Manisa Yunusemre Toplum Sağlığı Merkezi sorumlu hekimi Dr. Ümit Atman, son iki yılda 20 binden fazla sağlık çalışanının şiddete maruz kaldığını söyledi.
Yunusemre Toplum Sağlığı Merkezi sorumlu hekimi Dr. Ümit Atman yaklaşık 1 yıl süren sağlık çalışanlarına yönelik şiddet araştırmasının sonuçlarını gazetecilerle paylaştı. Dr. Atman, Manisa’da 1. Basamak Sağlık Çalışanlarına yönelik gerçekleşen şiddetle ilgili araştırma kapsamında bin 286 sağlık çalışanıyla yapılan çalışmada çalışmaya katılanların yüzde 41,9’unun şiddete maruz kaldıklarının tespit edildiğini söyledi.
Şiddetin sadece sağlık alanında değil toplumun her kesiminde arttığına dikkat çeken Atman, “Şiddet konusu bütün alanlarda olduğu gibi sağlık sektöründe de son dönemlerde öne çıkan ve çalışan güvenliğini etkileyen önemli risk faktörlerinden biridir. Sağlıkçılara yönelik şiddet, diğer alanlarda yaşanan şiddet olaylarına göre daha fazla. Bilimsel çalışmalarla bu ispatlanmış durumda. Şiddet çok değişik şekillerde karşımıza çıkabiliyor. Sözel, duygusal, fiziksel, tehdit, zorbalık ve taciz şeklinde karşımıza çıkabiliyor. Taciz dediğimizde cinsel tacizden, ırk, din, etkin tacize kadar çok geniş alanda ele alınabilir. Yapılan araştırmalarda şiddet olayların dörtte biri sağlık çalışanlarına yönelik yapıldığını görüyoruz” dedi.
Sağlıktaki şiddet olaylarında aile hekimliği sisteminde çalışma eksiğinin olduğunu düşündüğünden dolayı 22-28 Kasım 2014 tarihinde Antalya’da yapılan 5. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi’ne sunulmak üzere 2013 yılında bir çalışma planladığını anlatan Atman, “Çalışma kapsamında Manisa’da birinci basamakta görev yapan bin 286 sağlık çalışanına ulaştık. Bu arkadaşlarımız gönüllü olarak çalışmaya katıldı. Çalışma süresince raporlu olanlar dışında herkes katıldı. Yani Yüzde 91,8’iu çalışmaya katıldı. Bu da çalışmalarımızın sonuçlarının güvenilir ve gerçekçi olduğunu gösteriyor. 2013-2014 yılları için Manisa’daki şiddet olaylarına ayna tuttuk. Sağlık çalışanların çoğu kadın. Katılımcıların yüzde 64,3’ü kadın, yüzde 35,7’si erkeklerden oluştu. Katılımcıların çoğu yardımcı sağlık personeli dediğimiz ebeler, hemşireler, röntgen teknisyenleri, sağlık memurlarıydı. Katılımcıların yaş ortalaması 39’dur. Meslekte ortalama 16 yıldır bulunuyorlar. Son 1 yıl içinde şiddet olaylarına maruz kalıp kalmadıklarını, tanık olup olmadıklarını sorduk” şeklinde konuşarak çalışmanın detayları hakkında bilgi verdi.
İKİ KİŞİDEN BİRİ ŞİDDETE MARUZ KALIYOR
Son 1 yılda bin 286 kişiden şiddet maruz kalma durumunun yüzde 41,9 olduğunu kaydeden Dr. Atman, “Yani neredeyse her 2 sağlık çalışanından biri şiddete maruz kaldı. En fazla sözlü tehdide maruz kaldılar. Kadınların en çok sözel şiddete, erkeklerin ise fiziksel şiddete maruz kaldığını gördük. Kimden şiddet görüyorsunuz diye sorduğumuzda hasta yakınlarından en çok şiddeti gördüklerini gördük. En çok erkek hasta yakınının şiddet uyguladığı ortaya çıktı. Şiddetin gerçekleştiği yer ve zaman olarak da muayene odasında ve mesai saatinde yapıldığını gördük” diye konuştu.
UZUN BEKLEMELER ŞİDDET SEBEBİ
Atman, şiddetin neden uygulandığı konusunda da şu verilere ulaştıklarını söyledi:
“Şiddetin neden uygulandığını sorduğumuzda genellikle kurum içerisindeki uzun süre beklemeler, hasta ve yakınlarının beklentilerinin çok yüksek olması, bu beklentiyle hekime ve yardımcı sağlık çalışanına başvurulması ve bu beklentilerinin karşılanmaması üzerine şiddeti bir normal davranış gibi algılayıp şiddeti uygulaması ve ücret konusunda yaşanan sıkıntılar şiddeti ortaya çıkaran sebepler olarak karşımıza çıktı.”
ŞİDDETTEN KORUNMAK İÇİN NELER İSTEDİLER
“Şiddetten korunmaya yönelik neler yapılabilir diye sorduğumuzda ilk sırada çalışma şartlarının yasalarla düzenlenmesi yer aldı” diyen Dr. Atman, “Basın çalışanı arkadaşlarımızdan da sağlık çalışanlarına yönelik haberlerde daha dikkatli olunması konusunda önerilerde bulundular. Tüm çalışanların sadece sağlık çalışanlarının değil görevlerini layıkıyla ve eksiksiz yerine getirebilmesi için fiziki uygunluk dışında psikolojik olarak da kendilerini rahat hissetmeleri ve güvende hissetmeleri çok önemli” dedi.
20 BİN SAĞLIK ÇALIŞANI BAŞVURDU
Antalya’da bu çalışmayı sunarken yasal mevzuata da değindiğini kaydeden Dr. Atman, “Son 2 yılda Beyaz Kod dediğimiz birime sağlık çalışanları tarafından şiddet başvurularının 1 Haziran 2012 ile 20 Mayıs 2014 tarihleri arasında 20 bin 159. Manisa’da ise bu rakama baktığımızda 2012 yılı verilerine ulaşabildim sadece. 450 başvuru yapılmış. Hiç azımsanacak bir rakam değil. Beyaz Kod şiddete maruz kalan sağlık çalışanlarına hukuksal desteğin verildiği bir masa. Bakanlığımız bunu işler bir hale getirdi. Şiddete maruz kalan arkadaşımız 113’ü arayarak hukuksal anlamda destek alabiliyor” diye konuştu.
BİR DAHA Kİ ARAŞTIRMA ŞİDDET UYGULAYANLARA YÖNELİK
Sağlık çalışanları üzerinde böyle bir çalışma yapan Ümit Atman, Etik Kurulu’ndan onay alındığı takdirde bu çalışmanın karşılığı olarak başvuranlarla da böyle bir çalışma yapacağını kaydetti. Atman, “Vatandaşlara neden şiddete başvuruyorsunuz” diye soracağız. Bununla ilgili hazırlıklarım var. Etik Kurulu’ndan onay bekliyorum” diye konuştu.