Gaziantep’te, kentin sorunları ve çözümlerine ilişkin düzenlenen “Yaşanabilir Gaziantep” başlıklı, bir çok bilim adamı ve uzmanların görüş ve çözüm önerilerini sunduğu Gaziantep Kent Sempozyumu iki gün sürdü.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Gaziantep İl Koordinasyon Kurulu’nca düzenlenen ve iki gün süren sempozyumda, kent ve kent kültürü, enerji ve çevre, işçi sağlığı ve iş güvenliği, ulaşım ve trafik, gıda, tarım ve yeşil alanlar, imar, planlama ve kentsel dönüşüm konuları konusunda bir çok görüş içeren bildiri sunuldu. Sempozyuma Gaziantep Valisi Ali Yerlikaya, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, Şehitkamil Belediye Başkanı Rıdvan Fadıloğlu, Oğuzeli Belediye Başkanı Mehmet Sait Kılıç, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Genel Başkanı Mehmet Soğancı, bilim adamları, uzmanlar, oda başkanları ve çok sayıda katımcı yer aldı.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Gaziantep İl Koordinasyon Kurulu Dönem Sekreteryasını yöneten Mimarlar Odası Yönetim Kurulu Başkanı ve İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Sıtkı Severoğlu yaptığı konuşmada, bu kentin sakini olmadıklarını sahibi olduklarını vurgulayarak, 88 yılda 7,5 kat artan Türkiye nüfusuna rağmen nüfusunun 15 kat arttığı bir kentte yaşadıklarını ifade etti. Son 7 yılda yüzde 50 nüfus artışına dikkat çeken Severoğlu, şu görüşleri öne sürdü:
“Kırsal alanlarda yaşayan nüfus geçmişte yüzde 75 orana sahipti.Kent nüfusu yüzde 25 oranındaydı.Şimdi ise kentte yüzde 90 oranına yükselen bu oran kırsal nüfus oranı ise yüzde 10 olarak gerçekleşmiştir. Bugünkü ciddi sorunlar, bugünün sorunu değil, yıllardan beri süregelen, biriken sorunlardır. Kentte kentli ile kentli olmayanlar beraber yaşıyor. Savaştan, terörden kaçanlar kentte uyumsuz bir şekilde yaşıyor. Tarımsal alanların büyük bir bölümünü kullanamıyoruz ve aynı zamanda koruyamıyoruz. İhtiyaç olan okullara arsa bulmakta zorlanan bir kentte yaşıyoruz. Yöresel mimariye bakılmadan yarın tekrar düzeltmemiz gereken kentsel dönüşüm yapıyoruz.”
Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin de, Şehitkamil Kültür ve Kongre Merkezi’ndeki açılışta, kentin sorunlarının çözümüne ilişkin, kimden gelirse gelsin doğru bulunan fikirlerin desteklenerek arkasında durulması gerektiğini söyledi.
Kentteki sivil toplum kuruluşları ve vatandaşların tamamının alınan kararlarda fikri olmasını son derece önemsediklerini belirten Şahin, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Yaklaşık bir yıldan beri Büyükşehir Belediye Başkanı olarak hizmet ediyorum. Bunu yaparken de katılımcılığı en temel başlık olarak görüyoruz. Bundan önceki bütün görevlerimizde de buna inandık. Parlamento hayatında, bakanlıkta da çıkardığımız yasalarda da olduğu gibi, herkesin bir araya geldiği şekliyle bu şehir için de önemli olduğuna inandık ve katılımcılığı ana merkeze koyduk.”
Kentler yarışının yalnızca İstanbul ve Ankara ile yapılamayacağını, Anadolu’nun büyük bir hazine ve zenginlik olduğunu vurgulayan Şahin, dünyanın 10’uncu büyük ekonomisi olma hedefinin partiler üstü bir görev olduğuna dikkati çekti.
Kentler yarışında kültürel kimliğin korunarak modern, çağdaş ve yaşanabilir bir şehir olabilme anlayışının ortaya konulması gerektiğini ifade eden Şahin, “Bugün nasıl bir şehirde yaşamak istiyorsunuz dediğimizde, herkesin ortak koyduğu bir şey var ‘insanı merkeze’ alacağız. İstikametinizi, rotamızı iyi koyarsak rüzgar nereden gelirse gelsin bizi çok etkilemez” dedi.
Vali Ali Yerlikaya da göç ve nüfus artışı sonucu en çok ihtiyaç duyulan şeyin eğitim olduğunu belirtti. Şehrin şu an 4 bin 850 dersliğe ihtiyacı olduğunu söyleyen Yerlikaya, bunun üzerine her yıl 750 derslik ihtiyacı daha eklendiğini eğitim noktasında herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğini belirtti.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Genel Başkanı Mehmet Soğancı da kentte yaşanan sorunları ve çözüm önerilerini anlattı.
