelerini 100 binden 230 bine taşıdıklarını hatırlatan Saka, "Bu üretimin yüzde 94'ünü Avrupa'ya gönderiyoruz. Dolaylısıyla orada bizim ürettiğimiz modeller Türkiye'ye özgü modeller. Ciddi kabul gördü. Bir yıl geçmesine rağmen ek yatırımı şu anda ortağımızla konuşmaya başladık. O anlamda otomotiv sektöründe bizim için iyi bir yıl oldu" diye konuştu.
Saka, 2016 yılı beklentilerine ilişkin, "Beklentimiz 2016 yılının bu yıla bakarak çok daha pozitif olacağı... Tabii ki riskler var. Onların daha etkin yönetileceğini varsayarak bunu söylüyorum. İnşallah daha olumlu bir tabloyla karşı karşıya kalacağız" dedi. İçinde bulundukları her sektörde irili ufaklı yatırım yapacaklarını anlatan Saka, gelecek dönemde yatırım kararlarını peyderpey vereceklerini belirtti.
Akkök / Dördüncü: 2015 yılı 'dur, dinlen, kendini koru' anlamında geçti
Akkök Holding Üst Yöneticisi (CEO) Ahmet Dördüncü, çok dalgalı bir yıl geçirdiklerini, yıl boyunca Fed'in faiz artırımının ‘yılan hikayesine döndüğünü’ ifade ederek, "Sonuç olarak bakarsak 2015 yılı 'dur, dinlen, kendini koru' anlamında geçti bizim için" dedi. 2016 yılı için beklentileri sorulan Dördüncü, "Biraz daha sektör odaklı teşviklerin olması lazım. Ülkenin kaynaklarını etkin kullanabilmek için mesela çok yatırım yapılan yere
teşviklerin biraz daha az, teknoloji şirketlerine biraz daha farklı ve coğrafi bölgeden bağımsız olması önemli reformlardan olabilir" diye yanıtladı.
(Fotoğraflı)
