Yaz geldi. Gündüzler uzadı. Sıcak mevsim, bir canlılık katıyor hayata. Kışın, yaşam alanlarını kapalı mekanlara çeken soğuk yerine, daha çok dışarıda vakit geçirmek, denize girmek, parkta, bahçelerde oturmak mutlu ediyor insanları.
Yaz, insanların daha çok sosyalleştiği bir mevsim. Kış, soğuğu gibi; insanları da daha çok içe dönük hale getiriyor, evcimen yapıyor.
Yazın bu güzelliklerinin en büyük sebebi güneş ve güneş ışınları.
Güneş, insanoğlunun yaşamının en büyük mucizesi. Isıtıyor, aydınlatıyor, sağlık için D vitamini bile üretiyor. Mevsimlerin oluşmasından, ekosistemlerin düzenlenmesine kadar her yerde güneşin faydası ve katkısı var.
Güneşin yaydığı ultraviyole ışınlarının bir de dikkat edilmezse insana çok zarar veren bir yanı var: Güneş ışınları, cilt kanserine, melanomaya yol açabiliyor.
Melanoma, en agresif seyirli, insan hayatını en çok tehdit eden bir cilt kanseri türüdür. Sıklığı yıllar içinde artmaya devam etmektedir. Erkeklerde 5. sırada, kadınlarda ise 7. sırada görülen en çok rastlanılan kanser türüdür. Her 100 kişiden 2’sinde melanoma görülmektedir. Deri kanserlerinden ölümlerin %75'inin sebebi melanomadır.
Melanoma kötü huylu bir tümördür. Yazın dışarıda çalışanlarda, deniz kıyısında kömür gibi yanma, bronzlaşma arzusu olanlarda sık görülür. Erkeklerde daha çok gövde kısmında, kadınlarda ise bacaklarda ve güneş gören yerlerde görülür. 30-50 yaş arası en sık görülen yaşlardır. Nevüs gibi başlar, büyüme gösterir. Düzgün şekilli, tek renkli yuvarlak şişlik veya yara şeklindedir. Melanomanın özelliği, metastaz dediğimiz vücuda yayılma özelliği vardır.
Yazın, güneş altında bronzlaşmak amacıyla uzun uzun kalmak, özellikle güneş ışınlarının dik geldiği saat 10.00-16.00 arasında güneşe çıkmak, melanoma açısından ciddi risk oluşturur. Bu açıdan bu saatlerde güneşe çıkılmaması, çıkmak zorunda olanların koruyucu şapka, güneş kremleri kullanması, vaktini gölgelik yerlerde geçirmesi tıbben tavsiye edilir.
Güneş ışınlarının sadece kanser yapıcı etkisi yoktur, güneş çarpması, güneş geçmesi gibi halkın da çok iyi bildiği ve belki de hayatı tehdit eden durumlar ortaya çıkabilir. Güneş çarpmasında ateş, şuur bulanıklığı, şiddetli başağrısı oluşabilir ve erken tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Güneş altında kalanların, terleme ile ortaya çıkabilecek sıvı ve elektrolit kayıplarını bol sıvı alarak, ayran gibi elektrolit içeriği yüksek içecekler ile kapatması, sıvı içeriği yüksek meyveleri tüketmesi halk sağlığı açısından önerilir.
Yazın maden suyu, soda, meyve suyu tüketimi, vücuttan elektrolit kaybını engellemek için önemli bir tedbirdir.
Hayatımızın en önemli varlığı güneşin, bize daha çok sağlık sunması, bizim de bilinçli ve tedbirli olmamıza bağlıdır.