Gazeteci Faruk Bildirici’nin oturum yöneticiliğini yaptığı sempozyumun ilk oturumunda Mimar Cengiz Bektaş "Nereye kent denir", Doç. Dr. Meltem Karadağ "Kırsal göç sorunları", Nezih Başgelen "Ayıntap’tan Gaziantep’e", Halil İbrahim Yakar, "Gaziantep kentlilik tarihi", Kadrettin Cinkılıç da "Kentsel bilinç ve yaşam formu" başlıklarında sunum yaptı.
Öğleden sonraki oturumda, Enerji ve Çevre konusunda Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Kemal Kıymık’ın oturum yönetiminde, Elektrik Mühendisleri Odası Başkanı İslim Arıkan, ilimiz ve bölgemiz enerji sorunları ve çözüm önerileri, Marmara Üniversitesi Enerji Anabilim Dalı Başkanı Prof.Dr. Tunay Sıtkı Uyar, Enerji, Ekonomi Ekoloji, karar destek sistemleri ve enerjinin etkin kullanımı ve yüzde 100 yenilenebilir enerjiyle çözüm, MMO Yönetim Kurulu Üyesi Hamit Öztürkmen, Gaziantep sanayisi ve enerji sorunları, Çevre Mühendisleri Odası Gaziantep il temsilcisi Mesut Hız, yenilenebilir çevre ve hız, Kimya Mühendisleri Odası Gaziantep İl temsilcisi Mehmet Ehreç, Usalp Atıklar, çevre ve atıklardan enerji üretimi konularında sunum yaptı.
İşçi sağlığı ve İş Güvenliği konusunda ise Oturum Başkanlığını MMO Gaziantep Şube Başkanı Başar Küçükparmak’ın yaptığı oturumda Mahmut Teberik, Yusuf Topal, Hakan Yavuz, Mehmet Arslan birer sunum yaptı.
İnşaat Mühendisleri Odası Gaziantep Şube Başkanı Melih Meriç’in yönettiği Ulaşım ve Trafik başlıklı oturumda Ali Ekber Çakar, Dr. İsmail Hakkı Acar, Orhan Demir, Faruk Çavuşoğlu, Onur Orhan, Hasan Kömürcü ve Aydın Şahin birer sunum yaptı.
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama ve Raylı Sistemler Daire Başkanı Hasan Kömürcü de yaptığı sunumda şu noktalara değindi: “Bütün kent içi trafik kent merkezinde toplanıyor. Bir anda 5 bin araç aynı yöne gidebiliyor. Toplu taşımada paranın kaldırılması getirildi. Kartlı sisteme yüzde 100 olarak geçilen tek il Gaziantep. Kent merkezinde duraklarda kazalar para almakla meşgul olduğu için kazalar oluyor, şimdi ise bu duraklarda bu tür kazalara rastlamamaktayız. 22 ocak 2015 de ulaşım master planını faaliyete soktuk. Kentin gelişimi imar planlarıyla uyumlu. Ulaşım yatırımları çok pahalı.”
İnşaat Yüksek Mühendisi, Şehir Planlamacısı Dr. İsmail Hakkı Acar ise sunumunda şunları söyledi: “Kent içi ulaşımda araç hareketliliğinden ziyade insan hareketliliğine göre planlama yapılması yani toplu taşımacılığın planlanması yapılmalıdır. Öncelik yaya hareketleri değerlendirilmelidir. Yük araçları bizim yaşamamızı sağlayan araçlardır. İkincil olarak otomobiller. Yolların genişletilmesi çözüm değil, beyhude bir çabadır. Katlı kavşaklar kent merkezlerine yoğunluğu artırmakta ve çözüm olmayan yollardır. Beton fen işleri değildir. İşletmecilik stratejik karar meselesidir. Londra’da, Manhattan da katlı kavşağa rastlayamazsınız. Otopark yapmakla çözüme ulaşamazsınız. Trafik tıkanıklığını arttıracaktır. Amsterdam’da Londra’da otopark yerlerinin iptaline gidiyorlar. Trafik tıkanıklığında dünya birincisiyiz.Toplu taşıma planı çözüm değil.Sorun işletme ve planlama sorunudur.Mühendislik ve işletmecilik en önemli faktördür. Yaşam tarzının değişimiyle ilgilidir.”
