Denizin Kıyısında Bir Yaşam Biçimi
Alaçam, Karadeniz’e uzanan kıyıları ve elverişli av sahalarıyla bölgenin önemli balıkçılık merkezlerinden biridir. İlçe halkı için deniz, yalnızca bir doğal kaynak değil, aynı zamanda bir yaşam biçimidir. Sabahın ilk ışıklarıyla denize açılan tekneler, akşamüstü limana döndüğünde, kasabanın ritmi de onların temposuna göre şekillenir.
Balıkçılık, Alaçam ekonomisinin bel kemiğini oluşturur. Özellikle hamsi, mezgit, istavrit ve barbun gibi türler, hem iç pazarda hem de çevre illerde yüksek talep görür. Tarım ve hayvancılıkla birlikte yürüyen bu sektör, ilçe halkının önemli bir kısmına istihdam sağlar. Samsun İl Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine göre, Alaçam’da yılda binlerce ton balık avlanmakta ve bunun büyük bölümü yerel pazarlarda satışa sunulmaktadır.
Balıkçılığın Kültürel ve Sosyal Etkisi
Balıkçılık, Alaçam’da yalnızca ekonomik değil, kültürel bir değerdir. Balıkçılıkla uğraşan ailelerin sayısı nesiller boyunca artmış, bu durum ilçede köklü bir deniz kültürünün oluşmasına yol açmıştır. Kasaba halkı için deniz, bir geçim kaynağının ötesinde; dayanışmanın, sabrın ve paylaşmanın simgesidir.
Kıyıdaki kahvehanelerde sabah erken saatlerde başlayan sohbetler genellikle “bugün deniz nasıl?” sorusuyla açılır. Balıkçı teknelerinin isimleri, sahiplerinin anılarını ve umutlarını yansıtır. Yılın belirli dönemlerinde düzenlenen balık festivalleri ve deniz şenlikleri, Alaçam’ın sosyal yaşamında büyük yer tutar. Bu etkinlikler, hem gençlerin deniz sevgisini pekiştirir hem de yöre turizmine katkı sağlar.
Alaçam Mutfağında Balığın Yeri
Alaçam mutfağı, Karadeniz’in tipik lezzetlerini taşır ancak balık, sofralarda ayrı bir öneme sahiptir. Hamsi tava, mezgit buğulama, barbun kızartma ve palamut pilaki gibi yemekler, günlük öğünlerin vazgeçilmezidir. Balık yalnızca ana yemek olarak değil; çorbalarda, böreklerde ve hatta pilavlarda bile kullanılır.
Yerel halk arasında “deniz bereketi” olarak bilinen kavram, sofraların paylaşma kültürünü temsil eder. Balığın taze tüketilmesi kadar tuzlama veya kurutma yöntemleriyle kışa hazırlanması da Alaçam’da yaygın bir gelenektir. Bu gelenek, hem israfı önler hem de balığın yıl boyunca sofralarda yer bulmasını sağlar.
Balık Türü Avlanma Dönemi Yöresel Kullanımı
Hamsi Kasım - Şubat Tava, pilav, köfte
Mezgit Yıl boyu Buğulama, kızartma
Barbun Mayıs - Eylül Izgara, kızartma
İstavrit Ekim - Mart Tuzlama, tava
Palamut Eylül - Aralık Pilaki, ızgara
Levrek Yıl boyu Fırında, buğulama
Balıkçılığın Geleceği ve Sürdürülebilirlik
Alaçam’da balıkçılığın geleceği, sürdürülebilir avcılığa bağlı. Son yıllarda deniz suyu sıcaklıklarının artması, bazı balık türlerinin göç yollarını değiştirmiş durumda. Samsun Üniversitesi Deniz Bilimleri Fakültesi uzmanlarına göre, bu durum av sezonlarını ve miktarlarını doğrudan etkiliyor.
Alaçamlı balıkçılar, bu değişimlere uyum sağlamak için yeni av tekniklerine ve tekne modernizasyonuna yöneliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın kıyı balıkçılığı destek programları, küçük ölçekli balıkçılara önemli katkılar sunuyor. Ayrıca, ilçede kurulan soğuk hava depoları ve işleme tesisleri sayesinde ürün kayıpları azaltılarak gelir düzeyi artırılıyor.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Alaçam’da balıkçılık hangi mevsimde en yoğun yapılır?
Balıkçılık faaliyetleri genellikle sonbahar ve kış aylarında yoğunlaşır. Özellikle Kasım-Şubat döneminde hamsi avcılığı en yüksek seviyeye ulaşır.
2. Alaçam’da yetiştiricilik (akuakültür) yapılıyor mu?
Evet. İlçede küçük ölçekli deniz ve tatlı su balıkçılığı tesisleri mevcuttur. Bu tesislerde levrek ve alabalık yetiştiriciliği yapılmaktadır.
3. Alaçam’da balıkçılıkla ilgili bir festival var mı?
Evet. Alaçam Belediyesi’nin desteklediği “Deniz ve Balık Festivali”, her yıl yaz aylarında düzenlenir. Etkinlikte yöresel yemekler, konserler ve balıkçılık yarışmaları yapılır.
Sonuç: Denizin Ritmiyle Yaşayan Bir İlçe
Alaçam’da balıkçılık, geçmişten bugüne uzanan bir yaşam biçimidir. Denizle kurulan bu güçlü bağ, ilçenin ekonomisini desteklediği kadar sosyal ve kültürel kimliğini de belirler. Ancak bu değerli mirasın sürdürülebilmesi, denizin dengesini korumaktan geçer.
Sürdürülebilir avcılık yöntemlerinin benimsenmesi, genç kuşakların balıkçılığa yönlendirilmesi ve yerel üretimin desteklenmesiyle Alaçam, Karadeniz’in bereketli sularında varlığını uzun yıllar sürdürebilir.
DAHA FAZLA SAMSUN HABERİ İÇİN TIKLAYINIZ