Y. Kent Planlamacısı Orhan Demir de, Gaziantep’te otoparkların tamamen ortadan kaldırılmasını önererek sözlerine şöyle devam etti: “Zürih kentinde otoparklar kaldırıldı. Yolların altına sensörler yerleştirilerek hangi güzergahlarda taşıtların akışı sayısal olarak seyretti bu izleniyor.”
Şehir ve Ulaşım Y. Plancısı Faruk Çavuşoğlu ise sunumunda şu konuya değindi: “Bekleme sürelerinin fazlalığı dikkat çekiyor. Sinyalizasyonda 4 fazlı bir sistem var azaltılması gerekiyor. Toplu taşıma çok düzensiz. Taşıtların kavşakta beklememesi yönünde, bir an önce kavşağı terk etmesi, kavşakta beklememesi yönünde bir yapılanma olması gerekir.”
Gaziantep Emniyet Müdürlüğü Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü Bürolar Amiri Aydın Şahin de sunumunda şunları söyledi: “Suriyelilerde 2014-2015 yıllarında ölümlü kazaları yoktur.430 bin ehliyetli sürücü vardır. Hareket açısında toplam hareketli aracın yüzde 15’inin aynı yönde hareket ettiği görülüyor.”
Prof. Dr. Mehmet Özaslan’ın yönettiği Gıda, Tarım ve Yeşil Alanlar başlıklı oturumda ise Kenan Seçkin, Mehmet Karayılan, Ayhan Devamlı ve Ersin Özbadem birer sunum gerçekleştirdi.
İl Gıda, Hayvancılık ve Tarım Müdürü Mehmet Karayılan yaptığı sunumda şu noktalara değindi:
“Damlama sulamada yüzde 50 destek veriliyor. Kargamış ve Nizip’te 50 cm toprağın altından damlama sulama çekiyoruz. Toprak altı sulama sisteminde teknik birçok avantaj var. İlimizde organik tarım ve özellikle iyi tarımla ilgili 2500 üzerinde başvuru var. Ama sayımız düşük. Çiftçinin ayakta kalması için desteklemelerin sürmesi gerekir. Alan bazlı desteklemelerde mazot ve analiz desteği önemli. Sertifikalı tohum ile ilgili pamuk, mısır, zeytinyağı desteklemeler devam ediyor. Onaylanan 250 proje var. 19 proje kullanıma hazır. 150 milyon TL proje çıktı. Henüz parasının ödenmesini bekliyoruz. 22 tarımsal danışmanlık firması var. Bunun 14 tanesi şirket. Her çiftçi için devlet destek veriyor. 4 milyon 566 bin TL destekleme ödemesi yapıldı. ÇKS’ye 32 bin çiftçi kayıtlı. Bu çiftçilerin 8 bin 300’ü danışmanlık desteği almaktadır. Kırsal kalkınmada makine destelemesi kalktı. Çünkü yatırımda makine ekipmanı doymuş durumda. Teknoloji ve kapasite artırımında yüzde 50 hibe desteği toplam 93 firmaya verildi. Yaklaşık 3 trilyon destek verildi.”
Gaziantep-Kilis Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Ayhan Devamlı da, yaptığı sunumda, “GAP illerinde hayvancılık desteklemelerinde 271 proje desteklendi. 2015 de 19 proje başvuru desteği var. Yılda 75 bin ton süt üretimi hedeflenmektedir. Sütün parasal değeri yıllık 95 milyon TL” dedi.
Gaziantep Büyükşehir Belediyesinden Peyzaj Mimarı Ersin Özbadem ise Gaziantep’teki yeşil alanlarla ilgili bir sunum yaptı.
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Kenan Seçkin ise, sulama yönünde bir sunum yaptı. Seçkin sunumda, “Birecik barajının seviyesi 500 metre. Artezyen kuyularını 25 metreye indiğimizde baraj seviyesine ulaşıyoruz. Dolayısıyla barajın suyu ile karşılaşıyoruz. Eğer biz birliğin bu sahasını sulamaya açsak enerji maliyetlerinin bir kısmını birliğe vermek zorunda. Mutlak suretle kapalı sulama sistemine geçilmesi gerekir. Basınçlı sulama da bu bölgede birliğe üye olan çiftçilere destek verilmeli” dedi.
Sıtkı Severoğlu’nun yönettiği İmar Planlama ve Kentsel Dönüşüm başlıklı sempozyumun son oturumunda, Prof. Dr. Ruşen Keleş, Ertuğrul Candaş, Necati Uyar, İrem Elbeyli sunum yaptı. Sempozyumun kapanış konuşmasını yapan Sıtkı Severoğlu da, sempozyumun başarılı geçtiğini ifade ederek emeği geçenlere teşekkür etti.